DSC00233

*»2 Opraw utłir

Dicgo

Gdy go komu odmówię, znak to jest w nim błędu ".

" swoim przekładzie Morsztynzawarł Ihi^hcIwo liroilkiiw slvlislyc*uyeli.: meta-*'^,r ..Jum podjmra królestwa, jam jest mitr paifJny apostrof („O smutku! O roz/td-nzs! O mój wieku zgntł\antytez (../en mi rozrzaża serce, tamta trzyma rękę Bj porów iimii {..Bytność tum jako ogieti pieuy oksyuionuiÓH' (miłość jako „smacznoĄ

POLSKIE PRZEKŁADY CYDA

Jan Andrzej Morsztyn, 1659

Morsztyn znał język i literaturę francuską, prawdopodobnie znał też twórczość CornerLle'a, być może widział sceniczne realizacje jego dramatów. Ten barokowy poeta był także związany ze stronnictwem francuskim. Cyd miał utwierdzić królewski aulo-ry (et. Dramat został wysławiony na zamku w Zamościu. Polskie wydanie ukazało się dopiero po śmierci poety

Ludwik Osiński. 1801. 1818

Osiński dokonał przekładów w duchu klasycystycznym. Podstawę przekładu było wydanie Cyda z 1660 roku oraz tekst Morsztyna. Tłumacz zlikwidował postaci Królewny i Leooory.

Stanisław Wyspiański, 1907

Wyspiański znał przekład Osińskiego. Poeta rozbudował postać Infantki, czyniąc ją jedną z ważniejszych osób dramatu. Wyspiański wyeksponował tragedię woli, obecność przeznaczenia w życiu człowieka. Wzbogacił dramat o motyw ojczyzny.

TEATRALNE LOSY CYDA

Za życia ComeiIle a Cyd był wielokrotnie wystawiany. W roku 1734 wykreślono postać Infantki, którą przywrócono dzięki decyzji Napoleona. We Francji Cyd obecny jest stale na scenach teatralnych. W naszym stuleciu słynna była inscenizacja / 1951 roku z Gerardem Phiłipe*a w roli Cyda. Dramat był popularny także na scenach polskich. W swoim przekładzie wystawił Cyda S. Wyspiański w 1907 roku. Infantkę zagrała Irena Solska. Kostiumy inspirowane były malarstwem Velasqueza. fto II wojnie światowej słynna była inscenizacja z 1948 roku w Teatrze Polskim w Warszawie. Przedstawienie reżyserował Edmund Wierciński, Rodryga zagra! Jan Kreczmar, Chimeiię — Nina Audrycz. W 1985 roku Cyda wystawił Adam Hanu-oiirsiri w Teatrze .Ateneum. W roli Rodryga wystąpi! Daniel Olbrychski.

cytaty, które moc* się przydać

wSBfrmiloSi i honor każę sobie jducić: pa I fiwprf ojca. a tamło - kochanki nie tracić!

ft_n mi rozżarza serce, lamia trzyma rękę!

Muszę albo miłości wiernej chybić toru,

Albo żyć bez honoru. ” - Rod ryg: rozterki wewnętrzne Istt 20)

Jhucomi winny, tenże sercu memu miły, ~ - Chirnena: walka wewnętrzna (sir. 41). Jspokajając sławę i żalów potęgę,

\astąpię nań. zgubię go, a polem polegnę'' - Chiineria: plan postępowania wobec Rodryga (str 43).

Jeden tylko jest honor, a panien tak wiele.

Honor jest powinnością, a miłość zabawę'’ - Diego o potrzebie postępowania zgodnie z kodeksem rycerskim, w którym honor jest najwyższą wartością istr. 50).

.,/ nie mogąc Chimeny ni mieć. ni porzucić,

Wolę śmierć niż rozpaczą śmiertelną się smucić." - Rndryg: rozpacz, pragnienie śmierci (str. 51).

INDEKS KOMENTARZY DO TEKSU

BOHATEROWIE

Leonoru - bezwzględność, odwołanie się do ambicji Królewny - sir. 12

-    odwołanie się do honoru Królewny - str. 30 Come9 E drw ina z Diega - str. 17

-    drwina z Rodryga - str. 25

-    duma. buta - str. 15,23

-    groźby wobec króla - str. 23

-    poczucie honoru - str. 24

-    pycha - str. 10,15,22

B spoliczkowanie Diega - stt 17

-    zazdrość - str. 16

Gornes i Diego - kłótnia - str. 14

Diego i chęć przyjęcia kary za syna - str. 37

B rozpacz - str 18 V spokój, chęć ugodowego rozw

-    decyzja powierzenia obrony honoru Rodrygowi - str. 18 I poczucie utraty honoru - sir. 17