104191

Ul MJTOinftYiuT urn mocz

Szatfóhite wkIc tego lypu nieporozumień wywołał ityl poi*, ouki Słowackiego z Mickiewiczem Nic sam finał nawet. ^ rozsiane po całym uiwcm/.c aluzje i wzmianki, w' Kłutych tez ^um‘“^ltktŁ kp^lltfłkii twawi kię o wics/c/u Pobkow Mickiewicz wciąż - różnic się w Btnmskm pojawia, ttfcj ttycfi] pjiiwlTiuz po wielkim fimilc piesnTVriile spowił jego osoby i fwóraoki uilO. Ety wyiTi^s dzieło Słowackiego.

li

Nić lylko poeci ze ..szkoły katolickiej" uznali, że wieszaj \\ w Beniowskim się obraża. Podobne opinie o „mesmacz-X|' \ nsch napaściach" powtarzali długo historycy literatury, a i Mtc-v ktcwicz musul poc/uc się mocno urażony, jeśli w wygłaszanych właśnie PreMtfjucli paryskich głośnego Beniowskiego zupełnie Jr pominął (poza aluzyjną wzmianką o „faryzeuszowskim" potrak-pytowamu w poemacie księdza Marka). /Ocsakralizacji, Mickicwi-^ J ga-wiesKza musiała sij dokonąćjcśTPSIowacki zarzucał ma - seno - spTowadzamTlóSakow^na dioit lezuicklCLBOknry ijtlSo5cLd\Klm,.iim)iimc ojczyzny przccł papiestwem, zgubni: wiązanie winotwnu z katolu?rzme^fMedna^y^jNe

|

•    y» »    \    I ...

Rzeczywiście, Słowacki żattcmMub drwiną rozbijał patos

5a.

tsz-

_>*

ca, 1221) ukazują zgubną dla wielkiego poety otoczkę, fałsz ł    pochlebcoWj ^uiszczającą apoteozę Jak^m®ó*

1 chodem Słowacki, przywoływał Wielką linprowiiacjc, Withenit 1 tópto Piotra, Odę do młodości Świteziankę, IV część D:io-l dów. Polemicznie - tł ul Wodo. K najczęściej Pana To* I deuwt. .Poetyczna a Litwie ropucha" (1416), Telimena wśród 1 mrówek (Ii 125-126), „dąb, gaduła stary" (Ul 275). kpiny s

bawionej w Panu Tadeuszu kuchni Ulcwtkie) (Ol boćwino*. Hipokrcno Litewska!’*. V 73—74). mnóstwo aluzji mniej widocznych. a odnotowanych skrupulatnie przez Kleinera.

Szydził z tego poematu, ośmieszał? Ależ było to dzieło, które powitał z najwyższym zachwytem; pisał w liście do matki:

Bardzo pickny poemat [...) Dóm szlachcica maluje się wybornie;

(. .J Natura calu żyje i czuje. (...) często z najweselszych na pozor miejsc smutek ujmuje człowieka. (...) Chciałbym, abyście ten poemat prędko czytać mogli.-■ **

A w pieśni VIII Beniowskiego zawarł najpiękniejsze strofy, jakie kiedy kolwielro Panu Tadeuszu napisano:    .

Jednak się przed tym poematem wali

Jakaś ogromna ciemności stolica;

Coś pada. .. myśmy słyszeli - słuchali:

O

To Czas się cofnął — i odwrócił lica. By spojrzeć jeszcze raz... (...)

(VII) 129—133)

Zatem: szydził? — przecież Beniowski miał być — takie

intencje od początku są w nim objawione — wielkim, po Pani Tadeuszu właśnie, podjęciem formy narodowego poematu, wobe arcydzieła Mickiewicza był pisany, był propozycją nowego — a) po i wobec Pana Tadeusza — potraktowania formy gatunkowi i polskiego tematu. J. Kleiner zauważył, że bohater Słowackiej lat ma tyle,

ile liczyć miałby Tadeusz. Jeżeli Beniowski, pozbywając sic fortuny, charty daje Rejentowi, to niewątpliwie nie bez związku z upodobaniami Mickiewiczowskiego Rejenta. Początek poematu przeciwstawia Sie MS czątkowi Tadeusza — Mickiewicz zaczyna od powrotu w dom rod&futó Słowacki od wyjazdu. Mickiewicz od poznania Zosi, Słowacki oa pożegnania Anieli. [...] W przeciwieństwie początków tkwi głębsza

^m List z 18 grudnia 1834, ibidci

.f