242 «Md/urf4
Piąty i ostatni wątek - relacje pomiędzy polami: ekonomicznym, medialnym ł politycznym
Opisane sytuacje I i 2.. i.tk i cały przypadek, uwidaczniają równic? wagę pola medialnego i ekonomicznego, a słabosc pola politycznego. To m.in. ekonomiczne reguły (nacisk na słuchalność i zainteresowanie rcklamodawców, ale i system kar nakładanych przez KRRiT. niewspółmiernie niskich do cen reklam! pola medialnego sprawiły, że cclcbryei, prowadząc swoją audycję, wybrali strategię ,jazd> po bandzie". Z ich punktu widzenia laka strategia oparta na wywoływaniu skandali jest korzy stna. Ulr/ynuiją się w polu medialnym. skupiając na sobie zainteresowanie (zgodnie ze starą zasadą: „Nieważne. tak mówią, ważne, żeby mówili"). Z punktu widzenia pracodawców (radio, tygodnik) media Inośc cclcbrytow gwarantuje zainteresowanie ich działalnością. a zatem przełoży się na zysk ekonomiczny.
Najsłabiej w rym starciu wypada pole polityczne, a raczej aktorzy / lego pola. co pokazała sytuacja I. Ani głos posła na Sejm RP wybranego w demokratycznych wyborach, ani organizacji obywatelskich, ani instytucji odpowiedzialnych za ład medialny (KRRiT. Rada Ktyki Mediów) nic jest skuteczny. Głos ministra, poprzez odcięcie się od całej sytuacji, dodatkowo wzmocnił pozycję postać celebryty. Za drugim razem cclcbryei zostali pohamowani w swoich /ariach Częściowo ponieśli konsekwencje. Jak mówi Wojewódzki: ..Kiedyś świat objaśniali mędrcy, filozofowie, poeci. Dziś objaśniają go dziennikarze tabloidowych mediów". [Żakowski. 2012J. I cclcbryei - zapomniał dodać.
W społc/csme możemy zaobserwować celebryty zację sfery publicznej (Comer. Pełs. 2003: Olczyk, 2009; Driessens. 2010: Piontek 201 Id; Annuscwicz. 2011|. Proces celebryty zacji powiązany jest z kulturą ponowoczcsną kładącą nacisk na indywidualność, personalizację i autopromocję. „W kulturze powszechnej promocji: personalizacja sprawia, że przyszłością politycznych postaci jest status cele-hrines' (Comer. Pcis. 2003: K). Autorzy tłumaczą proces przeistaczania partit politycznej u markę „System władzy sław (celebrih- power) jest interesującym przykładem tego, jak logika mediów, czy szerzej dynamika społeczeństwa spektaklu transformuje świat polityki już mc tylko na poziomic struktury dyskursu, ale nawet na poziomie struktury instytucjonalnej. W tym systemie partia osłabiona dodatkowo przez proces dcmstytucjonalizacji zaczyna być sprowadzana do roli marki, wyborczego wehikułu jednoczącego pod wspólnym logo mcdial-
Crlrbryo »«kc klucfowi jknwiy ponowooesnoto 243
no-politycznc indywidualności" |Comcr. Pcls, 2003 *| Partie jak dodaje Ol-c/yk tracą tak/c funkcję pośredniczącą pomiędzy liderem a wyborcami |20<N|
Celebry ty/acj a według Dnessensa jest rozumiana jako suhproecs będący produktem innych procesów charakterystycznych dla ponowoczcsncgo świata mcdiatyzacji, personalizacji i utowarowicnia |Dncv*cnv 2010). Cclcbryty/acja pr/cchod/i przez trzy główne stadia stadium demokratyzacji celebryty. stadium dywersyfikacji celcbrytów ora/ stadium transgresji, w którym to cclcbryei wykraczają poza własne pole dotychczasowej działalności | Driessens. 20I0|
Po pierwsze następuje stadium demokratyzacji celcbrytów Na tym etapie bycie celebryty zostaje oderwane od mcrytokracji czy innych osiągnięć i zastąpione jedynie rozpoznawalnością (zgodnie z Boorstinow slcą definicją ihe celt hrity is a person who is knownfor his wcll-knonnncss) W tej perspektywie sytuuje się rów nież podejście określane mianem ..dcmotyczncgo zwrotu" w stronę zwykłych ludzi Programy mieszczące się w nurcie tiemocralainmeni (w których udział i dalsze losy zależą od głosowań widzów > sa źródłem tego typu karier nowych demotycznych celcbrytów nazywanych tclcbrytami [Podgórska. 2012) Ta rozpoznawalność oparta jest na tclcgcmczności (dla tclcbrytów. celcbrytów) i cybcrgcnicznosci - jako specyficznym rodzaju tcłcgcnicznosci w wersji onltnc [Lcvinson. 2010: 105-106).
Jednym z kryteriów tego /różnicowania jest rodzaj medium użytego do wypromowania celebryty. W zależności od medium możemy wyróżnić ccwcbrs-tów, tclcbrytów i celcbrytów. Ccwcbryci są swoistym konstniktcm medialny m, kreacją pewnej tożsamości w określonym celu Wspólnym i nadrzędnym celem jest popularność traktowana autotelicznie np. niekomercyjne błogi hobby sty-czc) albo też instrumentalnie: w wymiarze: ekonomicznym np błogi o celach komercyjnych, czy psychologicznym: zaspokojenie potrzeby uznania Przykładem strategii instrumentalnej mogą być dwa odmienne błogi - opisywanego już Kominka i Jej Perfekcyjnosci \ Pierw szy / wymienionych przy kładów realizuje cel komercyjny (marketingowy), drugi cci krcacyjno-cdukacyjny (budowanie tożsamości, promowanie problematyki transgenderowej) Imię Jej Per-fckcyjnośc - jak pisze Jeżowska „jest ono zarówno jego znakiem rozpoznawczym jako ccwcbryty. jak i sygnaturą jego samoidcntyfikacji jako osoby trans-
http |cjperfckcyjnosc.blo\ plhtml. uraz E. Jehiinb |2012). Zmedtaiyumama tn-samośt analiza przypadku ..Je/ Perfricyj*oM~. Zeszyty Naukowe Collegium Civius. nr 2t, Collegium Chńtas. (red.) M. Molęda-Zd/iceh. Warszawa, s. 53 63