Zdjęcie0476

Wartości współczynnika poziomu aktywności fizycznej (PAL) [Normy Żywienia człowieka PZWL 2008]

Tlryb życia	PAl/
Mało aktywny	1,40-1,69
Umiarkowanie aktywny	1,70-1,99
Bardzo aktywny	2,00-2,40

Przegląd metod oznaczania wydatków energetycznych człowieka

Pomiar wydatków energetycznych u poszczególnych osób wykazuje indywidualne róż* nice pomiędzy ich zapotrzebowaniem energetycznym w zależności od warunków środowiska, w którym żyją, wieku, aktywności fizycznej i innych czynników. Do pomiaru wydatków energetycznych służą metody: kalorymetryczna (kalorymetria bezpośrednia i pośrednia), metoda podwójnego znakowania wody oraz monitorowania częstości tętna.

•    Kalorymetria bezpośrednia

Zasada tej metody polega na założeniu, iż cała energia wykorzystywana przez organizm do podtrzymywania podstawowych funkcji życiowych i do pracy mięśni jest zamieniana w ciepło. Oznaczenie polega na zmierzeniu ilości ciepła wytwarzanego przez organizm w jednostce czasu. W tym celu umieszcza się osobę lub zwierzę w specjalnej komorze kalorymetrycznej — jest to pokój o wymiarach około 10 m³ wyposażony w podstawowe meble, toaletę i przyrządy do ćwiczeń fizycznych. Pomiaru wytworzonego ciepła dokonuje się na dwa sposoby. Pierwszy polega na założeniu, że komora ma ścianki doskonale przewodzące ciepło i pomiar polega na mierzeniu różnicy temperatur po obu jej stronach (Gradient Layer Calonmeter). W drugim przypadku wewnątrz komory utrzymuje się stałą temperaturę ciała u osoby badanej przez stałą cyrkulację powietrza ochładzanego przez wymiennik ciepła chłodzony wodą. Ilość wody zużyta przez wymiennik ciepła, jej temperatura oraz natężenie przepływu stanowią podstawę do obliczeń ilości ciepła wydalonego w komorze.

•    Kalorymetria pośrednia

Zasada metody polega na założeniu, że energia zużywana w organizmie we wszystkich procesach życiowych uzyskiwana jest w procesie utleniania składników odżywczych, a proces ten wiąże się ze zużyciem tlenu i wydalaniem dwutlenku węgla. Pomiar ciepła w tej metodzie nie odbywa się bezpośrednio, lecz w oparciu o stosunek ilości wydalanego dwutlenku węgla do ilości pobieranego tlenu tzw. współczynnika oddechowego WO. W tym celu badana osoba oddycha przez ustnik wyposażony w zawory, które oddzielają powietrze wdychane od wydychanego. W przypadku długotrwałych pomiarów dodatkowo określa się ilość azotu wydalonego wraz z moczem. Powietrze wydycha* ne zbierane jest w specjalnym worku z tworzywa. Po wypełnieniu worka oznacza się w wydychanym powietrzu procentową zawartość 0₂ i C0₂. Znając skład powietrza pobieranego i wydychanego, można określić ilość zużytego tlenu i wydzielonego dwutlenku węgla oraz ilość wydatkowanej energii wg wzoru:

Wydatek energetyczny = 15,91 • V 0₂ + 52,07 • V C0₂ - 4,646 • N₂ wydalony [kJ/min]    [dn^/minl [dmVmin]    [g/tmn]