strona0049

Rozdział 3. Metodologia badań własnych 57

-    metodę indywidualnych przypadków,

—    sondaż diagnostyczny.

Ze względu na specyfikę grupy badanych zastosowałam metodę indywidualnych przypadków. Zdaniem Pilcha,

[...] metoda ta jest sposobem badań polegającym na analizie jednostkowych losów ludzkich, uwikłanych w określone sytuacje wychowawcze lub na analizie konkretnych zjawisk natury wychowawczej poprzez pryzmat jednostkowych biografii ludzkich z nastawieniem na opracowanie diagnozy przypadku lub zjawiska w celu podjęcia działań terapeutycznych¹⁴.

Każda metoda badań ma techniki, którymi się posługuje. Przez technikę badawczą Sztumski rozumie „zespół czynności związany z różnymi sposobami przygotowania i przeprowadzenia badań”¹⁵. Według Łobockiego, technika badawcza to

[...] bliżej skonkretyzowane sposoby realizowania zamierzonych badań, podporządkowane są one metodom badawczym, pełniąc wobec nich służebną rolę¹⁶.

Do badań wybrałam technikę wywiadu. Przez wywiad Sztumski rozumie

[...] rozmowę kierowaną, w której biorą udział co najmniej dwie osoby: prowadzący wywiad i respondent. Nie jest to po prostu konwersacja, lecz taka rozmowa, poprzez którą badający chce uzyskać od respondenta dane określone celom badawczym'⁷.

Łobocki zaś uważa, że wywiad to „wymiana myśli ściśle ukierunkowana przez osobę odpowiedzialną za jego przeprowadzenie”¹⁸. Jeśli odpowiedzi udzielane są przez respondentów w formie ustnej, to mówimy wtedy o technice badań ankietowych, jeśli zaś przybierają formę słownych wypowiedzi, to mamy do czynienia z wywiadem.

Wielu autorów, m.in. Sztumski, dokonuje podziału techniki badawczej, jaką jest wywiad, na kilka rodzajów: ustny i pisemny, skategoryzowany i nieskatego-ryzowany, jawny i ukryty, indywidualny i zbiorowy, panelowy. Różnica między wywiadem ustnym a pisemnym zależy od tego, czy odpowiedzi oraz pytania zawarte w wywiadzie są zapisywane. Wywiad skategoryzowany charakteryzuje

14    Tamże, s. 78.

15    J. Sztumski, Wstęp do metod i technik..., dz. cyt., s. 48.

16    M. Łobocki, Metody i techniki..., dz. cyt., s. 115.

17    J. Sztumski, Wstęp do metod i technik..., dz. cyt., s. 131.

18    M. Łobocki, Metody i techniki..., dz. cyt., s. 253.