CCF20120104028

246

247

Szukamy najpierw członów nadrzędnych grjr imiennej, czyli rzeczowników określanych, później-ich c*r^-śleń (członów podrzędnych, określających). Składnik nadrzędny podkreślimy dwukrotnie, składnik podrzędny - jedną linią : czas (jaki? - ranny), traweczki (jakie? - zielone: ~s~ weczki (jakie?: [(poranną (rosa zroszone)!, rosa {jaka? - r:-ranna). W ten sposób znajdziemy następujące proste (dwuskładnikowe) grupy imienne: ranny czas, młode traweczki —=-weczki zielone, poranną rosą, oraz grupy rozwinięte: f-IH poranna rosą zroszone, a także cała konstrukcja: /ratae traweczki zielone, poranną rosą zroszone - zbudowana «*r-kół nadrzędnika traweczki. Wykres tej całej rozwinie a grupy imiennej wygląda następująco:

traweczki

młode zielone    zroszone

czym? ^ rosą

jaką? |

poranną

Podrzędniki młode, zielone, zroszone łącząsię z cz-n-nem określanym w związku zgody, co łatwo sprawdzimy *t ten sposób, że odmienimy przez przypadek całą grupę: roc-de traweczki zielone...zroszone - D. młodych trawę czek z r-tonych....zroszonych. Widać, że wraz ze zmianą formy nadrzędnika - odmienia się też jego podrzędnik, zachowana wą: jest zgoda gramatyczna obu członów.

Spróbujcie teraz własnych sił:

Ćwiczenie

Postępując w podobny sposób, proszę znaleźć aru-:' mienne oraz określić formę nadrzędnego rzeczownika i rarakter jego związku z podrzędnikiem ( zgoda, rząd, czy i : rzynależność?) w następującym tekście literackim:

“Kto ten dzielny? Kto się zgłasza?

“Ja” - zakrzyknął w głos koziołek.

Miał maleńką, piękną bródkę I wołano nań Matołek

Kornel Makuszyński, Przygody Koziołka Matołka ►

Ćwiczenie

W poniższym tekście podkreśliliśmy tylko składni-:odrzedne frazy imiennej. Spróbuj wskazać rzeczowniki :<reślane (ich nadrzędniki) i wypisz te grupy:

Pan Muldgaard poczuł się zmuszony udzielić szcze-aółowszych wyjaśnień. Pojęliśmy z nich, że głównym celem władz jest definitywne przyskrzynienie owej tajemniczej osoby pod oknami razem z czarnym facetem, czego nie da się uczynić bez jakichś wyraźnych dowodów ich współdziałania

Joanna Chmielewska, Wszystko czerwone

Objaśnij tekstową formę nadrzędnika i podrzędnika * .różnionych grup oraz nazwij rodzaj związku składniowe-50, uzupełniając tabelę według wzoru: