File0002

W ostatnim czasie powstaje coraz więcej nowych propozycji działań, w których możliwe byłoby bardziej powszechne zastosowanie elementów muzykoterapii. Propozycje te obejmują wykorzystanie takich form jak: zabawy, tańce oraz zadania muzyczno ruchowe. Wszystkie te zadania są ze sobą ściśle powiązane pod względem realizowanych celów terapeutycznych, wychowawczych czy leczniczych. Pełnią one nie tylko rolę czynnika relaksującego, ale przede wszystkim wpływają na modyfikacje zachowań, poprawiają ogólne samopoczucie psychofizyczne jednostki, przyczyniając się do poprawy jej funkcjonowania.

Pojęcie "Muzykoterapia"

Początkowo muzykoterapię najczęściej stosowano w odniesieniu do działań psychoterapeutycznych, w których podstawową rolą muzyki była pomoc w nawiązaniu komunikacji z pacjentem, a następnie dokonywanie zmian w jego zaburzonych formach zachowania. W miarę upływu lat zakres oddziaływania muzykoterapii został znacznie rozszerzony, co wpłynęło również na modyfikację terminologiczną.

Termin muzykoterapia został wprowadzony do światowej terminologii około 1950 (D.Blair). Jego rozpowszechnienie wiązało się z powstaniem nowej metody terapeutycznej, która miała dość ścisłe określone założenia teoretyczne oraz szereg efektywnych i sprawdzonych w toku postępowania praktycznego metod oddziaływania. Jako połączenie muzyki i terapii muzykoterapia jest jednocześnie sztuką, nauką oraz procesem interpersonalnym.

Występujące nieścisłości i zróżnicowanie w definiowaniu muzykoterapii, a nawet przypisywaniu jej często dość odmiennych funkcji oraz celów, wynikało z faktu, iż wielu badaczy wykorzystywało muzykę do eksperymentów z zakresu różnych dziedzin np. psychologii, psychiatrii, pedagogiki, wychowania i rehabilitacji. Muzykoterapia nie jest pojedynczą odizolowaną dyscypliną. Jest ona raczej dynamiczną kombinacją wielu dyscyplin w kręgu muzyki i terapii (K.Bruscia, 1989).

Współcześnie obowiązującą w Polsce definicję muzykoterapii wprowadził prof. Mirosław Janiszewski (1993), który określił, iż muzykoterapia jest dziedziną wykorzystującą muzykę w sposób ukierunkowany, wielofunkcyjny, kompleksowy i systematyczny w celach uzupełnienia leczenia zabiegowego, farmakologicznego, rehabilitacyjnego, psychoterapii i pedagogiki specjalnej.

Przy okazji definiownaia samej muzykoterapii powstała także kwestia określenia profilu muzykoterapeuty i zakresu różnych możliwości oddziaływania w trakcie postępowania terapeutycznego. Wg Bruscia (1989) □ muzykoterapeuta używa wszelkich rodzajów interwencji z wykorzystaniem muzyki oraz interakcji werbalnych i niewerbalnych. Może posługiwać się empatią, poznaniem, ekspresją, komunikacją, wyrównaniem, wpływem, motywacją i oceną.

KIERUNKI ROZWOJOWE, KONCEPCJE oraz CELE MUZYKOTERAPII w Polsce:

KIERUNKI ROZWOJOWE:

1.    PSYCHOSOMATYCZNY (zakładający podtrzymywanie psychiczne pacjenta oraz regulację czynności wegetatywnych organizmu)

2.    PSYCHOLOGICZNY (wpływy emocjonalne, komunikacyjno-interakcyjne, poznawcze, humanistyczne);

3.    PSYCHOMOTORYCZNY (terapia muzyką zaburzeń motoryki ciała; muzyka jako czynnik porządkujący i stymulujący ruch);

4.    PEDAGOGICZNY (muzyka jako czynnik terapeutyczny w różnych dysfunkcjach psychofizycznych dzieci i młodzieży oraz kłopotach natury dydaktyczno-wychowawczej; zbliżony do nurtu psychologicznego (E.Galińska, 1990).

W ramach tych kierunków wymieniane są główne koncepcje terapii muzyką:

1.    koncepcja dr E. Galińskiej (muzyka jako środek psychoterapeutyczny w terapii nerwic, metody receptywne i aktywne).

2.    koncepcja muzykoprofilaktyki M. Kieryła, zwana Mobilną Reakcją Muzyczną.

3.    koncepcja A. Janickiego (muzyka jako niewerbalny środek komunikacji na płaszczyźnie emocjonalnej z pacjentami cierpiącymi na schorzenia psychiczne).

4.    koncepcja Z. Hory, A. Drozdowskiej, M. Janiszewskiego (związek ruchu ciała z ruchem w muzyce, muzyka w rehabilitacji różnych dysfunkcji narządowych).