Warzywnictwo055

liście są najbardziej wzniesione, a w czasie upałów pokładające się. Po jesiennych przymrozkach pokrój rośliny staje się bardziej rozłożysty.

Wielkość rozety liściowej i liczba liści oraz ich grubość (mięsistość) są cechami odmianowymi, które decydują o wysokości plonów. Na cechy te duży wpływ wywierają warunki zewnętrzne. Długi dzień i wysoka temperatura, przyspieszając wyrastanie pędów kwiatostanowych przed osiągnięciem przez rozetę maksymalnych rozmiarów, przyczyniają się do zmniejszenia plonu. Uprawa szpinaku na glebach kwaśnych (o pH poniżej 6,0) i niedobór składników pokarmowych w glebie powoduje tworzenie się małych rozet liściowych.

Tabela 21

Charakterystyka wybranych odmian szpinaku

Odmiany*	Plen ność**	Wczes- ność’*	Barwa	Skłonność do wybijania w pędy kwiatostanowe**	Przydatność
Arosia F,	7	6	jz	4	W, J
Asta F,	8	6	z-jz		W, J, Z, Zm
Butterflay	7	5-6	jz	5	W, J
Markiza F,	7	5-6	cz	6	W, J, Z, Ch, Zm
Matador 30	7	6	cz	5	W, J, Ch
Olbrzym Zimowy BAF	7	6	jz		W, J, Z, Zm

* Zawartość kwasu szczawiowego zależy od odmiany. Odmiany zawierają średnio od 0,23 do 0,52% kwasu szczawiowego w suchej masie. Najwięcej zawierają go odmiany Spokane F, i Matador 30, najmniej Olbrzym Zimowy. Skłonność do kumulowania azotanów jest cechą odmianową. Zawartość azotanów znajduje się w przedziale od 160 do 580 mg/kg.

" Im wyższa cyfra (w skali 1-9), tym odmiana plenniejsza, wcześniejsza, z mniejszą skłonnością do wybijania w pędy kwiatostanowe.

Oznaczenia: jz - jasnozielona, z - zielona, cz - ciemnozielona; W - na zbiór wiosenny, J - na zbiór jesienny, Z - może zimować w gruncie, Zm - do zbioru mechnicznego.

Barwa liści różnych odmian może być ciemnozielona, zielona lub jasnozielona. Najbardziej są pożądane odmiany o liściach ciemnozielonych, które są poszukiwane przez przemysł przetwórczy. Odmiany takie mają większą wartość biologiczną dzięki dużej zawartości żelaza. Szpinak uprawiany na glebach o odczynie zasadowym ma jasną barwę liści. Również szpinak uprawiany na glebach z niedoborem azotu, żelaza lub magnezu ma jaśniejszą barwę liści.

Powierzchnia liści może być gładka lub karbowana. Liście gładkie rosną szybciej od karbowanych, w niższej temperaturze i przy krótkim dniu. Są one wrażliwsze na działanie wysokiej temperatury i pod jej wpływem szybciej zmieniają pokrój i więdną. Liście karbowane wolniej więdną po zbiorze, przez co lepiej znoszą transport, są odporniejsze na choroby wirusowe i mają mniejszą zawartość szczawianów, ale jednocześnie większą skłonność do akumulacji azotanów.

55