DSCN8176

KOMENTARZ DO STAREGO TBftMEMl

wiązek z rozkoszą i przyjemności* Noemi ^{urI lllc}i ^^v'^v*^c Kałclola Mygali .₎₍₁ przeż\ b w swoim miii widu gorzkich dni, ale gldwnłc i powodu |e| uniwersalnego ^ j’l| w końcu spotkało Ją wielkieszozcśoe .Miuhlon" Juliusz Aliykilitayk I KuzclMusz z Cezarjj^ zdaje się oznacza*! słabość, a .Kilion" - znw- Ic/li w nk'| hlsioiyezne rozwiązanie ,_)r jęczenie albo zagładę; Macltlon i Kilion zmarli mu niezgodności między dwoma IpiL ^' wcześnie, bez potomstwa ,Oipa’ ma związek    Chrystusa. Mateuszowi i Lukaszową, ” ^

z hebrajskim słowem, które znaczy głębia szyi', Niektóre fragmenty Księgi Rut czyta się _w * albo z semickim słowem, które znaczy „olwui- dzlestym tygodniu Okresu Zwykłego w h^, ra" Miłość Orpy do teściowy i posłuszeństwo Rl I.I HM-16.22 czyta się w piątek, by wobec niej - zalety potwierdzone \v opowu- zapewnienie, Ze opieka Boża 1 hidxk|c* ^ daniu - nie pozwalają jednak postrzegać je| gaiowamc nie zawodzą nawet w trudnych o|<^ w negatywnym świetle, jak wydaje się suge- licznościach 'życia, W sobotę czyta się g, 2. rować jej imię.    J-8-U l 'M3-17, aby zwrócić uwagę na ludyl.

.Rut’ prawdopodobnie pochodzi od słowa, i Bożą wielkoduszność i życzliwość. Odporu które znaczy .towarzystwo', albo od słowa zna- dnie teksty z Księgi Rut dobiera się często rów. cząccgo .orzeźwienie" czy .pokrzepienie”. Rut uleż z okazji ślubu czy pogrzebu, poświęciła swe życic dla teściowej. Znaczenie imienia .Booz' wywodzi się z hebrajskiego wyrażenia, które znaczy „w ram jes sia’, W opo Jak czytać Księgę Rut wiailmiu przedstawia se Booza jako człowieka

Zamiarem Księgi Rut jest zwrócenie uwagi na znaczenie wspólnoty I na wpływ, jaki wywiera ona na ludzkie życie i egzystencję. Chce ona po-kazać, w sposób możliwie najbardziej czytelny i przekonujący, że silą podtrzymującą relacje między ludźmi, które pozwalają im pozostać silnymi i zdrowymi we wszystkich zmiennych kolejach życia, jest to, co w języku niemieckim wyraża się słowem Gcmeuiscbaftstmte (.wierność wobec wspólnoty). Autor chcąc, by czytelnik przyswoił sobie tę prawdę w sposób możliwie najłatwiejszy i najprzyjemniejszy, ubrał ją w formę opowiadania. Czytelnik zatem, sięgając po tę księgę, powinien pamiętać, że autor w formie historycznego opowiadania pragnie mu przekazać coś ważnego i niezwykle interesującego.

Zanim przejdziemy do szczegółowego komentarza (drugie czytanie), należałoby przeczytać najpierw cala Księgę Rut, aby uchwycić jej tok myślowy, Zadanie to nie jest trudne, ponieważ księga ta jest bardzo krótka. Poniższy zaś komentarz będzie mógł wtedy spełnić funkcję taką, jaką faktycznie powinien pełnić - być towarzyszem, który czytelnikowi, studiującemu tekst omawianej księgi fragment po fragmencie, pomoże lepiej go zrozumieć.

zamożnej, cieszącego się autoiytctem i mtytce-go whdzę jest człowiekiem moralnej i ducłwwj siły, utwierdzonym w mocy Boga. Żadna z postaci. o czym zapewnia opowiadanie, nie zasługuje na potępienie. Dobize wykorzystują to, co może przynieść pożytek wspólnotowemu życiu.

Księga Rut. podobnie jak Księga Jonasza, odznacza się szerszym spojizeniem niż Księga Ez-drasza czy Księga Nehemosza. Budzi uniwersał-nego ducha, zdolnego do przezwyciężenia barier wzniesionych przez aliercucję i uprzedzeno. oraz z wielką radością wita każde dobre -niezależnie, gdzie się ono zdana. Obcości czy- cudzoziemsko^-ci nie należy, w rozumieniu Księgi Rut, traktować jako czegoś szczególnie złego albo odrażającego. Wszyscy ludzie, niezależnie od miejsca, w którym żyją, są stwoiżeniem Boga i dlatego postawę dobrej woli należy okazywać wobec wszystkich.

Księga Rut jest znakomitym opowiadaniem, które opiera się wszelkiej próbie dostrzegania w nim realizacji jedynie jakiegoś partykularnego celu.

DRUGIE CZYTANIE

1,1-5: Rodzina Elimeleka i Noemi

W pierwszym wierszu Księgi Rut wzmiankuje się o okresie, w którym żyła rodzina Elimeleka i w którym toczyły się jej losy. Chodzi o okres przedmonarchiczny, czas sprawowania rządów przez sędziów Izraela, Według Księgi Sędziów posiadali oni władzę tylko nieco większą niż przywódcy rodów i plemion. Życie toczyło się wówczas nie tyle torami wytyczonymi przez

Z jakiejkolwiek bowiem spojrzy się na nie strony zawsze staje się wobec świadectwa niezwykłej wytrwałości i człowieczeństwa. W opowiadaniu tym mc nie zostało pominięte, 00 może przydać doskonałości ludzkiemu życiu i postępowaniu. Opowiadanie to jest przepojone nieśmiertelną siłą, która jest zdolna skutecznie przemawiać w każdej ludzkiej sytuacji. Dzięki swej suwerenności, pięknej i przekonującej narracji o Bogu. źródle wszeUoej przyczyncrwodci. opowiadanie (o ma charakter uniwersalny - jest przeznaczone dla wszystkich czasów i każdej sytuacji.

Zastosowania patrystyczne i liturgiczne Księgi Rut

Meliton, Oiygenes, Atanazy i Hieronim znali Księgę Rut, a Hipolit Rzymski napisał komen-

_VOi nv (oniml wyznaczonymi przez prakty-'^rvspołeczny I wzajemne zaufanie.

¹ godzina Hlimcleka emigruje z rodzinnego «*$ia powodu trudności ekonomicznych. i|dcl jest wielkim nieszczęściem, które zmusza lydd do opuszczenia ojczyzny (Rdz 12,10; 26, U ₍L|£inn postanawia udać się do Moabu, który god względem naturalnych zasobów znajduje \T_W lepszym położeniu niż Juda. Rodzina Eli* jtideka opuszcza zatem miasto rodzinne, mając odzieję, że zostaną przyjęci w nowym kraju i /najdą w nim schronienie.

Wiersz 3 nagle powiadamia o śmierci Elime* lęka, głowy i faktycznej podpory całej rodziny ’_v jej miejscu schronienia. Noemi pozostaje • dwoma synami, Mnchlonem i Kilioncm. Teraz oni są W jedynym źródłem pociechy, bezpte* _cZCAsnva i nadziei na obcej ziemi. Obydwaj synowie biorą sobie za żony Moabitki, Orpę i Rut (»'. 4). Józef, Mojżesz i niektórzy inni mężowie,

0    których wspomina Biblia, także wzięli sobie cudzoziemki za żony (Rdz 41,45. Wj 2,21; 2 Sm U; 1 Kri 11,1-8). Naturalny, wrodzony ludziom, anpl wspólnoty nie zna żadnych granic; jest initittflclcntną siłą, która w sposób naturalny

ludzkość w jedną wspólnotę.

Gila rodzina oczekuje, że małżeństwa Mach* tona i Kiliona ją wzmocnią i staną się dla niej ftódlem radości, ale los nie pozwolił ziścić się cym nadziejom. Machlon i Kilion wkrótce umie* m_:;i Wiersz 5 ukazuje obraz całkowitego osa-mówienia, którego nagle doświadczyła Noemi. M6wi się o niej jako o „kobiecie. która wskutek odyklanej zmiany znalazła się w niezmiernie trudnej sytuacji i jest całkowicie bezradna. W tych mrocznych dniach faktycznie nic ma niczego, na czyni mogbby się oprzeć, mimo dwóch syno-ttth. które jej pozostały. Nie powiada się, że są bezużyteczne, ale to mąż i synowie są „strzałami rodzinnego kołczanu" (por. Ps 127,3-5); a owym trwn kobietom, wdowom, zostały one odebrane.

Wdowieństwo niewątpliwie jest bardzo gorzkim doświadczeniem. W niektórych częściach {wiata wdowi stan osamotnienia, opuszczenia

1    wielkiej stnuy pogarszają rujnujące duszę obrzędy, którym musi się poddać wdowa. Traktuje śęją tak, jak gdyby była silą, która ma związek ze śmiercią i od której społeczność musi się uwolnić, Pismo Święte mocno zachęca, żeby stan wdowi uczynić lżejszym i znośnym (por. np. Pwi 24,17-21), a Chrystus daje nam wspaniały przykład takiego postępowania (Łk 7,11-15).

1,6-22: Noemi powraca do Betlejem

Noemi dowiaduje się, że w Judzie skończyła y.e klęska głodu. Bóg „nawiedził* swój lud i obdarzył go pomyślnością (por. Ps 85,1). Gdy Bóg .nawiedza* swój lud, może to oznaczać dla ludu nieszczęście lub pomyślność. Nieszczęście -gdy życzliwość Boga nic zostaje przyjęta z należytym szacunkiem i wdzięcznością (Wj 20,5; Am 3,2), W tym jednak przypadku, tak jak w Rdz 50.24; Wj 4,31; 1 $m 2,21: Jr 29,10. Bóg .nawiedzając" swój (ud, Obdarza go łaskawie dobrocią i życzliwością. Można by powiedzieć, ze Noemi decyduje się powrócić do ojczyzny pełna ufności I nadziei, chociaż chmura nieszczęść wciąż jeszcze nad nią wisi.

Dwie synowe Noemi postanawiają powrócić z nią. W świetle w. 8 można powiedzieć, że decyzja obydwu młodych wdów me została podyktowana brakiem poczucia bezpieczeństwa w ich własnym kraju i domu (por Rdz 38, 11; Kpi 22,13; Sdz 4,17-22). Decyzja młodych wdów o opuszczeniu domu i rozpoczęciu nowego życia ze swoją teściową została zapewne umotywowana ich dotychczasowym wspólnym życiem z teściową w Moabie. O życiu tym dowiadujemy się nieco z w. 8-13. Noemi ocenia życie, które młode wdowy poświęciły jej i zmarłym członkom jej rodziny, jako przejaw tego, co Hebrajczycy nazywają ebesed. Słowo to oznacza ducha, który tak ceni swój przedmiot, że czyni dla niego więcej, niż normalnie się wymaga, i czyni to z miłością, zaangażowaniem, poświęceniem i bez względu na koszt.

Noemi prosi Boga, aby okazał jej synowym to, co jest Bożym odpowiednikiem ducha, jakiego one okazały jej i zmarłym. Fragment ten poświadcza, że ebesed - zarówno ludzka, jak i Boża - jest uniwersalna. Praktykowanie jej przez Rut i Orpę w Moabie można uważać za wyraz przeświadczenia, że wszędzie jest nią przepojone życie ludzkie. To dzięki woli Boga, aby życie ludzkie rozwijało się we wspólnocie, i dzięki realizowaniu tej woli pracz ludzi Bóg stwarza zdrowe życie wspólnotowe i warunki, które rodzą wzajemne zaufanie i wierność oraz promieniują spokojem.

Noemi pragnie tego, co najlepsze dla swych synowych. Błaga, żeby Bóg obdarzył je spokojem’ (BT*. .spokojne miejsce*) w domu ich przyszłych mężów. Przez .spokój' (menuebab) rozumie się (u uwałe życie w szczęściu, bezpieczeństwie i zadowoleniu w nowym małżeństwie. Wiersza 13 nie należy interpretować jako wyrazu skargi czy oskarżenia. Noemi nie sprzeciwia się swemu obecnemu losowi; jest raczej głęboko zainteresowana pomyślnością swych synowych. Przyznaje się, że nie jest w stanie zapewnić im utrzymania (chociaż czyni się to w sposób bardzo przesadny), ale nie uskarża się z tego powodu na Boga. Jej modlitwa w w. 8-9 nie potwierdza interpretacji jej wypowiedzi w w. 13 i 20-21 jako wyrazu oskarżenia Boga. Jej pojmowanie Boga wymaga, aby za wszystkimi wydarzeniami w swym życiu widzieć Boga, który je sprawia, bo tylko w ten sposób można przyznać

473