0000001 42

Ryc. 90. Ćwiczenie samoobsługi.

Należy pamiętać, że wszelkie przerwy w sadzaniu chorego pociągają za sobą zmniejszenie jego ogólnej wydolności, spłycenie oddychania oraz obniżenie ciśnienia krwi! Podczas przesadzania chorego z łóżka na wózek lub fotel pomocne jest blokowanie kolan; dzięki temu może to zrobić jedna osoba (ryc.

88).    J

Jeśli chory jest cięższy, to do przenoszenia go z łóżka na wózek lub fotel konieczne są 2 osoby. Jedna staje za plecami chorego i chwyta go za przedramiona, druga zaś podtrzymuje pod kolana (ryc. 89).

W czasie siedzenia na wózku przeprowadza się z chorym zajęcia zgodnie z zainteresowaniami oraz ćwiczenia samoobsługi (ryc. 90).

POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU

CZĘŚCIOWEGO USZKODZENIA

RDZENIA KRĘGOWEGO W ODCINKU SZYJNYM

W częściowych uszkodzeniach rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym prowadzi się ćwiczenia czynne i oporowe mięśni nieporażonych oraz ćwiczenia bierne mięśni porażonych. Wszędzie lam natomiast, gdzie są napięcia mięśniowe, prowadzi się ćwiczenia wspomagane oraz ćwiczenia w odciążeniu. Przy napięciach mięśniowych i ruchach śladowych ważny jest dobór obciążenia wysiłkiem. Zasadą jest ćwiczenie chorego z obciążeniem będącym ok. 70% jego możliwości.

Podczas wykonywania ćwiczeń należy pamiętać, że każdy ruch ma 3 fazy: początkową, środkową i końcową. Pierwszą fazę, najtrudniejszą, wykonuje osoba nadzorująca ćwiczenia, drugą powinien wykonać ćwiczony, a trzecią wykonuje się wspólnie.

Uwaga! Zbyt intensywnymi ćwiczeniami można spowodować zakwaszenie mięśni, których objawem jest ból towarzyszący ruchowi. Ból zniechęca chorego do wykonywania ćwiczeń, lub też ćwiczy on z mniejszym obciążeniem, a najczęściej przerywa je na 2—3 dni. Zbyt częste przerwy w ćwiczeniach są niebezpieczne, gdyż mogą spowodować wtórne zaniki mięśniowe i przykurcze stawów.

U pacjentów z częściowym urazem rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym wskazane są: terapia zajęciowa, nauka chodzenia i ćwiczenia samoobsługi. Chory powinien być maksymalnie zachęcony i nakłaniany do wykonywania codziennych czynności.

POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU USZKODZENIA RDZENIA KRĘGOWEGO W ODCINKU PIERSIOWO-LĘDŹWIOWYM

Uszkodzenia w odcinku piersiowo-lędźwiowym powodują uszkodzenia kończyn dolnych, a górne pozostają sprawne. Dobór ćwiczeń i ich intensywność zależą od urazu, sprawności i możliwości chorego. Prowadzi się ćwiczenia bierne mięśni porażonych, ćwiczenia oporowe i’ czynne mięśni sprawnych, ćwiczenia ogólnokondycyjne: z piłką, sprężynami, naukę chodzenia z balkonikiem oraz o kulach.

Wszystkie czynności w samoobsłudze chory ma wykonywać sam. Paraplegicy z reguły pracują i uczą się, uprawiają sport, turystykę, zajmują się rolnictwem, jeżdżą samochodami, a nawet prowadzą traktory.

Bywa, że usprawnianie opóźniają powikłania, którymi są: odleżyny, skostnienia okołostawowe oraz zapalenie żył. Przy odleżynach stosuje się ćwiczenia w pozycjach izolowanych. W przypadku skostnień okołostawowych wskazane

85