CCF20090831195

366 Rosum obserwujący

tylko wskazuje, czym on jest, tzn. czy jest czymś, czy też jest niczym.

Rozszczepianie tego bytu na zamierzenia i tym podobne finezje, za pomocą których człowiek rzeczywisty, to znaczy jego czyn, ma przez wyjaśnianie stać się znowu bytem domniemanym (bez względu na to, jakie wymyślałby on sobie szczególne intencje w związku ze swoją rzeczywistością) — wszystko to należy po-, zostawić próżniactwu mniemania; jeśli mniemanie pragnie puścić w ruch swoją mądrość nieudokumentowaną czynem, odmówić człowiekowi działającemu charakteru rozumowego i spotwarzyć go przez twierdzenie, że to nie jego czyn, lecz raczej jego wygląd i rysy twarzy stanowią jego byt, to zasługuje na taką samą odpowiedź jak ta, o której wyżej mówiliśmy ¹, odpowiedź, która mu wykaże, że twarz nie jest czymś samym w sobie i może być raczej przedmiotem czynnego potraktowania.

[3. Frenologia]

Jeśli przyjrzymy się teraz całemu zakresowi odniesień, w obrębie których można obserwować samo-wiedną indywidualność w jej stosunku do jej strony 23s zewnętrznej — to okaże się, że pozostała nam jeszcze jedna dziedzina, którą musi zająć się obserwacja. W psychologii zewnętrzna rzeczywistość rzeczy była tym, co miało posiadać swój świadomy odpowiednik w duchu i umożliwić jego zrozumienie. W fizjonomiee natomiast duch miał być poznany w swojej własnej stronie zewnętrznej, jako w takim bycie, który jest mową ■—•

widzialną niewidzialneścią — istoty ducha. Pozostaje jednak jeszcze jedna możliwość określenia strony rzeczywistej, mianowicie taka, że indywidualność miałaby wyrażać swoją istotę w swojej własnej rzeczywistości bezpośredniej i trwałej, rzeczywistości li tylko istniejącej ². Od stosunku fizjonomicznego różni się ten ostatni stosunek [indywidualności do strony zewnętrznej] tym, że stosunek fizjonomiczny jest mówiącą o sobie obecnością jednostki, która w swym czynnym uzewnętrznianiu się jest zarazem uzewnętrznianiem się kierującym się refleksyjnie ku sobie i samo siebie obserwują-cym, uzewnętrznianiem się, które samo jest mchem: trwające w bezruchu rysy, które same jednak co do istoty swej są bytem zapośredniczonym. Natomiast w tym stosunku, który mamy teraz rozważyć, strona zewnętrzna jest wreszcie rzeczywistością w stanie zupełnego bezruchu, rzeczywistością, która nie jest w sobie mówiącym znakiem, lecz całkowicie oddzielona od ruchu samowiedzy reprezentuje siebie dla siebie i jest li tylko rzeczą.

[a. Czaszka rozpatrywana jako zewnętrzna rzeczywistość ducha]

Jeśli chodzi o stosunek strony wewnętrznej do ostatnio wymienionej strony zewnętrznej, to naprzód jest rzeczą jasną, że wydaje się on takim stosunkiem, który musi być ujęty jako związek przyczynowy, jako że stosunek jednego bytu samego w sobie do innego bytu samego w sobie jest — jako stosunek konieczny —• stosunkiem przyczynowym.

1

Tzn. na spoliczkowanie.

2

Czyni to frenologia odnosząc indywidualność do trwalej, Ii tylko istniejącej rzeczywistości — do kości. Twórcą frenologii byl niemiecki lekarz F. J. Gall 117,58—1838).