scanX5

1.    określenie miejsc powstawania kosztów z uwzględnieniem wydziałów produkcji pomocniczej,

2.    określenie rodzajów i jednostek miary świadczeń produkcji pomocniczej (np. usługi transportowe - kilometr; energia cieplna - kilodżul),

3.    określenie kierunku przepływu świadczeń,

4.    identyfikacja świadczeń wzajemnych,

5.    ewidencja kosztów w podziale na poszczególne miejsca powstawania kosztów (produkcja, produkcja pomocnicza, sprzedaż oraz administracja),

6.    ustalenie wielkości świadczeń wzajemnych,

7.    kalkulacja technicznego kosztu wytworzenia świadczeń produkcji pomocniczej,

8.    ustalenie wartości świadczeń produkcji pomocniczej przypadających na podstawowe funkcje (produkcyjną, sprzedaży i administracji),

9.    kalkulacja technicznego kosztu wytworzenia produktów (do kosztów podlegających kalkulacji zaliczyć należy również kwotę świadczeń produkcji pomocniczej przypadającą na produkcję podstawową).

Metody rozliczania świadczeń wzajemnych

Problem rozliczania wydziałów produkcji pomocniczej występuje w przypadku, gdy w przedsiębiorstwie występują wzajemne przepływy świadczeń (usług lub produktówjmiędzy tymi wydziałami. W przypadku gdyby przepływy takie nie występowały, koszty poszczególnych wydziałów produkcji pomocniczej rozliczane byłyby wprost, za pomocą metod rozliczania kosztów pośrednich (np. przy zastosowaniu odpowiednich kluczy rozliczeniowych) na poszczególne rodzaje działalności a następnie na produkty bądź usługi (jako koszty wydziałowe lub bezpośrednie produkcji podstawowej).

Sytuacja komplikuje się natomiast w przypadku, gdy dany wydział produkcji pomocniczej świadczy usługi na rzecz innych komórek organizacyjnych wykorzystując jednocześnie w swej działalności świadczenia z tychże komórek pochodzące.

Świadczenia te noszą miano świadczeń wzajemnych między wydziałami produkcji pomocniczej, a sposób ich rozliczania określany jest przez następujące metody:

1)    bezpośrednią,

2)    stopniową (sekwencyjną),

3)    układu równań (macierzową lub algebraiczną),

4)    kolejnych przybliżeń,

5)    stawek planowanych (która w literaturze opisywana jest również w wariancie stawek częściowo planowanych, częściowo rzeczywistych.

Przykład 4.

W ramach struktury organizacyjnej Spółki wyodrębniono następujące miejsca powstawania kosztów (MPK):

1)    wydział produkcji podstawowej,

2)    dział transportu,

3)    kotłownia,

4)    hydrofornia,

5)    dział sprzedaży i marketingu,

6)    zarząd i administracja.

W powyższym przykładzie wydziałami produkcji pomocniczej są:

•    dział transportu,

•    kotłownia,

•    hydrofornia.

Wydział transportu świadczy usługi przewozu, załadunku i wyładunku dla:

1)    wydziału produkcji podstawowej (transport materiałów),

2)    kotłowni (transport koksu),

3)    wydziału sprzedaży i marketingu (transport wyrobów gotowych),

4)    indywidualnych klientów zewnętrznych (sprzedaż krajowych usług transportowych),

5)    zarządu.

Kotłownia świadczy usługi dla:

186