104546

xuv URYKA MISTYCZNA

ofiara została spełniona pracz cierpiącą Polskę-Mesjasza narodem'. świat oczekuje nn wielką przemianę Stąd i oproinnąroła pocty-prowk&jna wiarę, zna prawdę, czuwa i ma święty obuwiąfuk w iK/ptfwićdniej chwili wystąpić x odpowiednim słowem. Jak zrobi to sam Słowacki w Poznań-sbem w czask Wiosny Lodów... O swoim posłannictwie pisał w wierszu [Do matki] jako o służbie Bożej i ..wielkim wytrwaniu w zamiarach szalonych". I na jedno-jeszcze warto na dynamiczne (współistnienie smuIFuN <j_radośa. aerptcTua t chwały (fcsb. wJerif [A fnhmk ja nir wqipit~- M śrę ftuti J¹keiĄ): -rozpaczy i triumfującego optymizmu. Gcnezyjskic wizje historii jako drogi ku doskonałości połączone z ideą Polski-Mesjasza i ducha wiodącego dał)' Słowackiemu tę wiarę w sens cierpienia i spokojną pewność bliskiego zmartwychwstania.

0! nieszczęśliwa, o! uciemiężona Ojczyzno moia — raz jeszcze ku tobie

Otworzę moje krzyżowe ramiona.

Wsakie spokojny — bo wiem. żc masz w sobie Sloócc żywota.

d0! nieszczęśliwa, o! uciemiężona])⁴

Lad i Duch. Adresowana Do Autora „Trzech Psalmów”, czyli do Zygmunta Krasińskiego. Odpowiedź na „Psalmy przyszłości została wydana wbrew woli i bez wiedzy Słowackiego w 184$ r. Dziełem tym Słowacki włączył się w ciąg polemiki politycznej. Trzy Psalmy Krasińskiego były m.in. reakcją na ideologię kół zbliżonych do Towarzystwa Demokratycznego: konkretnie — na książkę Henryka Kamieńskiego 0 prawdach żywotnych narodu polskiego (1844). Ewolucyjnej koncepcji dziejów przedstawianej przez Krasińskiego i apoteozie stojącej na czele ludu szlachty Słowacki przeciwstawił

ideę ducha-wiecznego rewolucjonisty, apoteozę Tmn1ninprij| —prtgynu ludu. Pozostawił Wiersz w iękopisg~ftu uta/aną drukiem, w epoce Wiosny Ludów, odczytano go Jako gwałtowny glos za rewolucją, jako pochwałę przewrotu, dokonywanego w imię sprawiedliwości społecznej. Tak tylko raaain* no utwór przez wiele lat, dopiero dokonana przez J Kleinera i W. Floryana pełna edycja pism mistycznych pozwała /wrócić uwagę na inne jeszcze aspekty dzieła Słowackiego.

Odpowiedź jest to utwór o charakterze mistycznym, odsłonią się w niej zawarte i znaczenia głębsze, duchowe, gdy ujrzymy tekst w kontekście wszelkich pism gtaayfrkkh. Przede wszystkim — nazwa „lud” (podobnie jak op. „robotnik") w poezji mistycznej Słowackiego oznacza zawszc^oś^ więcej i coś trochę innego niż konkretną grupę społecznaTtod j — jak wszystkie formy materialne jest bowiem jgj§j|jM kształtem, przybranym przez ducha ftflhpwfSo I 38SE z Tego punktu widzenia interesuje poetę — jako lud McjjfiBB I pokorny, ofiarny (tak jest stylizowany i w innych ówczesnych wierszach Słowackiego) ale też pełen wspaniałej, rewolucyjnej mocy, zdolny do zniszczenia przestarzałych form istniejące) rzeczywistości. Rozrachunki społeczne mało interesowały Słowackiego —j>isał_o tvm wielekroć: interesowała to realna społeczna sj

zyjskiego, wyzwalający ducha, przyspieszający cwołtfcię

Z tego punktu widzenia

mvślac o nrawach i tcmDtc~

oosicnu genezyjskiegn. _a Mfij

polcn^ftyyąl z    Mówiąc o rudzie. SfowacRi

QfxjJoa,tUwŁ ŁudyJ **

D I DUCH

myślał o nowym kształcie ducha: dlatego mógł łckc niebezpieczeństwo buntu chłopskiego, dUlCga może mu sij potem, ** L&4&^r jego genezyjslnej wiary ofiary być muszą. SBMMS nr7v$nies/v proces doskonalenia. Problem łeŻY

1

DW xn/l. 265.