Francuz12

94 PRAWDOPODOBIEŃSTWO I ZMIENNA LOSOWA

dobierane do grupy badanej w sposób losowy. Ma to szczególnie istotne znaczenie, gdy celem badania jest np. ustalenie norm dla testów inteligencji.

PLUSY I MINUSY EKSPERYMENTÓW Z UDZIAŁEM STUDENTÓW

Wbrew temu. co można by podejrzewać, nie we wszystkich eksperymentach psychologicznych biorą udział studenci psychologii. Niektórzy badacze rekrutują ochotników do badań na podstawie ogłoszeń w gazetach, inni starają się przeprowadzać eksperymenty poza laboratorium uniwersyteckim, np. na dworcu, lotnisku lub w pociągu.

Można też znaleźć takie badania, w których doborem osób badanych zajmują się w sposób profesjonalny firmy badania opinii publicznej. Niemniej jednak faktem jest, że zwłaszcza w badaniach laboratoryjnych zdecydowanie największą grupę osób badanych stanowią studenci.

" ZuL Simor.son, 1.. Carmon.

Z... Dhar. R . Drolet. A (2001). Cor.sumer research: In search ot' idailtly. Anntml Revic\v uf Psv-ehotogy, 52. 249-276.

Na przykład w badaniach z dziedziny psychologii zachowań konsumenckich proporcja studentów biorących udział w eksperymentach wzrosła z 30% wszystkich badanych osób w latach 80. do około 75% w latach 1995-1999*.

Studenci są po prostu populacją najłatwiej dostępną dla badaczy. Najczęściej są to ochotnicy albo osoby, które są zobowiązane do wzięcia udziału w eksperymentach psychologicznych z powodu kierunku studiów lub wybranych przez siebie zajęć. W eksperymentach często biorą udział studenci pierwszych lat psychologii, bo zaliczenie roku lub określonego przedmiotu wymaga udziału np. w dwóch eksperymentach.

Pomimo całej masy zarzutów, jakie można postawić tego typu badaniom, i tak prawdopodobnie werbowanie studentów ciągle będzie najpopularniejszym sposobem tworzenia grup badanych. Ponieważ praktycznie nie da się takich badań uniknąć, należy przeprowadzić je w taki sposób, aby fakt, że osoby badane pochodzą z tak specyficznej populacji, w jak najmniejszym stopniu wpływał na wynik eksperymentu.

Eksperymenty z udziałem studentów w szczególności powinny odpowiadać standardom etycznym, jakie stawiane są wszystkim eksperymentom, w których udział biorą ludzie.

Dodatkowo jeszcze studenci - uczestnicy eksperymentu - powinni mieć pewność, że ich udział w eksperymencie w żadnym stopniu nie jest związany z ich nauką, a więc że nie są oceniani, a ich zachowanie podczas badania (np. rezygnacja w trakcie trwania eksperymentu) nie będzie miało najmniejszego wpływu na ich ocenę podczas normalnych zajęć akademickich.