CCF20091006007 tif

do rozszerzenia pojęcia wnioskowania w taki sposób, aby zarówno o człowieku, jak przynajmniej o pewnych zwierzętach, zarówno o nadawcach, jak o odbiorcach wszelkiego rodzaju znaków, można było powiedzieć, że używając znaku przeprowadzają oni wnioskowanie se-miotyczne. Innymi słowy, aby można było powiedzieć, iż motywami użycia czegoś w pewnej chwili jako znaku czegoś innego są dwa mniemania użytkownika znaku: iż to pierwsze swobodnie i ogólnie mówiąc — istnieje, oraz iż między tyim pierwszym a tym drugim zachodzi taki związek, że ów użytkownik czuje się skłonny do wyciągnięcia wniosku z tych mniemań, mianowicie wniosku, po pierwsze, o stanie psychicznym nadawcy znaku, po drugie zaś o zewnętrznym stanie rzeczy, do którego ów znak się odnosi,

3 SEMIOTYKA

Pięć pojęć semiotyki

W pierwszej części tej książki zastanawialiśmy się nad znaczeniami wyrazów „semiotyka”, „semiologia” i „semantyka”. Rozważania te obudziły taką m.in. refleksję: bardziej niepokojące od tego, że jedni używają pierwszego z wymienionych słów, a inni drugiego, a jeszcze inni trzeciego, jest to, iż nawet wśród posługujących się tą samą nazwą jedni często mają na myśli coś zupełnie innego niż drudzy i sami sobie z tego nie zdają sprawy. Obiecaliśmy wróeie do kwestii tych ukrytych, nie uświadomionych różnic znaczeniowych słowa „semiotyka”. Właśnie teraz to uczynimy.

Najbardziej rozpowszechnione jest pojęcie semiotyki jako nauki o znakach. Obok niego jednakże występują — tak przynajmniej sądzi-my — jeszcze cztery inne, na ogół od tamtego nie odróżniane. Wyliczymy je teraz, by w następnych rozdziałach każde z nich nieco szerzej opisać.

Po pierwsze, semiotyka to tyle, co własności syntaktyczne, semantyczne lub. pragmatyczne znaku: albo własności, czyli cechy, jednego z wyliczonych rodzajów, albo dowolnych dwóch, _x albo wszystkich trzech. A przy tym albo pewne wybrane własności, albo ich ogół. Na przykład

223