DSCN1709

wiono; rzucał więc nieraz, a i w tym wypadku, coś niezwykłego, coś co zwróciłoby uwagę na niego; była też, sądzę, chęć ..pokazania" Pił. sudskiemu: „mocny jesteś w słowie, w gestach, ale na czyn cię nie sUe...“.

Wiem. że wynurzenia Witosa pojęto w obozie Piłsudskiego jako urąganie; na lewicy zaś jako jeszcze jeden dowód, że Witos jest zdecydowany reakcyjny faszysta i czeka tylko na moment, by zakuć Polskę w kajdany reakcji...

„Wywołałem wilka z lasu" — powiedział sobie zapewne Witos w kilka dni potem.

W ciągu niedzieli (9 maja) odbywa się jakby wyścig w tworzeniu gabinetu: jeden w Belwederze tworzy p. Wł. Grabski, drugi smaży się w sejmie. Kto prędzej dojdzie do celu?! W pewnym momencie to jut nie dwie gry, ale jedna na cztery ręce — pp. St. i Wł. Grabskich.

Desygnowanie p. Wl. Grabskiego na premiera, najbardziej niespodziewane pod słońcem, wywołało zdumienie, Entriistung, oburzenie..

Wł. Grabski był najbardziej znienawidzonym, niepopularnym człowiekiem. Jak mógł nie zdawać sobie sprawy z tego p. Wojciechowski? Bo że sam Grabski nic zdawał sobie sprawy, to prędzej zrozumieć można. „Lunatyk"! Przypomniałem sobie określenie Piłsudskiego: „Władysław Grabski musi mieć gwoździa, żeby żyć..."

W listopadzie 1925 t. wypadł mu gwóźdź, teraz wbił sobie innego: „znalazł wyjście, rozwiązanie...". Sądził, że utworzenie gabinetu fachowców pójdzie mu gładko, szybko, bo bez parlamentarzystów; nic potrzebuje pytać klubów, konferować itp., bo sejm wyeliminował się. wykazał swą „niemoc” — sądził, że tą szybkością zafrapuje społeczeństwo; widział koniunkturę wywołaną strajkiem angielskim — kto go zresztą wie, jakiego wbił sobie gwoździa?

Ale zawiódł się. Co poważniejsi kandydaci, którym ofiarowywał tekę. odmawiali. Skrzyński lawirował, namyślał się i także odmówił. Chciał sobie Grabski pozyskać Piłsudskiego: zaprosił go Wojciechowski do Belwederu i w obecności Grabskiego zapytał o radę w sprawie teki wojskowej. „Porozumienie z Piłsudskim" miało być bardzo potężnym atutem w rękach nowego rządu. Ale Piłsudski nie wzruszył się uprzejmością i powiedział p. Grabskiemu szereg bardzo nieprzyjemnych rzeczy na temat jego poprzednich rządów — w formie, jak mi mówiono, bardzo brutalnej.

Wrogie stanowisko opinii publicznej, odmowy kandydatów, a zwłaszcza stanowisko zajęte przez Piłsudskiego, przekreśliły misję

Grabskiego. Widoczne to było Jo* około godziny 1Q, mimo że ciągi_Q puszczano wiadomość: „gabinet jo*, jo* prawie gotowy...*’

I teraz zaczyna si«j gra na cztery ręce. Wł. Grabski me chce wyglądać na tego, który n i e m 6 g ł stworzyć gabinetu; chodzi takte

o salwowanie autorytetu p. Wojciechowskiego - w szale p. Grabski

Wł. był osobistym kandydatem prezydenta, jego mężem zaufania _

jego porażka jest porażką p. Wojciechowskiego! Tymi, którzy po godzinie 1B najbardziej życzą sobie dojścia do skutku gabinetu parła, mentamego, są p. Wojciechowski i p. Wł. Grabski, ho dojście do skutku pozwoli im wycofać się z honorom: „ustąpiliśmy miejsca gabinetowi parlamenamennu”.

Pośrednikiem miądzy grą w belwederze a grą w sejmie jest p. St. Grabski.

W sejmie konferencje i targi: oczekiwanie na decyzję NPR, która odbywa Radę Naczelną. NR1* ma trudną pozycję, ho związane jest dawnymi i intymnymi stosunkami z W ł. Grabskim (i Kauzikieml). Oświadcza się jednak w rezultacie przeciw gabinetowi poza parlamentarnemu. Jest więc większość!

Rozmowa z Witosem: tłumaczę jeszcze raz i ostrzegam - Witos się chwieje, nie boi się być podejrzanym o tchórzostwo! Erdman go uprowadza pod „Bachusa*’. Przed północą targi dobite w sejmie i Gtąbiński ze Zdziechowskim uwiadamiają Wojciechowskiego, że więkwość jest i Witos mu być prezydentem. Grabski Wł. ustępuje miejsca. Belweder szulco za Witosem, znaleziono go pod „Bachusem**! Podjął się misji!

Kola Kieroika. Part do gabinetu razem z Osieckim, później wy-pierał się.

1 O

maja, poniedziałek

Dolar = około 10,40.

Utworzenie i nominacja gabinetu. Gabinet kadłubowy, hoH zagraniczna, robót publicznych i pracy obsadzone kierownikami.

1-e w i c a (blok BBS. „Wyzwolenie”, Stronnictwo Chłopskie ¹ Pracy) ogłaszaj ą k o m unikat:

„Przedstawiciele... (bloku) stwierdzaj *1 wobec faktu    - -__

gabinetu przez p. Witosa. *e gabinet ten wyrażający    w dzu-

dzinie gospodarczo-społecznej, jak i politycznej dążenia zaec> ___

nej reakcji, uzależniony od stronnictwa, które jawnie i występuje przeciwko ustrojowi republikańskiemu (^Du .    - -

-------*- zagranictnycn

teki

Klub

utworzenia

pozbawiony kierownictwa stałego w spra

węch

publicznie

---1).

woj-