DSCN0382

56

i tlenu. Wpływ wody jest analogiczny, gdyż zwykle zawiei* _ę, rozpuszczone w sobie gazy - tlen i dwutlenek węgla. Dwutle^ węgla łącząc się z wodą tworzy kwas węglowy, który chociaż jest słabym kwasem, silnie nagryza żelazo i ułatwia łączeni, się go z tlenem. Ani sam tlen, ani woda, ani sam dwutlenek ^ gla nie wywołują rdzewienia, a nawet łącząc te czynniki po ^ nie osiągnie się korozji żelaza, dopiero współdziałanie tych^! trzech, czynników jest przyczyną powstawania rdzy. leżeli za*, stąpi się dwutlenek węgla jakimś innym środkiem kwaśnym, y działanie będzie jeszcze silniejsze, np. kwasy, jak kwas sol.L ny, siarkowy, octowy, bardzo silnie korodują żelazo. Jeżeli I wodę wygotuje się i pozbawi rozpuszczonego w niej tlenu, iaiJ ci w niej przedmiot żelazny, a następnie zaleje warstwą stopił nego wosku, aby odizolować od powietrza, to znajdujące się nJ¹ dnie naczynia żelazo nie będzie ulegało'korozji. Jeszcze sil.| niejsze działanie od wody zwykłej, tzw. słodkie j¹, mają roztwf ly, np. woda morska, i dlatego w budownictwie okrętów stosuj* się specjalne tworzywa o wysokiej odporności chemicznej* OdM ność metali na korozję bada się za pomocą spryskiwania roztw rami soli rozpylonymi w postaci mgły, albo' przez zanurzanie s pewien czas w roztworach soli.

K o r o z j a elektro, che m i ę z n^a

Warunkiem powstania tego rodzaju korozji jest zetknięcie się metalu z wodnymi roztworami kwasów, ługów lub soli czyli tzw. elektrolitami. Siektrolity przewodzą prąd elektryczny. Prąd ten pochodzi często z miejsc o niedostatecznej izolacji albo powstaje samorzutnie wskutek utworzenia, się tzw. ogniw lokalnego. Ogniw© lokalne /miejscowe/ składa się z dwóch roi* nych metali zanurzonych w elektrolicie, którym może być woda słodka, morska itp. fciędzy metalami takimi przez elektrolit płynie prąd powodujący rozpuszczenie się jednego z metali* Szczególnie więc niebezpieczne są miejsca, gdzie znajduj* się wilgoć i stykają się dwa różne metale; np. żelazo niedoli dnie poniklowane szybko rdzewieje, podobnie jak żelazo nie*¹ szczelne pocynowane lub pokryte nieszczelną powłoką miedzi. Cynkowanie chroni natomiast lepiej i nawet nieszczelne $60 Liki cynkowe zabezpieczają stal przed rdzewieniem. Kiekiedy

rozja elektrochemiczna powstaje 'wewnątrz stopu moteli., jeżeli zawiera on kryształy o różnym składzie chemicznym^ jest to tzw* korozja głęboka /międzykrya talie zna/, która na powierzchni m.o,że byó prawie niewidoczna*

I Walka z korozją stanowi obecnie jeden z najpoważniejszych I problemów przemysłu ciężkiego. Opracowane zostały różne meto-I <3y stosowane dla ochrony metali przed nadgryzaniem*

Do zasadniczych sposobów należą;

I 1* Stosowanie tworzyw odpornych na korozję jak stal kwasoodpor-na, stop monel albo masy plastyczne*

I 2* Pokrywanie warstwami tlenków lub innych związków chemicznych*

3* Pokrywanie powłokami niemetalicznymi jak emalia, farby, lakiery, tłuszcze, smary, guma, tworzywa sztuczne.

4. Powłoki metaliczne.

Powłoki gkłgnające się z tlenków lub soli

1* Oksydowanie polega na otrzymaniu szczelnej warstwy tlenków, nie dopuszczającej! powietrza w głąb metalu. Stal oksyduje się na kolor czarny za pomocą środków chemicznych. Powstaje tlenek żelaza, tzw. magnetyczny. Jednym ze sposobów jest pokrywanie przedmiotu dobrze oczyszczonego z rdzy cienką warstwą oleju lnianego i ogrzewanie na dobrze rozgrzanym koksie. Zabieg powtarza się kilkakrotnie* Stosuje się do narzędzi, części broni itp*

2. Fosfatyzac ja, czyli proces Parker a, polega na pokrywaniu żelaza związkami fosforowymi* Powłoka jest szczelniejsza i bardziej odporna niż przy oksydowaniu*

Powłoki metaliczne

Jako metale ochronne stosowane są: cyna, cynk, kadm, nikie chrom, glin itp* Ketody pokrywania zależne są od własności metali, a więc zanurzenie do stopionego metalu /blacha ocynowan i ocynkowana/, natryskiwanie stopionego metalu za pomocą "pistoletu", platerowanie, czyli nawale ożywanie cienkiej blaszk: metalu ochronnego oraz metody elektrotechniczne, zwane galwa nizacją, np. niklowanie, chromowanie, srebrzenie, złocenie z pomocą prądu elektrycznego stałego* Do naczyń prze znacz onyci