badwłasn0041

80

łów. Jest to związane przede wszystkim z wpływem granic, które działają hamująco na przemieszczanie się dyslokacji, przerywając rozprzestrzenianie się plastycznego płynięcia do nieodkształconych ziarn.

W końcowej fazie odkształcenia próbek może nie powstać odkształcenie zlokalizowane - nie utworzy się miejscowe przewężenie (szyjka) . (Rys. 46 a) . Nastąpi wtedy naruszenie spójności przy obciążeniu odpowiadającym punktowi B. Wartość obciążenia podzielona przez pole pierwotnego przekroju daje naprężenia zwane wytrzymałością doraźną ( Rm ) .

Kiedy zakończeniu rozciągania towarzyszy zjawisko tworzenia się miejscowego przewężenia (szyjki) wykres odkształcenia wygląda jak na rys. 46 b.

W większości przypadków metale techniczne i ich stopy wydłużają się równomiernie jedynie w pewnym zakresie odkształcenia plastycznego.

Wydłużenie równomierne zachodzi tylko w pierwszym okresie plastycznego rozciągania. Poczynając od pewnego momentu, odpowiadającego maksymalnej wartości siły rozciągającej, odkształcenia plastyczne lokalizują się w pewnej strefie próbki i dalszy ich rozwój przebiega tylko kosztem tej strefy materiału.

W efekcie takiej lokalizacji odkształceń (wydłużeń i przewężeń) tworzy się szyjka. W pozostałych przekrojach odkształcenie plastyczne praktycznie ustaje, a materiał tej części znajduje się jedynie pod wpływem naprężenia wywołującego odkształcenia sprężyste. Warunkiem rozwijania się odkształcenia prze-wężeniowego jest mniejsza wytrzymałość przekroju przewężonego w porównaniu do przekrojów sąsiednich. Warunkiem odkształcania się próbki w sposób równomierny na całej długości jest aby przekrój, który doznając przewężenia stawał się bardziej wytrzymałym niż sąsiednie.

Może to być wywołane!

-    umocnieniem przez odkształcenie,

-    umocnieniem geometrycznym (szyjka działa jako karb, powodując zmianę schematu naprężeń i względnego zmniejszenia się naprężenia stycznego ) ,

-    umocnieniem na skutek zmiany szybkości odkształcenia w strefie przewężenia (tworzenie się szyjki powoduje zmniejszenie długości odkształcanej strefy i zmianę względnej szybkości odkształcania ) .

zy przajśoiu obciążanej próbki «i obszar odkształceń plastycznych, zmiana przekroju próbki (na całej długości lub tjej części) jest znaczna, a wyliczanie naprężenia ze stosunku aktualnie działającego obciążenia do przekroju pierwotnego da ja jedynie umowne wartości naprężenia. Jeśli jednak uwzględni się przy odkształceniu zmianę przekroju i odniesie obciążenie do aktualnie zmienionego przekroju, to otrzyma się naprężenia rzeczywiste. Te ostatnie różnią się ód umownych i to tym bardziej, im materiał 'próbki jest bardziej plastyczny. (Rys. 47 a) .

V czasie badania różnych metali zaobserwować można stały charakter zależności naprężeń rzeczywistych od rzeczywistych odkształceń (Rys. 47 b.)

Charakter tej zależności przedstawiono na rysunku linią przerywaną* Po początkowym stromym odcinku wzrostu odkształceń w obszarze sprężystym, występuje mniej stromy odcinek, przedstawiający wzróst odkształceń i naprężeń w obszarze plastycz-ny®. 3&kres ten można w pierwszym przybliżeniu przedstawić w postaci linii łamanej (OAB) . Pionowy odcinek (OA ) odpowiada odkształceniom sprężystym, punkt A granicy plastyczności-Re, odcinek AB odkształceniu plastycznemu i wreszcie punkt B naprężeniu krytycznemu, powodującemu naruszenie spójności )