etno84

^,r Jabłko wtnacMĆ będzie tylko dobrą i rozumną miłość do Boga i ludzi**-!

" -Ś»rięłq, która jesI archetypom rozkoszy/przeklętą, która jest arrhclypcflfl roęuMy".

*' ..Ciskać jabłkami znaczy tyle samo co zapraszać do miłości i połączenia w rozkoszy". R Vęigilii Maroni*, op. cit.. s- 52.

* Malome Calatea petit łoscira pueila - cisnęła we mnie jabłkiem Galateal swawolna dziewczyna.

⁵¹ Veneris operationes - czynności miłosne.

“ Matumm deligitur - zbiera się dojrzałe. ^aPomum saluttfemm - jabłoń niosąca zbawienie.

⁵⁴ „Chroni i żywi”. Filippo Picinelli, Mondo simbolico formato d'imprese scelte, spiegate ed illustrate, faolo Baglioni. Yenezia 1670, s. 341.

⁴⁵ Intus est vermis - wewnątrz jest robaczywe.

³⁶ „Piękno, klóre tworay się w umyśle pod wpływem urodziwego wyglądu; i stosownych proporcji ciała, igraszka czasu i śmierci”. Filippo Picinelli, op. cit., a. 431.

⁵⁷ Vti generalix - siła rozrodcza.

^uAscendit mors per fenestras - Śmierć wchodzi przez okna.

^M Ojciec CarFAmbrogio Cattaneo, Esercizio delta buona morte, |w:J Opere, wyd. II, Fezzana, Yenezia 1768,8. 71.

Ojciec Romolo Marchelli, bamabita, Prediche ęuaresimaU, G. Storti, Yenezia 1682,8.277.

⁶¹    „Rzekłem zgniłości: Ojcem moim jesteś: matką moją i siostrą moją robakom” (cytat pochodzi z Księgi Hioba, XVII, 14; przekład ks. Wujka].

⁶²    „Nagi tam powrócę". Ojciec Romolo Marchelli, op. cit., s. 5.

^a Cesare Ripa,Iconologia, Matteo Elorimi, wyd. II, Siena 1613, s. 228. Przekład polski: C. Ripa, Ikonologia, przeł. I. Kania, Universitas, Kraków 1998.

⁶¹ Głobatum forma - okrągły.

Ab humcclationis elementuprincipe - z pierwiastka wilgoci.

“„Przesiąknięte w każdym miejscu bogiem twórcą i kierownikiem wszystkiego”. Lodońci Caelii Rhodigini, op. cit., s. 716.

⁶¹ Lasemae hicroglyphicum - hieroglif swawoli.

⁴⁸ JL jego wizerunku wymyślono najpierw hieroglif swawoli”. Ulissie Aldro-

raodi, op. ciL, s. 337.

“ Pomosae deliciae - rozkoszne jabłka.

⁷⁰ „Sady świętości”. Ibidem, s. 332.

239 / Przypisy

« świętość Wenery”. Ibidem, s. 329. ^ri Mała Dionyrsii - jabłka Dionizosa.

⁷³    Venerae illecebrac — podniety Wenery.

⁷⁴    „Podnieta do miłości**. Lodovici Carl i i Rhodigini. op. cit., s. 246.

⁷⁶    .Jabłka; przenośnie o piersiach dziewczęcych”. Ulissie Aldrovandi, op. cit.,

i 322.

Giovanni Karin** U o. di ornamenti delle donnę... Nequalisi racconta. eonie vaghe e be Ile posson eon l *arte apparir le donnę. G. B. Bonfadino, Vcnezia 1610, e. 260r.

⁷⁷    Papillas conlrectare — dotykanie sutków.

⁷⁸ Mirabilia, próbie mat a. moralia, emblematu, insonnia — niezwykłości, problemy, obyczaje, symbole, widziadła senne.

⁷⁹    Rozkosze jabłek» oznaczają czynienie rzeczy miłej i bardzo dla kogoś przyjemnej, która bardzo się podoba i zgadza się z owym popularnym przysłowiem papillas conlrectare; lecz niektórzy używali tego przysłowia niezbyt obyczaj nie. uważając, że wskazuje ono miłosny i rozwiązły akt lubieżnego łaskotaniu policzków lub sutków niewieścich, a oparli się na tym. że jabłko jest poświęcone Wenerze i przypomina kolorem policzki, kształtem zaś nabrzmiałe piersi”. Ulissie A!drovandi. op. cit., s. 329.

⁸⁰    G. Boccaccio, op. cit., s. 774.

⁸¹    „Jabłoń jest pod opieką Wenus, ze względu na owoc. Szkoda przytaczać przyczynę, i nie może jej nie znać kłoś. kto przeczytał wierszyki wielu autorów' o Pnapie. Zdolność rozrodcza, która daje życie, nazywana jest raz imieniem Priapa. innym razem Wenus. Niekiedy bowiem przez Priapa i Wenus rozumiane jest niebo lub jakieś ciało niebieskie, skąd siła rozrodcza przechodzi na rośliny i stworzenia. 1 tak Priap sprowadzany jest do Słońca. Wenus zaś do Księżyca oraz kuli Ziemi i Wody. (...) Nocny wzrost roślin wystarczająco poświadcza siłę Księżyca. Jak więc Priap. czyli siła słoneczna, uważany był za strażnika ogrodów, tak i Wenus uznano za patronkę ogrodów, za świadectwem Plantu. Warrnna i Pliniusza. Ta Wenus przez Lukiana nazywana jest (...) boginią ogrodów. Widzimy więc. dlaczego zamiast -ziele* mówiono Wenus”. Gherardo Vossio, De theologia gentili et physiologia Christiana. siec sde origine ac progress u idolatriae; deque naturae mirandis ąuibus homo addu-citur ad Deutn, R i J. Blaev, Amsterdam 1700, s. 739.

« „Krągłe, powabne, świeże juk moszcz winny, słodkie, pachnące, wonne, słodko pachnące, woniejące, pięknie pachnące, pokryte rosą i wilgotne”.