DSCF6860

206

Transformatory energii (mitochondria i chloroplast^

tów. Cala treść komórki, zamknięta w plazmalemie, nosi nazwę protoplastu. W r- - * toplaśrie znajdują się wszystkie organelle komórkowe oraz produkty syntezy ' morki: lipidy, białka i cukry. Ściana komórkowa jest wytworem złożonych proces: * syntezy błonnika oraz innych składników wydzielanych na zewnątrz. Centra'-^ część komórki zajmuje duża wodniczka - wakuola centralna, otoczona błoną - tora-plastem. Wakuola gromadzi produkty przemiany materii oraz utrzymuje wysoka ciśnienie wewnątTZ komórki, co zapobiega zapadnięciu się protoplastu. W wą$kig$ warstewce cytoplazmy, ściśle przylegającej do plazmolemy, ulokowane są organek-komórkowe, a przede wszystkim jądro i chloroplasty. Kształt dojrzałych komorę** roślinnych pozostaje nie zmieniony przez cale życie komórki. Zapobiega ter sztywny pancerz ściany komórkowej. Komórki roślinne mają w zasadzie kszŁa': izodiametryczne i są albo kuliste, albo wielościenne (ryc. 6.2.3 i 6.2.4).

6.2.2. Struktura chloroplastów

Chloroplasty występują w komórkach roślin asymilujących wliczbie 20-40 i w ‘ zróżnicowanych komórkach roślin wyższych są umiejscowione tuż pod błoną 1< mórkową, w cienkiej warstwie cytoplazmy. Mają one na kształt soczewkowaty. -d&f "rozmiary wahają się od 4 do 5 pin długości i od 1 do 3 pm grubości. Najbardziej zkv-; -nicowane chloroplasty, zarówno“pBcl względem kształtu, jak i Wielkości, występu,-Ą. w komórkach glonów. Spotyka się w nich chloroplasty o kształtach wstęgowaty V (Spirogyra), pojedynczych kubków (Chlamydomonas) lub gwiaździstych (Zygiur Chloroplasty są strukturami dynamicznymi; zależnie T)d~Tg5tężenia promieniowa: .^, świetlnegojjderunku padania promieni zmieniaią swoje pojożenie wkomĆffCerCb- -Toplasty większoścTToślin uzależniają swoje położenie przedtTwśzysfETn od świj-is: niebieskiego. Najłatwiej zaobserwować ruch chloroplastów w komórkach, kiei oglądamy pod zwykłym mikroskopem świetlnym cienkie liście roślin wodnych rr-moczarki kanadyjskiej (Elodcn amadensis) lub listki mchu (Plagiomaium undula::

Ryc. 6.2.5. Fotografia, z transmisyjnego mikroskopu elektronowego, fragmentu dwóch komórek rc = nych, rzodkiewnika (Arabidopsis thaliana). Na pierwszym planie fotografii widoczne są trzy chloro: (Ch), zawierające duże, jasne ziarna skrobi (S). Zaznacza się wyraźna organizacja błon wewnątrz formę tylakoidów gran i tylakoidów stromy. W - wakuola centralna