CCF20090831091

158 Świadomość

jawia się jako termin średni (die Mitie), stale się rozpada na te właśnie człony skraj ne, które dopiero dzięki temu istnieją (ńnd). Ruch, który przedtem występował w postaci samounicestwienia pojęć sprzecznych, przybrał teraz lormę przedmiotową i jest ruchem siły, ruchem, w którego końcowym wyniku powstaje bezwarunkowa ogólność jako coś nieprzedmiotowego, czyli jako strona wewnętrzna rzeczy (ais Innres der Dinge) ¹,

Siła, która została wyżej określona jako taka, czyli jako siła refleksyjnie skierowana ku sobie, jest tylko jedną stroną pojęcia siły; jest ona nią jednak jako zsubstan-cjalizowany termin skrajny, i to mianowicie jako podporządkowany takiej określoności jak Jedno. Tym samym istnienie (Bestehen) rozwiniętych materii zostaje z siły jako takiej wyłączone, jest czymś innym niż ona. Wobec tego jednak, że z drugiej strony jest rzeczą konieczną, by siła sama była trwaniem (Bestehen) tych materii, tzn., by się uzewnętrzniała, jej uzewnętrznianie się przybiera taką postać, że to, co inne, dochodzi do niej i ją pobudza [do uzewnętrzniania się]. Skoro jednak ■— jak wiemy — uzewnętrznianie się siły jest konieczne, to siła musi zawierać w sobie samej to, co zostało założone jako inna istota. Toteż musimy teraz wycofać twierdzenie, że siła założona została jako coś, co jest czymś jednym, a jej istota ■— to, że się ona uzewnętrznia — jako coś, co jest inne, co z zewnątrz do niej dochodzi. Ona sama jest raczej owym ogólnym medium, w którym poszczególne momenty posiadają swe trwanie jako materie. Albo inaczej mówiąc: siła uzewnętrzniła się, a tym innym, co ją do tego miaio pobudzić, jest ona sama.

Tak więc doszliśmy do tego, że siła istnieje teraz jako medium rozwiniętych i rozprzestrzenionych materii. Ale jednocześnie ma ona, i to w sposób równie istotny, postać bytu zniesionego owych istniejących materii, czyli jest ze swej istoty czymś jednym. Ponieważ założyliśmy siłę jako medium [istnienia różnorodnych] materii — przeto ten byt jako coś jednego jest teraz czymś innym niż ona sama, i siła posiada tę swą istotę na zewnątrz siebie. Wobec tego jednak, że siła musi koniecznie być taką, jaką jeszcze nie została założona, przeto dochodzi do niej to inne i pobudza ją do refleksyjnego skierowania się ku sobie samej, czyli znosi jej uzewnętrznianie się. Ale w istocie rzeczy to ona sama jest owym refleksyjnym skierowaniem się ku sobie, czyli zniesieniem swego uzewnętrznienia. Jej byt jako Jedno przestaje istnieć w tej postaci, w jakiej ukazywał się dotychczas, tzn. jako coś, co jest inne. Teraz ona sama jest tym bytem; jest siłą zepchniętą z powrotem w siebie samą.

To, co występowało tutaj jako to „inne“ i pobudzało siłę zarówmo do uzewnętrzniania się, jak i do powrotu w samą siebie, samo jest — jak się bezpośrednio okazuje — siłą. To „inne“ bowiem jest zarówno ogólnym medium, jak i czymś jednym, przy czym obydwie te postacie są jednocześnie tylko zanikającymi momentami. Siła przez to, że coś, co jest inne, istnieje dla niej, a ona istnieje dla tego, co inne, nie wyszła jeszcze bynajmniej poza swoje pojęcie. Ale występują tu zarazem dwie siły. Pojęcie jest wprawdzie dla obu sił to samo, ale z jedności swej przeszło ono w dwoistość. Wydaje się, że przeciwieństwo, zamiast pozostać wisto-

1

Ta wewnętrzna strona rzeczy będzie przedmiotem rozważań, dopiero w następnym rozdziale. W obecnym zostanie przedstawiona tylko droga świadomości do niej: „ruch dialektyczny" świadomości prowadzący do „wewnętrznej strony rzeczy".