tekst6

-cji:

Centrum capit drcuiui Quod est maSui Circuit*,

In centro tdangulus Orani rectus angulo,

Sed lit minor angulus Unus de triangulo,

Dum se mundi figulus Indusit in vasculo.^M

[Okrąg środek obejmuje, / Choć jest od okrgo ^ szy, / W środku trójkąt się znajduje / O wszynS kątach prostych, / Wszakże jeden stal się ranicW* Z trzech kątów trójkąta, / Kiedy garncarz świata { Zamknął się w naczyniu.]

W obu poematach uderzający Jest paradoks je. giczny umieszczający nieskończone w skończony ale występuje w nich również paradoks morainj, jakim jest umieszczenie najwyższej godności wuj. skrajniejszym poniżeniu. Z tego punktu widzenie ukazanie Chrystusa wcielonego niczym się nie różni od ukazania Chrystusa zstępującego do najniższych pokładów stworzenia, do Piekieł. Zarówno* jednym, jak w drugim przypadku umysł staje wobec ogromu zamkniętego w najmożniejszych ramach. Gdy w pierwszej części /Boskiej korniii Dante opisywał własne zejście 'do Piekieł, nie mógł nie pamiętać o innym zejściu do tego najciaśniejszego i najbardziej zbrukanego miejsca we wszechświerie: „Chrystus zstąpił nit tylko na powierzchnię ziemi — pisze święty Bonawentura — ale dokonał naszego zbawienia w najgłębszym ośrodku, we wnętrznośdach i w sera ziemi; po ukrzyżowaniu bowiem dusza jego zstąpiła do Piekieł i na nowo zapełniła puste miejKa w niebiosach. W tym to głębokim ośrodku jest nasze zbawienie,) kto bowiem oddala się od ośrodki pokory. Jest potępiony." ^M Zarówno wówczas, gdy zstępuje we wnętrzności Dziewicy, jak wówczas, gdy zstępuje we wnętrzności ziemi, Chrystus Jest bezmiarem wyrzekającym

- „iebiańskiej wielkości, sferą ograniczoną f Ska pokory-

Itwimoie najpiękniejsze zdania mówiące o tym “Lku pokory” i o wcielonym kręgu znajduje-r, siedemnastym wieku, u pisarzy kontrrefor-|Lj. _MWielbimy — mówi Berulle — Boga nie-jeżonego, który wszakże stał się skończonym Lfl zamknął siebie w ciasnym kręgu ludzkiej To samo mówi Johann Scheffier:

I Gett verborgen lag in elnes Mdgldns Schosa,

S war es, da der Punkt den Kreiss in sich bcschloss*

Ledy Bóg spoczął w Dzieweczki łonie, / Wówczas -nkt zamknął okrąg w sobie.]

I Jednym z utworów opiewających z największym Łczudem wcielony krąg jest poemat angielskiego ■suity, Richarda Crashawa, O chwalebnym Objawieniu Boga, Pana naszego. Jest to hymn śpiewany przez trzech królów, którzy z różnych stron ziemi ■ybyli do najważniejszego miejsca, gdzie naro-pl się Zbawitiel świata,

To Thee, thou Day ot night! thou east ot wat! To thee, the world’s great unirersal east The Generall and indifferent Day.

AU clrcUng point. Ali centrlng sphear...

0 little alll in the embrace

The world lyes wam, and Ukes his płace.

Mor does his fuli Globe fail to be Klst on Both his cheek by Thee."

(Do Ciebie, brzasku wśród nocy, wschodzie wśród zachodu, / Ku tobie, wielki wschodzie całego świata, / Światłości powszechna i niezmienna, / Wszechobejmu-jący punkcie, sfero, ośrodku wszystkiego... / Maleńkie Wszystko' w twoim objęciu / Światu Jest ciepło i błoto I Nawet tego mu nie brak, byś Jego okrągłego globu/ Oba policzki obdarzył swoim pocałunkiem.)

Najbardziej charakterystycznym rysem barokowej Wyobraźni jest ów dwukierunkowy ruch, w