85

Najbardziej powszechne są na statkach żurawiki grawitacyjne. Ich nazwa wynika z faktu, że pod wpływem masy łodzi (z wyposażeniem i ewakuującymi się ludźmi) żurawiki samoczynnie odchylają się lub opadają (wzdłuż prowadnic) w dół. a dzięki odpowiedniej ich geometrii lub ukształtowaniu prowadnic, po których jeżdżą, łódź wychylana jest poza burtę. Żurawiki każdej łodzi obsługiwane są wciągarką (windą), której hamulce służą do zmniejszania tempa opadania łodzi i do jej zatrzymywania w położeniu przy burcie na czas wsiadania ludzi. Konstrukcja wciągarki lub jej bębna linowego musi umożliwiać samoczynne opadanie łodzi pod wpły wem jej ciężaru.

Ogólnie można wyróżnić cztery grupy rozwiązań konstrukcji żurawików grawitacyjnych stosowanych na statkach:

•    wychylne, jednodżwigniowc,

•    wychylne. dwu- i wielodżwigniowe.

•    jezdne, z niezależnymi prowadnicami dla przednich i tylnych kół jezdnych żurawików,

•    jezdne, z pojedynczymi, zakrzywionymi prowadnicami kół jezdnych żurawików.

Poglądowe szkice wymienionych typów żurawików grawitacyjnych prezentowane są na rysunku 117.

Na statkach najczęściej instalowane są żurawiki jeżdżące na zakrzywionych prowadnicach. Przykład takiej konstrukcji prezentuje rysunek 118. Działanie tego typu żurawików opisano niżej. W spoczynkowym położeniu żurawiki wraz z łodzią utrzymywane są za mechanicznymi blokadami, które muszą być zdjęte przed uruchomieniem żurawików. Dodatkowo ruch łodzi względem żurawików blokowany jest cięgnem zabezpieczającym, również zdejmowanym przed akcją opuszczania łodzi. Operację opuszczania łodzi rozpoczyna się, podciągając ją najpierw w górę za pomocą wciągarki. Pozwala to na łatwe zdjęcie blokad żurawików i cięgna zabezpieczającego łodzi. Po zdjęciu blokad, żurawiki w początkowym położeniu utrzymywane są za pomocą napiętej liny, której drugi koniec nawinięty jest na bęben wciągarki łodziowej. W tym stanic opadanie łodzi z żurawikami powstrzymywane jest zaciśniętym hamulcem bębna wyciągarki; jego poluzowanie rozpoczyna proces opuszczania zestawu.

Rys. 117. Typy żurawików grawitacyjnych [27]: a) wychylne, jednodżwigniowe; b) wychylne, dwudźwigniowe; c) jezdne, z zakrzywionymi prowadnicami; d) jezdne, z oddzielnymi prowadnicami przednich i ty lnych kół żurawików; b - wysięg żurawika. h - wysokość żurawika

C)

Rys. 118. Żurawik grawitacyjny jezdny z zakrzywionymi prowadnicami: I - położenie spoczynkowe żurawika i łodzi. 2 - skrajne wychylenie żurawika poza burtę. 3 - położenie łodzi podczas wsiadania ludzi

167