nym nurcie życia klasy. Toteż oni właśnie sprawiają nauczy-; najwięcej kłopotu.
Oprócz wspomnianych przywódców istnieją tacy, którzS prawdziwą „podporą" i pomocą w działalności pedagogię nauczycieli. Należą do nich uczniowie, których przywództwj nurcie nieformalnym klasy nie różni się specjalnie od sp: wanego przez nich kierownictwa w jej oficjalnym (ioi nurcie. Są to przeważnie uczniowie, którzy spełniając tor; funkcje klasowe, pełnią jednocześnie rolę przywódców JSjf malnych. Zbieżność funkcji klasowych i ról przywódczych sie przywództwa nieformalnego jest wcale nie tak rzadi wiskiem; jak mogłoby się wydawać. Zwłaszcza uczniowie niący określone funkcje klasowe przez dłuższy czas, są j< cześnie przywódcami nieformalnymi swej klasy. Oczywiści i zawsze przysługuje im ranga przywódcy całej klasy. Naj< skupiają] wokół siebie pewną mniej lub bardziej liczną uczniów, którzy nadają klasie określony kierunek wspó działań i przeżyć. Istnieją jednak również tacy, któryc | z klasy nie uznaje na serio za swych prawdziwych przywóc Tacy uczniowie są na ogół nie łubiani przez klasę. Nicr'
| dziwnego, że wpływy ich w klasie są znacznie ograniczor. bowiem ; jedynie formalnymi zwierzchnikami, pozostającyrrS łącznie na usługach nauczycieli, a nie klasy.
Z tego, co powiedziano wyżej, nie wynika bynajmni przywódcy klasowi są zawsze powszechnie łubiani przez i zawsze działają jedynie w imię interesów klasy. Najmniej teresy dbają “przywódcy o liberalnym stylu kierowania. P< wiają oni klasie całkowitą swobodę. Nie ingerują nigdy wolnie w jej sprawy. Reagują dopiero pod naciskiem dor i pilnych problemów, których rozwiązania domaga się., Przywódcy tacy mało kiedy zasługują na miano praw przywódców. Mogą być co najwyżej przedmiotem podzi strony, a to z uwagi na swą oryginalność i swoistość s\ imererowań, jeśli takie posiadają. Z psychologicznego widzenia uczeń o takim stylu przewodzenia przestaje być bawem faktycznym przywódcą.
Najmniej łubianym przywódcą w klasie jest uczeń o $ autokratycznym stylu przewodzenia, realizujący~Bądż to \
* i 9 9*4
idko egoistyczne cele, bądź też cele nauczyciela, a w zaledwie stopniu grupowe klasy. Zdarza się też, iz auto-flczny przywódca realizuje głównie cele klasy, mniej nato-cele własne i nauczyciela. Taki przywódca tracąc więź analną z klasą, szybko się z niej wyobcowuje i w następie tego zaczyna lekceważyć jej cele grupowe. W ten sposób ; się nierzadko postrachem i udręką dla pozostałych uczniów. >mina z reguły nauczyciela o postawie skrajnie autokra-?j,yA więc uczeń taki:
^podejmuje sam decyzje w ważnych sprawach klasy, nie ijąc nikogo o zdanie, np. decyduje w imieniu klasy o miej-lowyrn wycieczki, temacie na godzinie wychowawczej, z lekcji, zrobieniu czegość „na złość” nauczycielowi, \vy-•filrou, jakim klasa powinna się zainteresować itp.;
[r- działa bez porozumienia z klasą, np. zaprasza na lekcję osobę, o czym informuje jedynie nauczyciela, udziela ma uczniom publicznej pochwały lub nagany, nie uzgod-Jego z klasą;
-•^stosuje środki przymusu wobec klasy, przekazuje nauczyli informacje o kolegach klasowych, którzy mu się nie pod-Ikowali często w formie donosów, stosuje przemoc fizyczną; ;f,jest bezkompromisowy w przydzielaniu uczniom zadań ręślaniu sposobów ich wykonywania, jak również w kon-liu i ocenianiu działalności klasy, nie znosi żadnego sprzede strony kolegów klasowych, i inne cechy autokratycznego przywódcy klasowego nie iją się z reguły od razu w ich skrajnym nasileniu. Typo-ikrata z trudnością tylko toruje sobie drogę do auten-»o przywództwa w nieformalnym nurcie życia klasy. Uczeń m, który zachowuje zbytni dystans wobec klasy, nie ma ręh szans stania się takim przywódcą. Przywódca auto-iy w klasie, podobnie zresztą jak przywódca liberalny, ije faktycznie pełnić rolę przywódczą, skoro — jak wiemy ługuje ona zwłaszcza tym, którzy są w stanie czynić odczuwanym powszechnie potrzebom i oczekiwaniom Autokratą staje się wówczas, gdy klasa zatraca kontrolę i gdy jawnie sprzeniewierza się zaufaniu, jakim obda-:go klasa.
95