201411182908

Rozdział 2. Pomoc społeczna w Polsce po 1989 roku

Rozdział 2. Pomoc społeczna w Polsce po 1989 roku

■strą,

^lcty

^:neJ- Po. ^gfnin_ne ^eJ teeru

^ewód^ Pełnij Tn. 0_N

^,dc2^|

^anycij

Przez

>niOcą

'waiio

cznej

asne.

stwo,

)moJ; nacji h na

iter i stot-inia lów um ad-Dcy rzy plę ści te-

o-

y

ti

y

dżiny głównego podmiotu polityki społecznej. Zakładano odbudowę społeczeństwa obywatelskiego zgodnie z zasadą subsydiarności. W wyniku reformy wprowadzono nowe organizacje pomocy społecznej:

I i. Rządowe, o funkcjach nadzorczych (wojewódzkie wydziały polityki społecznej).

I 2. Samorządowe powiatowe centra pomocy rodzinie (funkcje programowe, organizacyjne i doradcze).

I 3. Samorządowe, regionalne ośrodki polityki społecznej o zadaniach strategicznych (bilans potrzeb i środków), innowacyjnych i edukacyjno-szkoleniowych (organizacja kształcenia i dokształcania).

Reforma administracyjna nie została jednak należycie przygotowana. Ogólnikowo określono zakres, kompetencje i środki, brak było wzorów nowych organizacji i wzorów ich działania. Kadra nie została przygotowana do realizacji nałożonych na nią zadań, a także wystąpił opór pewnej części sił politycznych i ekspertów przeciw reformie. Formowanie się jednostek administracji samorządowej i tworzenie programów lokalnej polityki społecznej miało żywiołowy charakter i podlegało silnym uwarunkowaniom lokalnym (ekonomiczne, społeczne i historyczne).

Kluczowe dla rozwoju lokalnej polityki społecznej i pomocy społecznej okazały się relacje między nowymi organizacjami - powiatowymi centrami pomocy rodzinie - a gminnymi ośrodkami pomocy społecznej.

Jak pisała Józefina Hrynkiewicz: W koncepcji reformowania struktury I administracyjnej państwa zakładano, że podstawowym ogniwem pomocy [ społecznej będzie gmina. Zadania pomocy społecznej przekazano gminom do r realizacji w 1991 roku. Natomiast powiaty miały stanowić w założeniu głów-[ ne ogniwo polityki społecznej państwa realizowanej przez samorząd powiatu w środowiskach lokalnych. Z badań wynika, że założona koncepcja w trakcie realizacji uległa zasadniczej zmianie. Powstały dwa ośrodki lokalnej polityki [ społecznej: gops [gminny ośrodek pomocy społecznej - przyp. J. K.] i pcpr [ [powiatowe centrum pomocy rodzinie - przyp. J. K.]. Nie powstał natomiast [ lokalny ośrodek polityki społecznej. Między te dwie instytucje podzielono za-1 dania pomocy społecznej oraz poszczególne kategorie podopiecznych⁵⁰. Analiza porównawcza celów założonych powiatowych centrów pomocy rodzinie (pcpr) i gminnych ośrodków pomocy społecznej (gops) przeprowadzona przez Marka Rymszę⁵¹ dowiodła, że badane instytucje różnią się poziomem pomocy (podstawowy - gops, specjalistyczny - pcpr), rodzajem świadczeń (pieniężne - gops, poradnictwo, doradztwo - pcpr), kryteriami selekcji

⁵⁰ J. Hrynkiewicz, Decentralizacja zadań społecznych państwa, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2001,8,177.

⁵¹M. Rymsza, Praca socjalna..., op. cit.