Przygotowane próbki laboratoryjne przechowuje się zwykle w hermetycznie zamkniętych pojemnikach (słoikach). W zależności od czasu wykonywania poszczególnych analiz, niekiedy próbki wymagają utrwalenia, w celu uniknięcia zmian w zawartości niektórych składników (np. cukry, które mogą ulegać fermentacji). Jeżeli analizy są wykonywane w tym samym dniu, próbki przechowuje się w zamkniętych słoikach w lodówce. Jeżeli analizy mają być wykonywane po kilku dniach lub później, próbki utrwala się najczęściej termicznie w procesie pasteryzacji, zamrożenia lub innymi metodami. Próbki laboratoryjne powinny być zaopatrzone w etykietkę, z podaniem nazwy surowca lub produktu, numeru partii, ewentualnego rozcieńczenia, sposobu utrwalania, daty pobrania i terminu wykonywania analiz. /
I 8.2. Oznaczanie I zawartości węglowodanów
W analizie surowców roślinnych oraz ich przetworów oznaczanie zawartości węglowodanów (sacharydów) należy do bardzo ważnych, gdyż te pierwsze zawierają w swoim składzie różne cukry, jako produkty fotosyntezy, a przetwory z nich otrzymywane zawierają ponadto cukier sacharozę, dodawany jako czynnik smakowy lub konserwujący.
Z analitycznego punktu widzenia węglowodany można podzielić na trzy grupy:
— rozpuszczalne w wodzie (monosacharydy, oligosacharydy),
— nierozpuszczalne w wodzie, a rozpuszczalne na gorąco w 2-pro-centowych roztworach kwasów nieorganicznych (skrobia),
— nierozpuszczalne w wodzie, a rozpuszczalne w stężonych roztworach kwasów nieorganicznych (celuloza).
Metody oznaczania zawartości węglowodanów można podzielić na fizyczne, chemiczne i biologiczne.
8.2.1. Metody fizyczne
Wśród tej grupy metod wyróżnia się: metody densymetryczne, refraktometryczne i polarymetryczne.
8.2.1.1. Metody densymetryczne [Metody densymetryczne oznaczania zawartości węglowodanów sprowadzają się do pomiarugęstości roztworów wodnych cukru za pomocą kreometru, wagi hydrostatycznej lub piknometruj Dla czystych roztworów cukru sacharozy zostały opracowane przez Windischa i Plato-Grossfelda szczegółowe zależności wartości liczbowych gęstości i stężeń roztworów (tab. 8-2, 8-3).
[Należy pamiętać, że podane w tabelach zależności odnoszą się do izystych, wodnych roztworów sacharozy. W przypadku roztworów Wieloskładnikowych, jak np. soki owocowe, podane zależności będą się odnosić do ekstraktu, tj. rozpuszczalnych w wodzie składników suchej substancji nielotnych z parą wodną.
Tabela 8-2
Gęstość (g/cm3) roztworów wodnych i odpowiadające im stężenia cukru sacharozy (g/100 cm3) wg Windischa
■Gęstość f m |
Trzeci znak dziesiętny gęstości | |||||||||
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 | |
Li.oo |
0,00 |
0,26 |
0,52 |
0,77 |
1,03 |
1,29 |
1,55 |
1,81 |
2,07 |
2,32 |
L l.oi |
2,58 |
2,84 |
3,10 |
3,36 |
3,62 |
3,87 |
4,13 |
4,39 |
4,65 |
4,91 |
■ 1,02 |
5,17 |
5,43 |
5,69 |
5,94 |
6,20 |
6,46 |
6,72 |
6,98 |
7,24 |
7,50 |
I 1,03 |
7,76 |
8,02 |
8,27 |
8,53 |
8,79 |
9,05 |
9,31 |
9,57 |
9,83 |
10,09 |
■1.04 |
10,35 |
10,61 |
10,87 |
11,13 |
11,39 |
11,65 |
11,91 |
12,17 |
12,43 |
12,69 |
1,05 |
12,95 |
13,21 |
13,47 |
13,73 |
13,99 |
14,25 |
14,51 |
14,77 |
15,03 |
15,29 |
1.06 |
15,55 |
15,81 |
16,07 |
16,33 |
16,60 |
16,86 |
17,12 |
17,38 |
17,64 |
17,90 |
L1.07 |
18,18 |
18,43 |
18,69 |
18,95 |
19,21 |
19,47 |
19,73 |
20,00 |
20,56 |
20,52 |
| 1,08 |
20,78 |
21,04 |
21,31 |
21,57 |
21,83 |
22,09 |
22,36 |
22,62 |
22,88 |
23,14 |
1.09 |
23,41 |
23,67 |
23,93 |
24,20 |
24,46 |
24,72 |
24,99 |
25,25 |
25,51 |
25,78 |
1.10 |
26,04 |
26,37 |
26,56 |
26,83 |
27,09 |
27,35 |
27,62 |
27,88 |
28,15 |
28,41 |
[ 1,11 |
28,67 |
28,94 |
29,20 |
29,47 |
29,73 |
29,99 |
30,26 |
30,52 |
30,79 |
31,05 |
1,12 |
31,13 |
31,58 |
31,84 |
32,11 |
32,371 |
32,64 |
32,90 |
33,17 |
33,43 |
33,70 |
Poprawka n |
a czwarty znak dziesiętny (poprawkę dodawać) | |||||||||
0,00 |
0,03 |
0,05 |
0,08 |
0,10 |
0,13 |
0,16 | |
0,18 |
0,21 |
0,23 |
251