CCF20090523083 tif

KARLR. POPPER

my, że zwierzęta i rośliny mają wbudowane zegary; istnieje zatem uwarunkowane genetycznie poczucie czasu. Jest jednak niemal równie pewne, że nie ma uwarunkowanej genetycznie teorii czasu. Rozumiem to w następujący sposób. O iie wiemy, zwierzęta nie dostrzegają, iż sąprzedmio-tami, które rozciągająsię wstecz w czasie. Zwierzęta mająwspomnienia, ale wspomnienia wywołują jedynie zmiany w ich zachowaniu. Może być również tak, że u zwierząt występująobrazy, które pojawiająsię w snach bądź w innej, podobnej postaci. Nie mają jednak świadomości samych siebie jako przedmiotów rozciągających się wstecz w czasie, takiej jaka występuje u nas. W przypadku idei jaźni, teoria ma charakter wrodzony. Natomiast ta teoria nie ma przypuszczalnie podłoża genetycznego. Wydaje mi się jednak, że teoria ciała jest częściowo uwarunkowana genetycznie.

Uczestnik dyskusji 5: A co wówczas, gdy okazuje się, że jest to teoria fałszywa? Czy to możliwe, by taka teoria okazała się fałszywa?

Popper. Owszem, jest to teoria fałszywa, jeśli wrzucimy istotę ludzką do morza. Będzie ona wówczas usiłowała uchwycić się jakiegoś stałego przedmiotu, ale nie uda jej się tego zrobić. Instynktownie będzie próbowała przytrzymać się czegoś, ale nie będzie mogła. W ten oto sposób teoria okazuje się fałszywa. W morzu nie ma ciał stałych, a uwarunkowana genetycznie teoria ciał stałych i ich znaczenia przestaje być aktualna. Rzecz jasna, to samo stanie się, gdy wyrzucimy istotę ludzką w pustą przestrzeń, co obecnie jesteśmy w stanie uczynić. Jeśli wyrzucimy ją w przestrzeń w skafandrze kosmicznym bez odpowiedniego przeszkolenia, będzie próbowała uchwycić się jakiegoś stałego przedmiotu, ale z pewnościąjej się to nie uda. Owa teoria jest zatem uwarunkowana genetycznie, ale w pewnych sytuacjach może okazać się, iż jest to teoria fałszywa.

Uczestnik dyskusji 5: A tym samym powstaje sposobność do wytworzenia plastycznej kontroli? Nie powstaje...?

Popper: Oczywiście ktoś, kto podróżuje w przestrzeni kosmicznej, już skorygował tę teorię. A jeśli został we właściwy sposób przeszkolony, tego rodzaju korekta stała się nawet częściąjego dyspozycyjnego wyposażenia.

Uczestnik dyskusji 6: Czy pociągałoby to za sobą również zaakceptowanie wniosku, że jeśli nastąpiła mutacja, która eliminuje te geny z jego struktury genetycznej, zostałaby ona zachowana?

Popper. Nie wiemy, jakie zmiany zachodzą w mutacji. W mutacji może się zdarzyć wszystko. Mutacja może być mutacjąletalną.

Uczestnik dyskusji 6: Chodzi mi jednak o mutację wiążącą się z czymś, co przestaje być potrzebne — o taką mutację, która pojawia się i eliminuje materiał genetyczny, który nie jest już potrzebny, materiał genetyczny, którego wpływ staramy się w istocie ograniczyć, poddając tego człowieka szkoleniu — czy jest bardziej prawdopodobne, że taka mutacja może się przyjąć?    »

Popper. Tego rodzaju mutacja może się przyjąć. Jak powiedziałem: w mutacji może zajść wszystko. Mutacja może być pozytywna i negatywna. Niektóre mutacje mogą się pojawiać częściej niż inne. Może tu jednak zachodzić wszystko: niektóre mutacje mogą być korzystne, a inne — nie. Czy zadowala pana ta odpowiedź? Nie? W takim razie nie rozumiem pańskiego pytania.

Uczestnik dyskusji 6: Próbuję tylko uzmysłowić sobie pewne strukturalne zmiany, jakie w ludzkim ciele mogąprzypuszczalnie wywoływać podróże kosmiczne i inne niezwykłe doświadczenia. Według pańskiej teorii, najpierw pojawia się zachowanie, a mutacj e dostosowuj ą się do zachowania. Stwarzałoby to zapewne pole dla najrozmaitszych spekulacji. Nie zgadza się pan ze mną?

Popper. Nie. Widzi pan, nie twierdzę, że najpierw pojawia się zachowanie, a następnie dostosowują się do niego mutacje. Twierdzę, że do zachowania dostosowuje się selekcja mutacji. Mutacj a może poj awić się w każdej chwili. Mutacje zachodzą przez cały czas. Selekcja mutacji będzie jednak wyraźnie uzależniona od zachowania, które się przyjęło. Rozumie pan? Jest więc możliwe — możliwe do pomyślenia — że kiedy podróżowanie w przestrzeni kosmicznej stanie się zachowaniem powszechnie praktykowanym, zostanie wyselekcjonowana jakaś mutacja, która wyeliminowałaby nasze oczekiwania dotyczące ciał. Musiałoby się jednak zdarzyć wiele rzeczy, zanim zostałyby wyselekcjonowane takie mutacje. Podróżowanie w przestrzeni kosmicznej musiałoby stać

167