1

Deprywacja emocjonalna    b majqce złe stosunki z rodzicami i innymi członkami rodziny są

pbawiono dwóch najważniejszych źródeł miłości oraz poczucia bczpic-.ęfistwa, jakie niesie ze sobą miłe ść.

Deprywacja emocjonalna nie oznacza, że dziecko jest pozbawione wsze? kich przeżyć emocjonalnych. Taka całkowita deprywacja wydaje

niemożliwa, toteż przez deprywację emocjonalną będziemy rozumfeśutki deprywacji uczucia miłości. Liczne badania nad niemowlętami i pozbawienie dziecka w znacznym stopniu przyjemnych doświadczam i dziećmi oraz znane studium Harlowa dotyczące młodych szym-emocjonalnych, zwłaszcza takich jak ciekawość, radość, szczęście i milcśpów wykazały, że deprywacja uczuciowa w pierwszych miesiącach lub Większość dzieci, niestety, wzrasta w środowiskach, które dostarcza^rpch życia może stanowić zagrożenie dla fizycznego, umysłowego, wielu nieprzyjemnych przeżyć emocjonalnych, takich jak złość, stfs~?ocjonalnego i społecznego rozwoju jednostki. Zaburzenia mogą wystę-zazdrość, nienawiść, oraz bardzo niewielu uczuć przyjemnych. pvać w wielu dziedzinach rozwoju, z których najważniejsze zostaną W węższym znaczeniu deprywacja emocjonalna odnosi się dobitne poniżej {20, 32, 65, 71). miłości. Sytuacja taka pozbawia dziecko sposobności do przeżywaj Po pierwsze, dzieci pozbawione miłości wykazują opóźniony wzrost i emocji przyjemnych, np. radości, zadowolenia i miłości ze strony innyiprój fizyczny. Stan depresji, będący następstwem braku troskliwej osób. Dzieci wzrastające w takich warunkach przeżywają „głód uczuć*.cf*W macierzyńskiej, hamuje wydzielanie hormonów przysadki mózgo-jest dla nich bardzo szkodliwe zarówno z fizycznego; jak i psycholog^włącznie z hormonem wzrostu. W rezultacie wzrost dziecka wykazuje nego punktu widzenia. Dzieci te są pozbawione zarówno przeżyć satysfe^y karłowatości. Rycina 8.9 obrazuje skutki emocjonalnej deprywacji cjonujących własne „ja", które są możliwe, gdy się jest kochanym, jśł? bliskich więzi społecznych, które zapewnia miłość i przywiązanie. •

10

80

70

60

50

co

30

20

	f
	W /A rz
	{( )	i
	i A^fc
	JJ /

Przyczyny deprywacji uczucia miłości. Do deprywacji uczucia mil&i mogą doprowadzić rozmaite okoliczności. Utrata trwałego źródła mim może być wynikiem śmierci jednego lub obojga rodziców albo też skutte? pozostawania niemowlęcia lub małego dziecka w zakładzie opiekutó wychowawczym. Nawet gdy dziecko przebywa ze swymi rodzicami, rraf-być pozbawione miłości z powodu odrzucenia przez nich, ignorowania® niewłaściwego traktowania, albo też dlatego, że rodzice są zdania,iż„ps£ się" dziecko, gdy okazuje się mu swą miłość (40, 65. 69}.

Wysokość cioto {w cm)

Z drugiej strony, deprywacja miłości może wynikać z tego, że dzirb? odrzuca swych rodziców, ponieważ jego zdaniem nie zaspokajają onijejs potrzeb, lub nawet się ich wstydzi. Sytuacja taka powstaje szczegół łatwo w średniej fazie dzieciństwa, gdy dziecko wkracza w okres tworzeń się grup rówieśniczych i odkrywa, że jego rodzice są „inni" niż rod:i kolegów.    *.

W takiej sytuacji, kiedy dziecko odrzuca swoich rodziców, dOChOd^as/Mi wpływ na wzrost niemowlęcia wywiera deprywacja emocjonalna (Wg: LI. napiętych stosunków między nim a rodzicami, którzy nie są w S®|*er0epr/wtfondWa/J7s/n..,Sci©nt;ficAmerican" 1972,227(1),76-82.Copyright 1972 obdarzyć swego dziecka miłością. Dzieci niepopularne wśród rówieśnTójp^ntific American, Inc. Wykorzystano za zgodą)

ZAGROŻENIA

415

ROZWÓJ EMOCJONALNY 414