14 (3)

Rys 5

Równomierne rozłożenie środka ciężkości

25% <    ->

^<=>25%

25% <—>

25% c- ________>

4 Regulacja długości podnóżka |DP|.

Podnóżki powinny być tak skonstruowane by zapewniały regulację długości - ustawianej jednorazowo w zależności od długości kończyn dolnych użytkownika. Niektóre rodzaje podnóżków zapewniają ustawienie kąta pochylenia podnóżka w stosunku do ramy wózka. Podnóżki mają zapewnić pewne oparcie dla stóp. PawinnŁbyć-wysunięte na taką odległość aby uda przylegały do siedze-nia, gdyż zbyt krótkie podnóżkj_powodują zwiększony nacisk na guzyjodszowej większe zagrożenie odleżynami w..tym_mje|scu, a podnóżki zbyt długie -_zwiększonyjjącisk na uda. zaburzeniakrązenia krany. kończy nach dolnych, większajnożliwość powsta-wania odleżyn w miejscach ucisku. Podnóżki powinny być zbieżne lub ścięte do wewnątrz i węższe niz szerokość ramy wózka, gdyż pozwala to na stabilizacje podudzi. Podnóżki zbieżne utrzymują stopy w jednym miejscu |Rys. 1,4|. natomiast stosowanie podnóżków o tej szerokości co siedzenie powoduje, że stopy mogą się przesuwać na boki [Rys. 2, 3J.

V. Ustalenie punktu mocowania osi kół tylnych.

Rys. 6

Oczekiwane

rozłożenie

środka

ciężkości

40%

10%

10%

40%

Z założenia wózek powinien być stabilny, a zarazem zwrotny i łatwy w manewrowaniu, zwłaszcza w trakcie pokonywania przeszkód. Są to sprzeczności, które pokonuje się optymalizując odpowiednie parametry w odniesieniu do masy ciała, zachowanych funkcji czynnej stabilizacji tułowia, a zwłaszcza sprawności osoby niepełnosprawnej w manewrowaniu wózkiem.

_Do „wyważenia" wózka służy najczęściej adapter lj, wielootworowa metalowa płytka umożliwiająca regulację środka ciężkości [ŚC| w poziomie i w pionie, żapewrtiająćado-kladtie dostosowanie wózka do indywidualnych potrzeb użytkownika [Rys. 2, 3]. W innych przypadkach regulacja ŚC rozwiązana jest za pomocą osi łączącej kota (w poziomie) i doboru ramy z ustalonym [Rys. 11 lub regulowanym kątem siedzenia [Rys. 4|. Ustawienie ŚC to najistotniejszy parametr wpływający na zwrólnośc wózka, zdolność pokonywania przeszkód. silę riapędową i pochylenie płaszczyzny siedzenia”. Generalnie

50

Rys. 7

Równomierne

rozłożenie

środka

ciężkości

(wysoki

balans)

Kys 8

Oczekiwać-

rozłożenie

środka

ciężkości

(itiski

baLnaj

„wyważając" wózek należy dążyć do obni żenią SĆ w j>iome oraz odciążenia kól przednich.

x Regulacja ustawienia punktu moeowa nia osi kól tylnych (w poziomie).

Punkt mocowania osi kól tylnych uzależniony jest od poziomu umiejętności jazdy użytkownika. Przy nauce jazdy kola napędowe powinny być przesunięte do tylu na adapterze zapewniając większą stabilność wózka (Rys. 5|.JZaleca się aby w miarę nabywania umiejętności pokonywania przeszkód rzut ŚC byl przesunięty dpjylu. w kierunku osi kól tylnych. W tym celu należy przesunąć ' ■>la na adapterze (lub os łączącą kola) dó przodu tak, aby t^kofo. 80% ciężaru ci£ta osoby siedzącej spoczywało nad osią kól tylnych, a około 20% na wysokości kól przednich [Rys. 6|. Parametr ten dobiera się metodą prób dla danej osoby. Równomierne rozłożenie ŚC nad przednie i tylne kota [Rys. 5| utrudnia poderwanie kól przednich i utrzymanie balansu [Rys. 7|. Prawidłowe ustawienie osi mocowania kól tylnych [Rys. 6| pozwala bez trudu poderwać kola przednie na wysokość 5-10 cm i utrzymać taki niski ba-jans [Rys. 8| Zwiększenie obciążenia kól tyl-nycikjak również zmniejszenie długości cal kowitej (DC) wózka (zmniejszenie promienia oblotu) powoduje, że wózek łatwiejszy będzie w manewrowaniu.

a Regulacja kąta siedzenia [KS| (w pionie).

Kąt (głębokość) siedzenia regulujemy indywidualnie, w zależności od sprawności i codziennych potrzeb użytkownika. Łatwiejszy w manewrowaniu i bardziej stabilny jest wó zek. którego siedzenie ustawione jest możliwie nisko i pod dużym kątem Kąt siedzenia reguluje się przesuwając na adapterze w pionie oś zamontowania kó! tylnyęh jlub prze suwając cały adapte.rLJRys. 2, 3|. W wózkach nie posiadających adaptera kąt siedzenia ustawiany jest przez producenta. Najczęściej konkretny typ wózka dostępny jest w kilku wersjach - z odmiennymi wartościami kąta siedzenia [Rys. 11 lub regulowany jest w odmienny sposób (np. na pionowym wsporniku) [Rys. 4|. Regulując w pionie położenie ŚC j dąży się do jak najniższej pozycji, dużego ką- j ta siedzenia. Najczęściej kąt ten wynosi 6-8' jjl Dla tetraplegików zalecany jest kąt siedzenia) o większej wartości - około 13°.    ^-    '

Rysunki 5. o. 7. 8 wg pomysłu Engsiróm z modyfikacja własną *

t

51