obrażeniami, stanowiła większość przypadków pediatrycznych w Oklahomie.
Systemowa reakcja zapalna odgrywa również dużą rolę. W wyniku obrażeń związanych z wybuchami następuje znaczny wzrost poziomu tromboksanu A2, prostacykliny (PGI2) i leukotrienów. Stosowanie niektórych wymiataczy wolnych rodników i inhibitorów dróg przemian zapalnych może okazać się obiecujące, jak na to wskazują doświadczenia na zwierzętach.
Eksplozje są najczęstszą przyczyną katastrof powodowanych przez terrorystów. Według publikacji w literaturze medycznej (1991-2000), z 93 ataków terrorystycznych o liczbie ofiar przekraczającej 30 aż 88% było związanych z wybuchami.
Zabezpieczenie medyczne i opanowanie skutków MCI spowodowanego przez atak terrorystyczny stanowią poważne wyzwanie dla pogotowia ratunkowego i dla SOR. Może to wymagać odmiennego przygotowania niż w innych zdarzeniach masowych.
W celu zapewnienia wysokiej jakości opieki medycznej w przypadkach MCI i dobrego zorganizowania systemu jej sprawowania konieczne jest dokładne określenie zakresu obowiązków i odpowiedzialności za przygotowanie, szkolenie i zarządzanie tą opieką. Bardzo ważne jest zapewnienie pomocy ze strony kierownictwa szpitali, władz rządowych i decydentów.
Zabezpieczenie MCI wymaga opracowania przejrzystego planu, zawierającego kilka czynników. Jeśli chodzi o personel, konieczne jest dokładne określenie, kto i w jakich zespołach będzie opiekował się pacjentami zgodnie z przyjętymi standardami postępowania diagnostycznego i leczniczego, jak również kto będzie odpowiedzialny za koordynację pracy i zarządzanie SOR podczas zdarzenia. Powinny być sprecyzowane uprawnienia i obowiązki dla poszczególnych członków zespołu, a kierujący zespołem powinien mieć prawo do upełnomocnienia pracowników do pełnienia różnych funkcji w zależności od rozwoju sytuacji.
Istotne jest też zaplanowanie ewentualnych zmian w harmonogramach dyżurów zespołów spoza SOR, których część może być przewidziana do wzmocnienia jego stałego personelu. Aby zapewnić sprawność wykonywania określonych przez nich czynności, trzeba przewidzieć do natychmiastowego wprowadzenia zmiany personalne w innych oddziałach i działach szpitala na wypadek, gdyby zaszła taka potrzeba.
Ale zmiany grafików i przydziałów personelu same przez się nie są wystarczające. Konieczne jest prowadzenie szkolenia i okresowego instruktażu zarówno kadry kierowniczej, jak i członków zespołów. Z tego względu niezbędne są planowe szkolenia i instrukcje.
Program szkolenia powinien obejmować: obowiązkowe ćwiczenia oparte na symulowanych, możliwie realistycznych scenariuszach; opracowanie okresowych i stałych instrukcji na wypadek masowego zdarzenia zgodnie z wytycznymi instytucji rządowych; opracowanie planów rozlokowania poszkodowanych i instrukcji dla zespołów szpitalnych; oraz posługiwanie się listą kontrolną wezwań i powiadomień.
Lista wezwań i powiadomień
1. Lista wezwań, sporządzona na podstawie grafików dyżurów, powinna przewidywać następujące czynności:
• potwierdzenie prawdziwości informacji o zdarzeniu masowym (z CPR, pogotowia ratunkowego/straży po-żarnej/policji);
• powiadomienie: naczelnego lekarza dyżurnego, dyrektora szpitala i przełożonej pielęgniarek szpitala lub w zależności od pory dnia - osób pełniących aktualnie ich funkcje, ordynatora SOR, przełożoną pielęgniarek SOR, ordynatora oddziału urazowego, starszego chirurga na dyżurze i pełniącego dyżur „pod telefonem”, blok operacyjny, rzecznika szpitala, służb socjalnych szpitala, ochronę, portierów, personelu działu rentgenowskiego, działu tomografii komputerowej i angiografii, banku krwi, laboratorium, sekretarki i fotografa.
2. Lista wezwań przygotowana z wyprzedzeniem dla lekarzy i pielęgniarek SOR (na czele listy należy umieścić osoby mieszkające w pobliżu szpitala) powinna być uruchomiona według poleceń kierującego aktualnie SOR.
3. Należy opróżnić pomieszczenia SOR - wszystkich pacjentów powinno się szybko przenieść do innych oddziałów szpitala, z zaznaczeniem na ich wykazie konkretnego miejsca, bez wypisywania ze szpitala. Tylko pacjentów niestabilnych trzeba pozostawić w SOR.
4. Przewieźć wózki dla chorych i nosze do SOR.
5. Przenieść zestawy z rezerwowym wyposażeniem do SOR.
6. Wyznaczyć zespoły do pracy w SOR, biorąc pod uwagę starszeństwo i doświadczenie.
7. Wyznaczyć osobę do segregacji przybywających rannych i zespoły do ich transportu wewnątrz szpitala.
8. Wyznaczyć sekretarkę do stanowiska segregacji.
9. Przenieść wózek z dokumentacją do stanowiska segregacji.
Oprócz wezwania zespołu lekarskiego i pielęgniarskiego istotne jest natychmiastowe wezwanie do pracy służb socjalnych szpitala. Pracownicy ci będą odpowiedzialni za powiadomienie rodzin ofiar wypadku i uruchomienie publicznego ośrodka informacji. Wobec tego, że w pierwszym okresie MCI rodziny ofiar nie mają wstępu do SOR, wszystkie informacje o ich najbliższych będą otrzymywać przez ośrodek informacyjny. Niezmiernie ważne jest jak najwcześniejsze zapewnienie obecności fotografa w szpitalu. Każdy niezidentyfikowany pacjent przybywający do SOR jest fotografowany. Zdjęcie przy wykorzystaniu systemu komputerowego przesyłane jest do ośrodka informacyjnego w celu umożliwienia rodzi-
46