scs16

tekst cyrylicki	transkrypcja fonctyr f nu	transkrypcja pólfonetyczna	transliteracja
K^HASb	In,n 'i,	hbtuitu	khiiądzb
AoyuiA	iIiiUi	ilu.ta	duia
0AhK'b	'hu, vl'hkh	rlb/ib, vjjkb	vlbkh
A U |»i\AM l.	1117 lllllllU	arraanib	Awaatrib
u (nv‘ ')•	1SIIM	i SUS 7,	ISIIS7,
W 0||	mol i,	moji,	moi
IAO l 1 0, W0|» 1 0	Hto tego	mojego	moego, mojego
1110(1, (IIOIA	troi a	(roju	tvol, troją
IM » TM	n’ es t’ i	nesti	nesti
( Mdlił (NT 11	sl y.fo/7	s/yfati	slyśati
U h 1 II, MAlfATH	lala li	łajali	Salt i, faja fi
/.'O A 11 T II	%o</'il 1	yoilili	eli oi li fi
•bM), IAKO	(nlio	jako	Sito, jako
11> AC	a' ni'e	Sbi/e	stale
ii e	n'e	ite	ne

\

§ 7. Ogólna charakterystyka scs. systemu fonologicznego

a. Samogłoski

sa mogloski	pełne		zredukowane
	ustne	nosowe	ustne
szeregu tylnego	nony	U	b
szeregu przedniego	Se i		b

Powyższy zasób fonemów samogłoskowych jest zgodny z końcowym stanem |»' i.lowiańskim. Samogłoski szereg o tylnego (tylne) wymawiane były z cofnięciem * li \¹ i ku tyłowi, z uniesieniem ku podniebieniu miękkiemu i dlatego nie wpływały ; " ¹ '"lianę sąsiadujących spółgłosek, które pozostawały twarde. Samogłoski szeregu j l" ''lim gn (przednie) natomiast były wymawiane przy uniesieniu języka bardziej ' ■ i' '"l"wi i podniebieniu twardemu (łac. palatmn) i w związku z tym zmięk-•I '".I vm luli mniejszym stopniu spółgłoski poprzedzające, a niekiedy także 'i "II*' u ■"lnu nii- to będzie omówione szczegółowo później.

' ••ii ii.Iv (••i»óli;ł(ishi zgłoskolwórcze) [, £
l i ''lnu ( mięli Im , | >■« liitilllie)	r i'
1 | 1 III 1 1 > II 1 li nil | I'l lill ||||I )	1 i

\am mm .m uh ijh

mm mm srn mm mm

j Głoski te mogły, podobnie! jak samogłoski, pełnić funkcję zgloskotwórczą, tj. być I ośrodkiem sylaby w położeniu pomiędzy innymi spółgłoskami, oj), krikb = kihb, Sbmrbłb = smiftb, shttbcc =• sfribcc, vlbhb = vfk>, itp. Zdolność tę spółgłoski płynne r, l zawdzięczają swojej artykulacji półotwartej (spólotwartej, sonorncj). Jak już wyżej wspomniano (por. § 6, 5), charakter zgłoskotwórczy r, l oddawały graficznie znaki 5, h. W zabytka;h scs. j przeważają połączenia ra, Ib nad połączeniami rs, Ib. Przyjmuje się, że istniejące w języku ps. i w klasycznym okresie scs. odmianki twarde i miękkie sonantów uległy później zmieszaniu i zredukowaniu do artykulacji twardej. Sonanty przednie (miękkie) w okresie swojego istnienia mogły, podobnie jak samogłoski szeregu przedniego, zmiękczać sąsiadujące spółgłoski.

			c. Spółgłoski
spółgłoski	v\	z wart 0- ybticbowe _________1_		zwarto- szczclinowe	szczelinowe i%j. ił	półotwarte płynne	(sonorne) nosowe
wa rgowc		/’ t rf	'		(/) «* :, .^J *	2	m
przed niojęzyko we						r l	i n
przedniojęzykowe palatalne		1 , i 1		c<	i’ i i Jj ' i		-
średniojęzykowe palatalne	V*	(O (<* ()/■ r	) i		y .o*) . ' . i^1 v	f r	ń
tylnojęzykowe		^k R	•		X i {

W przedstawionym wyżej zasobie fonemów spółgłoskowych należy wskazać na dwie ważne opozycje cech fonologicznych. Są to:

1) Opozycja twardości i miękkości. .Twardymi stale były w języku scs. k, g, y, miękkimi natomiast — c. Z. ć. s . S. ż (w ścisłej transkrypcji fonc-tyczncj c’, g^-’, ć, s\ i, i), t\ d\ r, /’, 1 /. Tu trzeba dodać, że scs. i ps. j miało raczej charakter niezgjłoskotworczcgo i. Być może, dialekt sołuński epoki cyrylo-metodejskiej miał jeszeże ł\ d’ si tj, kt', dj, ale zachowane odpisy tekstów klasycznych z tego okresu oraz słowiańskie nazwy miejscowe w Grecji mają już tylko $t, źd— zgodnie z późniejszym rozwojem niektórych dialektów bułgarsko-inacedońskich. Literacki język bułgarski uznał za normę /f, źd, współczesny macedoński natomiast

przyjął g^l-

Pozostałe spółgłoski, mianowicie p, b, t, d, s, z, v, m, n, r, l w położeniu przed samogłoskami szeregu tylnego były twarde (nicpalatalne), a_grz_ed samogłoskami

szeregu przedniego ulegały zmiękczeniu, jednak w stopniu słabszym niż poprzednio

19 J),

¹ For. 7. Stieber, 77,

/(irys gramatyki porAv)nmvcntj jfiyhdui slowiuntkirli, er. I, \V»rsr»\v»

W