DSCF6863

Transformatory energii (mitochondrla i chloroplasty)

Podstawowe składniki bton chloroplastów. Osłonka chloroplastu składa się z dwó .

błon. Zarówno osłonka, jak i błony budujące tylakoidy są typowymi błonami lipidc wo-bialkowymi. Stosunek ilościowy lipidów do białek, jak też obecność białek o spe cyficznej funkcji w obu typach błon jest zaś istotnie różny. Błona zewnętrzna je, przepuszczalna dla jonów oraz dla różnych związków drobnocząsteczkowych, niTto 'miast błona wewnętrzna jest wybiórczo przepuszczalna. Błona zewnętrzna zawier ''głównie tosfolipid, fosfatydyloctiólinę, zaś w błonie wewnętrznej występuje głów nie monoKalaktozylodiacyioglicerol, który jestIipi~dem~donhnującyrn w tłuszczowe kót^ońeiicie biony wewnętrznej.

Lipidy tylakoidów stanowią około 35-40% ich bton, w tym około 15% wszystkie; lipidów ćróoroplastów fo fosfatydyloglicerol. Błona tylakoidów chloroplastów, któr. jest miejscem reakcji fofosynFezy, faży^wietliiejTTeśł zbuctowtma przede wszystkie zgalaktołipidów, stanowiących około 75% lipidóWbłon. Nałeżif do nicFT: monogalak tOźylodi^TogliTeTOj^ i digalaktozylodiacyloglicerol. Domena cukrowa glikolipidów broiTrhłoróplastóv7słdada się z~jFdnej lnb dwóch teszt cukrowych, głównie gałakte-zy. W błonach chloroplastów są obecne również sterole (np. stigmasteroł). Dominują cą jednak komponentą błon tylakoidów są~Hajką, pełniące wiele rozmaitycKTunkcji.

¹ ~WZgWfiętrznej błóhTe osłonki chloroplastów białka stanowią wagowo polowęh-pidów błony (1:T)7natomiast \v błonie wewnętenejjznajdiijp się okok>75jóżnych ro ćłzajów Białek, związanych głównie z transportem (przenośniki) substancji pomiędzy stromą~chloroplaśtu i otaczającą go cytoplazmą, jak również~biatka uczeithlczą ~ce wTeałććjTfbfóśyńtezy. WystępująTam także Białka enzymatyczne, zaangażowań-

i "wrsynteżeTcwasówTtluszczowych i lipidów samej organelli___

-    - "Tłiony osłonki chloroplastów zawierają podobne rodzaje fosfolipidów i glikolipi

dów, natomiast błony lylakoidfiiiLWgfBniają^ię4)iMTadfo.obecnością barwników li jaidowych. związanych zjtbsorpcją promieniowania świetlnego. Barwnik fotosynte-tyczny, chlorofil. jest umiejscowiony wyłącznie w błonach tylakoidów, wszelako obok chlorofilu w błonach fotosyntetycznych występują również inne barwniki, np. karntenoidy i fikobiliny. Główną cechą lipidów chloroplastów, wyróżniającą je od *poż5stałvch lipidowTdon komórki, jest wysoki stopień nienasycenia ich kwasów tłuszczowych; Można do nich zaliczyć kwasy: linolowy i llnolenowy. Cecha ta, jak równiezżhikoma ilość steroli sprawiaTze błony chloroplastów, a w szczególności błony tylakoidów, należą do najbardziej płynnych spośród wszystkich znanych i?łfln C, biologicznych.

Molekularna organizacja błon tylakoidów. Specyfikę strukturalną błon tylakoidów można było poznać obserwując je w mikroskopie elektronowym. Stosując technikę kriorytowniczą do przygotowania preparatów z błon tylakoidów chloroplastów (patrz rozdz. 1.2.2), wyróżniono w nich cztery lypy powierzchni, pokrytych cząstkami o różnych średnicach i różnej gęstości rozmieszczenia. Jak wiadomo z rozdziału 1.2.2, pęknięcie zamrożonej błony lip id owo-białkowej przebiega w zasadzie przez jej strefę hydrofobową. Uzyskane w mikroskopie elektronowym obrazy błon tylakoi dów chloroplastów przedstawiają dwie pary komplementarnych powierzchni, które powstały przez rozłamanie dwóch typów bion: tylakoidów gran i tylakoidów stromy Analiza błon chloroplastów za pomocą technik immunocytologicznych i dichroizmu kołowego potwierdziła obserwacje pozyskane dzięki technice mikroskopii elektronowej. Co więcej, potwierdziła również uniwersalność modelu błon biologicznyc: