czekanowska0003

Azja piiSLSiłwiccka w dolne ollCCilydi pr/uniaii

Ryc. 43. lekcja gry na itislru-mcncie tradycyjnym w szkole muzycznej w Taszkcncic

siednich mogą dostarczyć dalszych przykładów muzycznych fu nkcj ono wania tego archetypu¹³. Praktyczną konsekwencją „drogi pod górę” jest przesuwanie się do wyższych rejestrów skali muzycznej, czego dowodzi fakt częstego prze-strajania instrumentu podczas gry¹⁴. Zdaniem miejscowych uczonych, na podobną, choć mniej rozbudowaną „podróż” wskazuje konstrukcja kazachskiego kjui^,5.

Bardzo interesujący jest pod tym względem wynik badań analitycznych i zaprojektowany na tej podstawie model cyklu muzycznego ynaąamu blicharskiego¹⁶. Model ten przedstawiono właśnie jako spiralę (ryc. 42)¹⁷, z tym że rozwierającą się ku górze, nie zaś zwężającą¹⁸. Jest to niewątpliwie projekcja symboliczna sugerująca skojarzenia z archetypicznym wyobrażeniem góry kosmicznej, która obrazuje „wspinanie się poprzez okrążanie, a realność muzycznego ruchu, czasu i przestrzeni stanowi ikoniczną analogię przedstawień tej góry¹⁹”.

Piw^v''    pOMTM wnu

kultywowana szczegóhiie przez bractwo sufich. „Jest to akr rytualnej modlitwy, i    _; u , . _v . . ,x przenyc pięć raz określonych czynności i stanów

psychicznych w swej wędrówce do Boga”⁷⁰. Liczba pięć ma dla tej koncepcji znaczenie szczególne²¹, podobnie jak i liczba siedem; ta osratnia określa również ilość aktów przestrajania instrumentu, które powinny mieć miejsce w trakcie „drogi”.

Tak przedstawione metafory ilustrują dobrze sposób myślenia mieszkańców tego regionu, poświadczając zarówno wyobrażenia odległych czasów jak i ich aktualność w dniu dzisiejszym. Długą sekwencję „drogi” snuje się bowiem i dziś grając i śpiewając, jedynie stopień zaangażowania emocjonalnego jest przypuszczalnie mniejszy, a czas poświęcony na jej przebycie krótszy (wykonuje się jedy-

126