2
wtedy, gdyby świadczenie zostało spełnione w czasie właściwym.
Paulus libro nono decimo ad edictum (D. 50,17,128 pr.): In pari causa possessor potior haberi debet.
W prawie włoskim zasada: In pari causa turpitudinis melior est conditio possidentis, np. art. 2035 wł. kc: kto, także we własnym imieniu, wykonał świadczenie w pewnym celu, sprzeczne z dobrym obyczajem, nie może żądać zwrotu, jeśli zapłacił.
Jeśli obie strony stosunku obligacyjnego działają niegodziwie, to nie przysługuje żądanie zwrotu świadczenia niegodziwego.
Art. 412 kc. Sąd może orzec przepadek świadczenia na rzecz Skarbu Państwa, jeżeli świadczenie to zostało świadomie spełnione w zamian za dokonanie czynu zabronionego przez ustawę lub w celu niegodziwym. Jeżeli przedmiot świadczenia został zużyty lub utracony, przepadkowi może ulec jego wartość.
Papinian, libro octavo ąuestionum (D. 21,2,65): lndivisa est causa pignoris (dosł. indivisam pignoris causa).
Jako prawo akcesotyjne zastaw gasł wraz z umorzeniem wierzytelności. Po częściowym zaś umorzeniu wierzytelności zastaw nie wygasał, ale rozciągał się na pozostałą część wierzytelności, zabezpieczał wykonanie pozostałej części wierzytelności.
W prawie polskim:
Prawa akcesoryjne (powstające wraz z prawem głównym i wraz z prawem tym wygasające, np. hipoteka - art. 79 i 94 ustawy o księgach wieczysych i hipotece, art. 306 kc - zastaw, art. 876 § 1, 879 § 1 k| - poręczenie) i związane (dotyczy to sytuacji, w której podmiotem jednego prawa może być tylko podmiot związany jednocześnie innym prawem - art. 285 kc -służebność gruntowa przysługuje każdoczesnemu właścicielowi nieruchomości władającej; art. 235 § 2 kć - własność budynku na gruncie użytkowanym wieczyście, art. 3 ustawy o własności lokali - odrębna własność lokalu mieszkalnego jest związania ze współwłasnością w nieruchomości).