201411182932

zadań pomocy społecznej. W tej sytuacji koordynacja działań wydaje się potrzebą chwili. Jak zauważa Józefina Hrynkiewicz: Zaprojektowany w reformie z J999 roku model stosunków samorządowych wymaga organizacyjnej kultury współpracy i oderwania się od dawnych przyzwyczajeń formowania tożsamości grupowej i więzi społecznych uwzględniających partykularne interesy. Ograniczenia finansowe, wymuszające działania kompensacyjne obok prawa, a niekiedy przeciw prawu, oraz łamanie wymogów doboru członków służb publicznych według ich profesjonalnych kompetencji przyczyniają się jo wprowadzenia kultury „rywalizacji roszczeń”⁵*.

Reprezentatywne badania pomocy społecznej po reformie administracyjnej 1999 r. przeprowadziła w 2000 r. Janelle Kerlin⁵⁵. Analizując politykę przyświecającą reformie, wyróżniła trzy rodzaje jej rezultatów.

1.    Polityka chybiona, która nie osiągnęła zamierzonych celów. Jej przejawem jest scentralizowana polityka fiskalna, co doprowadziło do zatrzymania kompetencji decyzyjnych na szczeblu centralnym, a w efekcie brak decentralizacji systemu fiskalnego ograniczył demokrację na szczeblu powiatu i województwa.

2.    Polityka przeciwskuteczna, tj. taka, która osiągnęła zamierzony cel, ale utrudniając bądź uniemożliwiając realizację innych celów reformy. Przykładami są m.in.: powołanie powiatów grodzkich, co zwiększyło nierówności w dostępie do środków na pomoc społeczną pomiędzy obszarami wiejskimi i miejskimi, komplikacja relacji między szczeblem wojewódzkim i gminnym, decentralizacja niektórych usług specjalistycznych, która uniemożliwiła korzystanie z zysków ekonomii lub wprowadzenie zasady powoływania dyrektorów przez starostów, co doprowadziło do upolitycznienia tych stanowisk i ograniczyło szanse na stworzenie profesjonalnej służby cywilnej w pomocy społecznej, decentralizacja domów pomocy społecznej, która obniżyła efektywność systemu ich finansowania itp.

3. Polityka trafna, zgodna z oczekiwaniami. Jako trafną oceniono współpracę powiatowych centrów pomocy rodzinie i innych jednostek lokalnych, co sprzyja powstawaniu nieformalnych więzi między organizacjami pozarządowymi a instytucjami publicznymi i rozwojowi relacji pomiędzy różnymi szczeblami samorządu, czy tworzenie i zastosowanie powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych oraz zwiększenie dostępności usług i świadczeń będących przed 1999 r. w gestii władz wojewódzkich, a po reformie należących do zadań powiatu.

» J. Hrynkiewicz, Decentralizacja zadań..., op. cit., s. 192.

» J. Kerlin, Pomoc społeczna po reformie administracyjnej 1999 r.: Analiza polityki i jej skutków, [w:] E. Leś (red.), Pomoc społeczna. Od klientyzmu do partycypacji, IPS UW, Warszawa 2002, s. 131-176.

41