„Ku dynamicznej ekonomii” (1948 r.) sformułował mod i ważonego wzrostu gospodarczego. Wyszedł on z keyne - nie2rótvna ści inwestycji (/) i oszczędności (05), podzielił jej obie stro ^ równo. dukt krajowy (Y) oraz wprowadził do tej równości relaci u PrZez Pro-
J9> którą na,
zwał krańcowym współczynnikiem kapitałowym --- - k
AY ' °trzyniaj
wówczas następujące proste równania tempa wzrostu procj wego brutto: U ^rai0-
I = O., lub
AY O
I
Y -ZF-
Jeśli ^y- = s
oznacza stałą stopę oszczędności, zaś
AY ~ ^ ozna-
cza krańcowy współczynnik kapitałowy, który w latach późniejszych został nazwany przyrostową kapitałochłonnością produkcji, wówczas for-
mułę tempa wzrostu ^ = Gf można zapisać w postaci:
Gf = k-
Sformułowany przez Harroda współczynnik kapitałochłonności produkcji odegrał w dalszym rozwoju teorii wzrostu dużą rolę i został uznany za znaczący wkład do dynamicznej interpretacji procesu wzrostu gospodarczego.
Swoją teorię dynamiki gospodarczej wyraził Harrod za pomocą trzech stóp wzrostu: Gy - faktycznej, Gw - gwarantowanej i Gn - naturalnej. Nie wchodząc w zawiłe subtelności, można stwierdzić, ze: 1
■ s dynamiczna została przez Harroda wyrażona równa-
Gf=Gw = Gn.
ona że faktyczny wzrost gospodarczy dokonuje się zgod-
0Z!tencjamymi możliwościami kraju. nie 1 ™ analiza mechanizmów wzrostu skoncentrowała się na uzasad-Cala a ospodarka rynkowa nie jest w stanie spełnić warunków za-nieniu, ze r5wnowagę dynamiczną, bowiem inwestycje decydujące fi1®, - są czynnikiem destabilizującym cały układ gospodarczy, inwestycje uzależnione są od faktycznego przyrostu produkcji i je-• faktyczny wzrost produktu krajowego odchyli się od ścieżki gwaran-1 anego wzrostu, wówczas pojawi się rozbieżność między skłonnością jo inwestowania a skłonnością do oszczędzania. W rezultacie gospodarki będzie odchylała się coraz bardziej od stanu równowagi dynamiczni czemu będą towarzyszyć bądź rosnące niewykorzystanie zdolności produkcyjnych i bezrobocie, bądź też inflacyjny wzrost cen.
W modelu Harroda nie występują takie czynniki, które byłyby w stanie zahamować spadające tempo wzrostu produktu krajowego bez ingerencji państwa. Górną granicę tempa wzrostu Harrod upatrywał v możliwościach wyczerpania istniejących rezerw siły roboczej. Model Harroda jest więc modelem niestabilnego wzrostu gospodarczego wynikającego z niestabilności inwestycji w gospodarce rynkowej.
Znacznie klarowniejszą interpretację wzrostu gospodarczego przedstawi! w 1947 r. Evsey David Domar (ur. 1914 r.). Zwrócił on przede wszystkim uwagę na dwoisty charakter inwestycji: popytowy i podażowy. Podażowy efekt działalności inwestycyjnej wyraził za pomocą formuły:
gdzie:
AYs = I-8,
AY
I s ~~ Poteucjalny przyrost zdolności produkcyjnych,
^ ~ uakłady inwestycyjne oddane do użytku,
przeciętna produkcyjność inwestycji mierzona potencjalnym przy-r°stem produktu krajowego w stosunku do wydatkowanych nakładów inwestycyjnych (jest to nic innego, jak odwrotność przy-r°stowej kapitałochłonności produkcji).
133
Gw wyraża wzrost gospodarczy przy pełnym wykorzystaniu rosną cych zdolności produkcyjnych; oznacza to, że społeczeństwo y oszczędza, zaś przedsiębiorcy tyle inwestują, ile jest niezbędne stworzenia agregatowego popytu zapewniającego pełne wykorzys nie zdolności produkcyjnych;
• Gn wyraża potencjalnie możliwy wzrost produktu krajowego kający z postępu technicznego oraz możliwego wzrostu z nia przy pełnym wykorzystaniu istniejących zasobów pracy.