Warzywnictwo054

SZPINAK ZWYCZAJNY

Opis botaniczny

System korzeniowy rośliny składa się z korzenia palowego, sięgającego u roślin z wykształconymi owocami nawet do 150 cm w głąb ziemi. Korzenie boczne wyrastają w dwóch rzędach. Ich główna masa sięga na głębokość od 25 do 30 cm, ale pojedyncze mogą dorastać nawet do 60 cm. W fazie wegetatywnej łodyga szpinaku jest krótka, później wydłuża się w pęd kwiatostanowy od 60 do 120 cm wysokości.

Liście szpinaku mogą być owalne, okrągłoowalne, trójkątne lub strzałkowate, jasno- lub ciemnozielone. Powierzchnia ich może być gadka lub karbowana.

Szpinak jest rośliną dwupienną lecz występują także rośliny jednopienne. Pod względem płci i morfologii rozróżnia się 4 typy roślin:

1.    Męski typowy (syn. skrajnie męski) ma kwiaty męskie, małe rozety liściowe i pędy kwiatostanowe w górnej części nieulistnione. Pędy kwiatostanowe wyrastają wcześniej niż u roślin żeńskich (według jednych autorów 1-2 dni, według innych - 7-14 dni).

2.    Typ męski silnie ulistniony ma kwiaty męskie, ale duże rozety i pędy kwiatostanowe mniej lub bardziej ulistnione. Pędy te wyrastają później niż u roślin typowo męskich.

3.    Typ jednopienny ma kwiaty męskie, żeńskie i hermafrodytyczne w różnym stosunku, duże rozety liściowe (jak u roślin żeńskich) i pędy kwiatostanowe ulistnione, wyrastające później niż u roślin męskich.

4.    Typ żeński ma kwiaty żeńskie, duże rozety liściowe, pędy kwiatostanowe ulistnione na całej długości i wyrastające później niż u roślin męskich.

Szpinak jest rośliną obcopylną i wiatropylną.

Szpinak jest rośliną dnia długiego. Przy dniu krótkim tworzy masę wegetatywną natomiast przy długim wyrasta w pędy kwiatostanowe. Dlatego jest uprawiany na sprzęt wiosenny i jesienny. Uprawy na sprzęt letni nie stosuje się ze względu na szybkie wytwarzanie pędów kwiatostanowych.

Cechy odmianowe

Odmiany szpinaku różnią się pokrojem rośliny, który może być wzniesiony lub rozłożysty. Najbardziej pożądany jest pokrój wzniesiony, ponieważ umożliwia mechaniczny sprzęt liści. Taki pokrój mają odmiany o średnio długich, sztywnych ogonkach liściowych. Przez zwiększenie zagęszczenia roślin na jednostce powierzchni uzyskuje się wzniesiony pokrój nawet u odmian mających zwykle rozłożysty układ liści. Na pokrój roślin duży wpływ wywierają także warunki zewnętrzne. W okresie chłodów

54