004 (45)

24 Rozdział 2

3)    dowody, na podstawie których dokonuje się wypłaty wynagrodzenia - lista płac,

4)    dowody dotyczące podróży służbowych - m.in. polecenie wyjazdu służbowego, rachunek do umowy o używanie do celów' służbowych samochodu osobowego będącego własnością pracownika,

5)    polecenie księgowania - PK,

6)    nota księgowa - wystawdana w celu obciążenia lub uznania innej jednostki organizacyjnej.

2.1.3. Dowody wtórne

Dowody wtórne dzielą się na kilka rodzajów:

1)    zbiorcze,

2)    zastępcze,

3)    korygujące poprzednie zapisy, ł) rozliczeniowe.

Dowody zbiorcze to wszelkiego rodzaju zbiorcze zestawienia, np. zbiorcze •ozliczenie przejazdów-’, zestawienie wpłat, zestaw-ienie wydatków imprezy itd. Służą one do zaksięgowania pod jedną pozycją w książce finansowej zbioru do-vodów źródłowych. Dowmdy te są pojedynczo wymienione w dowodzie zbior-:zym. Innym przykładem może być raport kasowy, sporządzany na podstawie lowodów wpłaty i wypłaty gotówki, a także wyciąg bankowy, sporządzany irzez bank.

Dowody zastępcze są wystawione do czasu otrzymania zewnętrznego obce-;o dowodu źródłowego. Stosujemy je, gdy wypłata musi być dokonana, a brak 2St dowodu źródłowego, czyli np. faktury.

Dowody korygujące poprzednie zapisy - najlepszym przykładem jest dowód Polecenie księgowania - PK”, który służy m.in. do korekty mylnych zapisów.

Dowody rozliczeniowe są podstawą do rozliczenia poniesionego wydatku, p. dotacji, pobranej zaliczki itp.

Dowody księgowe powinny być wystawione w języku polskim oraz zawie-ić wartość wyrażoną w walucie polskiej. Dowód opiewający na waluty obce owinien zawierać przeliczenie ich wartości na walutę polską po kursie obo-iązującym w dniu przeprowadzenia operacji gospodarczej. Wynik przeliczenia nieszcza się bezpośrednio na dowodzie księgowym. W przypadku automatycz-;go przeliczania w^alut obcych na walutę polską przez system przetwarzania ynik przeliczania potwierdza odpowiedni wydruk.

Wykaz podstawowych dokumentów księgowych występujących w rachunkowości oraz rodzaj operacji gospodarczych, które dokumentują przedstawia tabela 2.1.

labela 2.1. Podstawowe dokumenty księgowe

Skrót	Nazwa dokumentu	Operacje gospodarcze
Pa VAT	Faktura VAT	Operacje zakupu i sprzedaży
KP	Kasa przyjmie	Wpływ gotówki do kasy
KW	Kasa wyda	Wydanie gotówki z kasy
RK	Raport kasowy	Zestawienie operacji w kasie (np. tygodniowe)
W13	Wyciąg bankowy	Operacje na rachunku bankowym
LP	Lista plac	Naliczenie wynagrodzeń, składek na ubezpieczenia społeczne i zaliczki na podatek dochodowy
Pz	Przyjęcie z zewnątrz	Przyjęcie do magazynu materiałów i towarów
Wz	Wydanie na zewnątrz	Wydanie towarów, materiałów i wyrobów gotowych odbiorcy zewnętrznemu
Pw	Przyjęcie wyrobów	Przyjęcie do magazynu wyrobów golowych
Rw	Rozchód wewnętrzny	Wydanie towarów, materiałów i wyrobów gotowych na potrzeby wewnętrzne
OT	Odbiór techniczny	Przyjęcie środka trwałego do użytkowania
LT	Likwidacja środka trwałego	Likwidacja środka trwałego (zakończenie używania)
PK	Polecenie księgowania	Różne operacje (np. wyniki kalkulacji kosztu wytworzenia wyrobów)

2.2. Kontrola, obieg i przechowywanie dokumentów księgowych

Dowody księgowe przed ich zaewidencjonowaniem muszą być odpowiednio opracowane. Na opracowanie takie składają się następujące czynności:

1)    sprawdzenie (kontrola) dokumentów' (kontrola formalna, rachunkowa i merytoryczna),

2)    dekretacja,

3)    segregowanie i numeracja.

Kontrola formalna i rachunkowa sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy dokument zawiera wszystkie przewidziane przepisami prawda elementy oraz czy nie zawiera błędów rachunkowych (arytmetycznych). Kontrola merytoryczna obejmuje badanie prawidłowości danych zawartych w dokumentach oraz zasadność dokonania operacji. Fakt dokonania kontroli dokumentu musi być od-