TECHNIKI PRACY UMYSŁOWEJ (20)

4% Nfnteriuly n7.upcłuii\);|ce czątku uczniowie słabo ratką sobie ztą slrnlcgią, wystarczy jednak odpowiednia praktyka i instruktaż, ze strony nauczyciela, by ją opanowali,

Mapy poznawcze¹

Mapy, zwane też sieciami logicznymi lub pojęciowymi to alternatywa dla „spisu treści", w pewnych przypadkach bardziej skulccznn, zwłaszcza gdy materiał jest skomplikowany. Jak mapy (akie sporządzać, była mowa w rozdziale 9. Zapamiętajmy, że najważniejsze jest wykazanie, jak powiązane sq idee wiodące, składowe części zagadnienia lub elementy pojęcia.

Mnemonika²

Mncmotechniki to specjalna kategoria strategii uczenia się, która można włączyć zarówno do strategii opracowania, jak organizowania. Zasadniczo mnemo-nicznymi nazywamy techniki lub strategie wspomagające zapamiętywanie za pomocą skojarzeń nieistniejących w rzeczywistości. Mnemotcchniki pomagają zorganizować informacje tak, że dochodzą one do pamięci czynnej w postaci znajomych wzorców, więc łatwiej dopasować je do schematów w pamięci trwalej. Rozpoznawanie wzorca to istotny składnik procesu włączania nowych informacji do pamięci trwalej. Nie wiedząc nawet, żc lak się nazywają, wielokrotnie sięgałeś po rozmaite mnemotcchniki lak w szkole, jak poza nią. Oto przykłady kilku fiincmotechnik.

Grupowanie. Ponieważ pojemność pamięci czynnej jest ograniczona, ludziom zwykle trudno nauczyć się długich liczb, na przykład numeru karty kredytowej lub telefonu. Jeśli jednak numer da się rozbić na kilka liczb, zapamiętujemy go łatwiej. Większość z nas potrafi zapamiętać jcdcnaslocyfrowy numer telefonu dzieląc go na cztery grupy: kod Polski (48) kod Warszawy (22). kod dzielnicy śródmieście (828) i czterocyfrowy numer indywidualny 7309. A spróbujmy zapamiętać 48228287309. Jeszcze łatwiej zapamiętać, jeśli jakieś ciągi cyfr lub liter kojarzą się z czymś osobistym w rodzaju daty urodziu lub inicjałów.

Akronimy. Akronimy składają się z pierwszych liter³ nazw do zapamiętania, na przykład znajomy wyraz HOMES (domy) pomaga zapamiętać nazwy Wielkich Jezior (Murom Ontario, Michigan, Erie, Superior). Akoroniiny |xizwa!ajq skojarzyć nowe informacje ze znanymi i w ten sposób wspomagają zapamiętywanie.

1

Wiftfj o mapach poznawczych, ich wykonywaniu j wykorzystaniu z.naleli rnuiu w wydanej pi/ez WSił’ w 1999 roku książce R, Fifbera Uczymy, jak się uayt. a. 70-83 (przyp. tłum.)

2

Więcej o uczeniu się pamięciowym przy zastosowaniu mnemoniki znaltii można w wydanej przez WSłP w 1999 roku książce 1). Joyce’ń, E. Calbouna, U. Hopkinsa PrtytUuly modeli m;«iio sif i lunirumia, s. 17-97 (przyp. Kuni L

3

'IW ¹ jf/yko angielskim. W Języku polskim, zdccytkrn-antc mniej podatnym aa chwyty mwernonn/ne. mało jest ¹łdw zaczyiuyącycli się ud samogłosek, a be/ tlidi ant nie stworzymy słów nowych. ani nic doszukamy ttę jui istniejących; pazasitijt manipulowanie pierwszymi sylabami nazw do za|ainięlan>a. Na przykład jwęd najwyższych szczytów w łYdsce to nici ozjai męty wimzufcleia Rymłwok (Rysy. Mięfuszuwifdii, świnica, łowiec. Kasjuoh j ) (|myp. tłum ).