436

29. URZĄDZENIA DO UZIEMIANIA PUNKTU ZEROWEGO 436

dla urządzeń elektrycznych; przede wszystkim silników i kabli. Powinien być też spełniony warunek

R_r < —— co odpowiada I_r > l_c    (29.5)

eaC

w którym: C — pojemność sieci; I_c prąd pojemnościowy sieci; /_r — składowa czynna prądu jednofazowego zwarcia z ziemią.

Warunek ten gwarantuje tłumienie nieustalonych przepięć ziemnozwarciowych. W zdecydowanej większości sieci prądy o wartościach 120-^300 A pozwalają spełnić ten warunek.

W publikacji [29.1] zaproponowano dla warunków krajowych, biorąc pod uwagę zjawiska prądowe i napięciowe związane z istnieniem napięcia szczątkowego po wyłączeniu silnika i zjawiska związane z wybiegiem silników, następujące dopuszczalne wartości prądu zwarciowego jednofazowego dla różnych czasów przepływu tego prądu;

przy f, < 0,1 s ok, 200 A przy A < 0,2 s ok, 150 A przy t₃ < 0,5 s ok. 100 A przy /, < 1,0 s ok. 80 A

Rezystancje rezystorów uziemiających można obliczyć z zależności

Sf = Jz^V-Xf-R    (29.6)

ty io*

73 4

w której; Z — impedancja obwodu wymuszającego, ii; R_t, X, — rezystancja i rcaktan-cja uzwojenia górnego napięcia transformatora dla składowej zerowej, Ci; U„ — napięcie sieci SN, kV; 1, — przyjęta wartość prądu wymuszonego, A.

Rezystancje rezystora uziemiającego zestawiono w tabl. 29.2 przyjmując, że prąd zwarciowy wynosi:

—    w sieciach SN z silnikami — 120 A;

—    w pozostałych sieciach — 300 A.

Rezystory uziemiające typu UR-500/20-I, 500 A, 20 kV produkuje Zakład Doświadczalny Energoprojcktu w Pozmniu. Rezystory te są wyposażone w odczepy dostosowujące je do innych napięć. Można też stosować rezystory fechralowe typu K.F produkowane przez WIEFAMEL Poznań. Rezystory typu KF są wykonywane

Tablica 29.2. Rezystancja rezystora uziemiającego przy różnych napięciach sieci SN

Napięcie sieci kV	Rodzaj sieci	] Typ transformatora uziemn łającego	Prąd wymuszany A	Rezystancja rezystora uziemiającego fi
6	z silnikami	i 1 TBN lHQ-7*3	120	2&,27
	bez silników	TBN 1 ttO-7,2	300	9,15
10	z silnikami	' TBN 260-12	120	47,51
	bez silników	TBN 260-12	300	16.34
i t*	bez sifników	TBN 330-17,J	300	22*83
j 20	bez silników	; TBN 400-24	300	29.03

z taśmy fcchralowcj nawiniętej na porcelanowe izolatory. Rezystancja jednego elementu

wynosi 1,72 fi. Czas pracy rezystora wynosi 6 s przy prądzie 200 A.

Rezystor uziemiający powinien mieć odpowiednią wytrzymałość cieplną, którą można sprawdzić korzystając z zależności

(29,8)

w której: /„_c — znamionowy prąd cieplny rezystora; t_c — dopuszczalny czas pracy (rezystora przy przepływie ł„\ I_T ■— prąd wymuszony; t- — czas trwania zwarcia wymuszenia).

LITERATURA

29*1* Anderson E.: Uziemienie przez rezystor punktu zerowego sieci potrzeb własnych elektrowni. Energetyka. 1980. Nr 3,

29.2. Cy ra NI AK M.t Cy rani AK A.: Rezystor pierwotny z łącznikiem do wymuszania przepływu składowej czynnej prądu ziemnozwarciowego* Wiadomości Elektrotechniczne. 1982, Nr 11.

29.3.    Ga.riuno T., Łobos T.: Wybrane zagadnienia kompensacji i zabezpieczenia od prądów zwarć doziemnych w dużych zakładach przemysłowych. Biuletyn Elektroprojektu. 1971. Nr I.

29.4.    Kompensacja 1 -fazowego pojemnościowego prądu zwarcia z ziemią. Wskazówki do projektowania. Warszawa, Ekktroprojekt 1976.

29.5.    Opracowanie zmiany sposobu pracy punktu zerowego w wybranych węzłach sieci kablowej średniego napięcia (PT-243-21-07-02). Poznań, Encrgoprojekt 1977,

29.6.    Sposoby ograniczania awaryjności sieci 6 kV przy zwarciach doziemnych (materiały szkoleniowe), Lubiatów 1982.

29.7* Synai^ _B.: Analiza i ocena propozycji rozwiązań elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej sieci średnich napięć z uziemionym przez rezystor punktem zerowym. Instytut Eaergoelektryki Politechniki Wrocławskiej. Raport nr 456. Wrocław 1978.

29.8.    SynaL Bo Scuier A.; Poradnik projektowania elektryki przemysłowej. Rozdz. 12. Warszawa* Elektro-projekt 1980.

29.9.    Wskazówki do projektowania uziemienia przez rezystor punktu zerowego sieci przemysłowych SN. Gliwice, EJektroprojckt 1982.

20.10.    Wytyczne uziemienia przez rezystor punktu zerowego sieci kablowych i napowietrznych średnich napięć. Poznań. Instytut Elektroenergetyki Politechniki Poznańskiej i Energoprojckt 1975.

29.]]. Zając J.: Urządzenia do uziemiania punktu zerowego sieci przemysłowej (materiały nie publikowane). Gliwice, EJektroprojckt 1983.