odbarwiany, zachodzi utlenianie aldehydu mrówkowego do kwasu mrówkowgo. Zakończenie odbarwiania oznacza przeprowadzenie całości aldehydu w kwas. Zapisać w zeszycie zachodzącą reakcje.
2. Badanie właściwości kwasowych
Moc kwasów karboksylowych, mierzona ich zdolnością do oddysocjowywania w roztworach wodnych jonów wodorowych, zależy od obecności i charakteru podstawników przy węglu a. Grupy stabilizujące anion -COCT (np. atomy fluorowców — F, CI, Br, pierścień aromatyczny lub grupy -OH, -N02) powodują wzrost mocy kwasów karboksylowych: np. pKv kwasu trichlorooctowego wynosi 2,32 x 10'1, podczas gdy stała kwasowa kwasu octowego tylko i.75 x i O'3. Czerwień Kongo jest wskaźnikiem, który zmienia barwę w zakresie pH 3-5. W praktyce oznacza to. że tylko te kwasy, które po rozpuszczeniu w wodzie wykazują stężenie jonów wodorowych wyższe niż 10*'' mol/dnr powodują zmianę barwy wskaźnika.
Odczynniki: 5% wodne roztwory kwasów karboksylowych: octowego, frichiorooctowego, winowego, benzo
esowego, olejowego
papierki wskaźnikowe Kongo (tub 0,05% roztwór czerwieni Kongo w 90% metanolu)
Wykonanie: Na oczka płytki porcelanowej nanieść po 0,5 ml badanych kwasów i zanurzyć w nich papierki wskaźnikowe. Niebieskie zabarwienie papierka wskazuje na obecność mocnego kwasu.
Zapisać w zeszycie wzory strukturalne i nazw systematyczne kwasów uszeregowanych wg malejącej mocy.
3. Reakcja kwasów karboksylowych i ich pochodnych z chlorkiem żeiaza(III)
Wiele kwasów karboksylowych i ich pochodnych tworzy z rozcieńczonym wodnym roztworem FeCty barwne związki kompleksowe. Podobną, reakcję dają fenole i enole. Fenolo-kwasy dają związki o barwie fioł eto woczerwon ej lub niebieskiej, kwasy alifatyczne - brunatno-ezerwonej, hydroksykwasy - żółtej.
Odczynniki: kwasy karboksylowe in substsniia lub w roztworze
(np. kwas gailusowy, cytrynowy, octowy) rozcieńczony wodny roztwór amoniaku 5% roztwór chlorku żefaza(lli), świeżo przygotowany
Wykonanie: Ok. 10 mg badanego kwasu rozpuścić w 5 ml rozcieńczonej wody amoniakalnej. Gotować roztwór aż do zaniku ulatniającego się nadmiaru amoniaku (sprawdzić papierkiem lakmusowym). Po ostudzeniu dodać kilka kropel 5% roztworu FeCb i obserwować powstałe zabarwienie.
Zapisać w zeszycie wzory strukturalne i nazwy systematyczne użytych kwasów, określając zaobserwowane zabarwienie związków kompleksowych.
Rys. 3. Fluoresceina
4. Wykrywanie kwasów di karboksylowych (reakcja z rezorcyną)
Kwasy dikarboksylową zawierające grupy kwasowe oddalone od siebie o nie więcej niż 3 atomy wpgla (np. kwas bursztynowy) oraz ich pochodne: estry, bezwodniki, imidy, dają z rezorcyną w obecności kwasu siarkowego barwniki typu fluoresceiny (Rys. 3.). Związki te wykazują w środowisku zasadowym żywą fluorescencję w świetle