img181 (2)

376

Słownik pojęć

Trajektorie rozwojowe poszczególne ścieżki prowadzące przez życie, którymi kroczy jednostka, różniące się stopniem ciąglości/braku ciągłości charakteryzującym każdą z nich.

Tworzenie się mowy pisanej odnosi się do samego początku nabywania umiejętności czytania i pisania, czyli uświadomienia sobie, że język pisany ma sens i jest to coś ciekawego.

Ukierunkowane uczestnictwo jest to procedura, dzięki której dorośli pomagają dzieciom w uzyskiwaniu wiedzy na drodze współpracy w sytuacji rozwiązywania problemów.

Warunkowanie instrumentalne odnosi się do procedury, podczas której jednostka nabywa określonych wzorców zachowania w wyniku nagradzania za ich przejawianie lub karania za nieprzejawianie.

Wewnętrzne modele operacyjne struktury umysłowe, których istnienie zakłada! John Bowlby. Miały one przenosić w okres dorosłości doświadczenia związane z przywiązaniem nabyte we wczesnym dzieciństwie.

Wewnętrzny mechanizm przyswajania języka zdaniem Noama Chomsky’ego jest to wrodzona struktura umysłowa, która umożliwia dzieciom zaskakująco szybkie nabycie wiedzy dotyczącej gramatyki w całej swej złożoności.

Wiedza dotycząca roli związanej z płcią świadomość dzieci, że pewne rodzaje zachowania są uważane za „właściwe” dla chłopców, a inne za „właściwe” dla dziewczynek.

Wynik w skali Apgar miara kondycji noworodka; uzyskuje się ją ze skal szacunkowych do oceny różnych podstawowych funkcji życiowych.

Zaburzenia eksternalizacyjne termin ten odnosi się do ujawniania zaburzeń zachowania, takich jak agresja, przemoc i przestępczość.

Zaburzenia internalizacyjne to zaburzenia, które ujawniają się poprzez symptomy skierowane do wewnątrz, takie jak lęk i depresja.

Zaburzenie wywołane genem recesywnym występuje wtedy, gdy oboje rodzice przekazują gen rece-sywny i brak jest genu dominującego, który może złagodzić jego skutki.

Zadanie rozwojowe według niektórych autorów, takich jak Erik H. Erikson, dzieciństwo można podzielić na szereg etapów; każdy z nich stawia przed jednostką specyficzne wyzwanie (zadanie rozwojowe), któremu musi ona sprostać, by pomyślnie przejść do następnego stadium.

Zakres konkretny, zakres ogólny. Terminy używane do opisu tego, czy procesy rozwojowe dotyczą tylko określonych, czy wszystkich funkcji umysłowych.

Zasada zachowania stałości termin Piageta oznaczający zrozumienie, że pewne podstawowe cechy przedmiotu, takie jak np. waga i objętość, pozostają niezmienne nawet wtedy, gdy ich wygląd w aspekcie percepcyjnym uległ zmianie.

Związki ustanowione ze względu na cel termin użyty w teorii przywiązania przez Johna Bowl-by’ego do określenia związków dojrzałych. Charakteryzują się one zdolnością obu partnerów do planowania swych działań pod kątem własnych celów przy jednoczesnym uwzględnieniu celów drugiej osoby.