Zdjęcie0491

• Mgmiaime. Wartość odżywczą białek pochodzenia roślinnego można /wtęluutyś pceW odpowitdrie dobranie produktów roślinnych lub mieszanie ich z produktami <n WiiiwilMtii« 1 tai Walko zwierzęce. Ważny jest również efekt ekonomiczny związany z uzupełnianiem się aminokwasów, ponieważ mieszając w potrawie większe ilości tańszego produktu roitcaatgd z niewielkim dodatkiem droższych produktów zwierzęcych, uzyskujemy białko o odpowiedniej wartości odżywczej przy umiarkowanym koszcie żywienia. Jeżeli skład aminokwasów iw »»Itwipehmiói m jjflpjwime je-;! rńumncMiłi»«.piviani» produktów zawterający«h różne tyByuajednym posiłku. Umożliwia to równoczesne wchłonięcie wszystkich aminokwasów niezbędnych do biosyntezy białka. Efekt uzupełniania nie zostanie osiągnięty, gdy przerwy między spożyciem tych produktów będą zbyt długie (4-5-godzinne).

Zdolność uzupełniania się aminokwasów białek niepełnowartościowych wykorzystuje są w celu zwiększania wartości odżywczej produktów, posiłków lub całodziennej diety.

Uzupełnianie białek jest szczególnie istotne w krajach rozwijających się, w których pożywienie składa Się przeważnie z produktów roślinnych i nie dostarcza pełnowartościowego białka. Najczęściej w krajach tych, w ramach przeciwdziałania skutkom niedożywienia białkowego, w szczególności u dzieci i młodzieży, wzbogaca się przetwory zbożowe w syntetyczną lizynę lub dodaje do nich odtłuszczone mleko w proszku, mąkę sojową, mąkę zamarantusa, koncentraty białkowe z grochu czy z nasion siemienia lnianego.

Zapotrzebowanie na białko ustalono na dwóch poziomach: średniego zapotrzebowania (EAR-Estimated Average Requirement) oraz zalecanego spożycia (RDA - Recommended Diełary Allowances). Komitet Ekspertów FAO/WHO ustalił na podstawie oceny strat azotu endogennego u osób żywionych dietą bezbiałkową minimalne normy spożycia białka: 0,57 gkgm.c./dzień dla mężczyzn i 0,52 g/kg m.c./dzień dla kobiet, przy założeniu, że spożywa się białka o wartości odżywczej 100%. Proponowane nowe normy spożycia białka dla ludności Polski opracowane w 2008 r. w Instytucie Żywności i Żywienia przedstawiono na str, 139 i MO.

Ocenia się, że wartość odżywcza białka przeciętnej racji pokarmowej w Polsce zawierającej 1/3 białek zwierzęcych i 2/3 białek roślinnych, mierzona wskaźnikiem CS wynosi 65-75%.

Wpraktycznej realizacji norm ważna jest ocena wartości odżywczej białka całodzienną ragi pokarmowej oraz stosunek ilości spożywanego białka do dostarczanej energii ze źródeł pozabiałkowych. Dla pokrycia potrzeb związanych z syntezą własnych białek organizmu odsetek energii z białek w całodziennym zapotrzebowaniu energetycznym powinien wynosić od 10-15%.

Prawidłowe spożycie białka ma istotne znaczenie dla zdrowia. Niedostateczna podaż białka wywołuje różne rodzaje niedożywienia białkowego, natomiast nadmierne spożycie tego składnika, zwłaszcza pochodzenia zwierzęcego, może wpływać negatywnie na stan zdrowia. Niedobory białka występują powszechnie w krajach rozwijających się Afryki j Agi, obejmują około 500 milionów ludzi. Zjawisko to dotyczy również znacznego odsetka osób przewlekłe Chorych w krajach rozwiniętych.

Według niektórych statystyk objawy niedożywienia białkowo-energetycznego występują u 30% chorych przyjętych do szpitala, a u 70% z nich pogłębiają się w czasie pobytu na oddziale szpitalnym.

Przyczyną takiego stanu są zaburzenia metaboliczne, konieczność głodzenia w czasie wykonywania badań diagnostycznych, niesmaczna dieta szpitalna i brak zainteresowania sprawami żywienia wśród personelu lekarskiego. W niektórych stanach chorobowych.