CCF20100514005

e i produ-aapierach”

w, które po :epcji pew-ą fal radio-

irmalnie to )atowe. Co

ntną cechę i przestały

nie byłoby eki od sie-prawo na-ch zakładu aponii wa

do, gdyby JLBO. Nie

Pytania o charakterze ewaluacyjnym, są w praktyce niestety zbyt rzadko wykorzystywane. Głównie z powodu braku tradycji myślenia, że istotą szkoły jest uczenie się uczniów, nie zaś ich nauczania. (I tym samym — w efekcie u-czniowskiego lęku przed ujawnianiem swojej nie-wiedzy). Natomiast te pytania mają bardzo szczególne znaczenie — jako informacje zwrotne dla nauczyciela. Nauczyciel pyta się uczniów: co było najbardziej udanego w dzisiejszej lekcji, co wam się szczególnie podobało, co było najbardziej dziwne, niezwykłe? Oraz — jakie są wasze odczucia, jak się czuliście, kiedy...? Co było trudnego, czego chcecie się jeszcze nauczyć, o czym jeszcze porozmawiać?

Jeśli nie zadasz tych pytań to skąd wiesz jak to z nimi jest? Zgadujesz? Czytasz w myślach?

Pytanie zadają uczniowie (którzy nie wiedzą) lub nauczyciel, aby wywołać pewien stan myślenia u dzieci. Pytania uczniów świadczą o ich aktywności poznawczej, nie zaś — ich niewiedzy (jak czasami można usłyszeć). Są raczej manifestacją pędu do wiedzy!

Stawianie pytań przez uczniów może być „papierkiem lakmusowym” zrozumienia materiału w jego złożoności. Uczniowie mogą sami opracowywać listy pytań do określonej, „przerabianej” partii materiału, które następnie nauczyciel wykorzystuje do prac sprawdzających, konkursów czy ąuizów. Stawianie pytań jest umiejętnością i jak wszystkie inne umiejętności poddaje się uczeniu i doskonaleniu. Stawianie pytań jest także ważną metaumiejętnością komunikowania się z innymi.

Pozwolę sobie na małą dygresję. Z moich doświadczeń wynika, że ściąganie jest popularne tylko w polskich szkołach, jako procedura radzenia sobie w sytuacji niejasności, „braku wiedzy”. Na przykład w szkole angielskiej i amerykańskiej dzieci nie ściągają, pytane dlaczego, mówiły że wtedy nauczyciel nie wie, czego jeszcze ma ich nauczyć (sic!). Dużo już widziałam na świecie, ale to wprawiło mnie w kompletne osłupienie!

PODSTAWOWE BŁĘDY NAUCZYCIELA:

•    banalne pytania lub pytania „domagające się” odpowiedzi reaktywnych (szybko i dokładnie w danym brzmieniu)

•    źle skonstruowane pytania naprowadzające (nadużywanie pytania „dlaczego”)

•    krytyczne ocenianie zamykające gotowość do stawiania pytań i udzielania odpowiedzi (złośliwe komentarze, ośmieszanie)

•    reakcje agresywne na zadane przez ucznia pytanie, typu „radość inkwizytora” z przyłapania na nie-wiedzy

•    eliminacja możliwości treningu zadawania pytań.

— 97 —

.......

-A, ;■