CCF20091006008 tif

zamiast pytać, jakie są własności semiotyczne danego zdania, można zadać pytanie, jaka jest semiotyka owego zdania. I podobnie — jaka jest jego składnia, czyli syntaktyka, jaką jego semantyka, jaka jego pragmatyka. Ponieważ za każdym razem chodzi tu o własności, proponujemy nazwy: „semiotyka_w”, ,syntaktyka_w”, „semantykaw”: i „pragmatykaw”.

Po drugie, semiotyka to tyle, co teoria lub dyscyplina, której przedmiotem są wspomniane poprzednio własności semiotyczne; teoria więc lub dyscyplina naukowa, której przedmiot stanowią: semiotyka^, a zatem także syntaktyka_w, semantyka_w i pragmatykaw. Teoria taka lub dyscyplina opisuje i definiują owe własności oraz związki między nimi, wyjaśnia, od czego zależą i jakie pociągają za sobą następstwa, przeprowadza klasyfikację, porządkowanie, systematyzację i typologię elementów semiotyki _w. Ponieważ są to zadania, które zazwyczaj wykonuje nauka, proponujemy dla tak rozumianych teorii semiotycznej czy semiotyki jako dyscypliny naukowej nazwy:    „semiotyka_N”,

. „syntaktyka^”, „semantyka_N” i ,,pragmatyka_N”.

Po trzecie, semiotyka to tyle, co taka teoria lub nauka, która — z wyższego niejako piętra —■ patrzy na semiotykę_N i jej działy. To wyższe piętro nosi nazwę metateoretycznego lub metanaukowego. Przedrostek grecki „meta-”, czyli .polskie „po~”, wziął się tutaj stąd, że naprzód musi istnieć teoria, by następnie można było ją analizować w obrębie metateorii; naprzód musi istnieć nauka, by następnie można było zbudować naukę o. tej pierwszej, czyli jej metodologię lub metanaukę. Historycznie, ta praktyka terminologiczna poprzedzania przedrostkiem „meta-” nazwy teorii na temat teorii albo nauki o nauce pochodzi z czasów starożytnych. Oto miano „metafizyka”, a ściślej ta meta ta phisica, czyli „to, co po

(sprawach) fizycznych, przyrodniczych”, nadano tym księgom Arystotelesa, które nastąpiły po jego rozważaniach przyrodniczych, czyli po „fizyce”, a dotyczyły zagadnień istnienia '.i poznania bytów opisanych w poprzednich dziełach; podobno ten .pomysł terminologiczny zawdzięczamy filozofowi greckiemu z ł wiekuj Andronikowi z Rodosu, wydawcy pism Arystotelesa. Ponieważ to trzecie pojęcie semiotyki, o którym teraz mowa, dotyczy semiotyki jako teorii lub nauki, której przedmiotem jest semiotyka]*, prze*to ono samo ma charakter meta-teoretyczny cży metanaukowy. Proponujemy zatem nazwę „semiotykaMu”. W praktyce semiotyka]*, czyli teoria lub nauka, której przedmiotem jest semiotyka^, występuje łącznie ze swą nadbudową metodologiczną, to jest sęmio-tyką_MN, której przedmiot stanowi semiotyka_N. Parę złożoną z semiotyki_N i semiotykiih* proponujemy nazwać „semiotyką teoretyczną”, czyli „semiotyką_T".

Pd czwarte, semiotyka to tyle', ćo metoda se-idiotyczna lub ogół metod semiotycznych. Najogólniej polegają one na traktowaniu różnego rodzaju przedmiotów, zdarzeń lub zjawisk jako znaków, np. na przypisywaniu funkcji znakowych nie tylko tekstom językowym, có narzuca ich natura, lecz również budowlom, strojom, obrzędom, krajobrazom czy ciałpm niebieskim. Do wszystkich bowiem tych przedmiotów można stosować i faktycznie się stosuje metody semiotyczne lub którąś z nich, np, metodę interpretacji) Widząc zaś w tym, co badamy, przedmioty podległe rozumieniu w pewien Sposób, a zatem widząc w nich znaki, możemy się względem nich posłużyć inną ż kolei metodą semiotyczną, mianowicie metodą formalizacji. Dla semiotyki rozumianej jąko metoda lub metody semiotyczne proponujemy nazwę „semio-tyka_M”. Ponieważ zaś wśród metod semiotycz-

225

15 Wstęp do semiotyki