kształtowały relacje pomiędzy doświadczeniami pracownika a jego oczekiwaniami i wzrostem wydajności pracy z jednej strony, a promocją i awansami z drugiej strony.
Bardzo istotne znaczenie z punktu widzenia motywacji ma przeciwdziałanie zjawisku stagnacji rozwoju zawodowego pracowników w wieku średnim. Po kilkunastu latach pracy wydajność zaczyna spadać, pracownicy przestają awansować i zaczynają odczuwać niekorzystne stany psychiczne. Zjawisko to określane jest często jako tzw. syndrom stagnacji [31, s. 9]:
•*- pojawia się znudzenie i poczucie braku inspirujących wyzwań, rośnie napięcie związane z poczuciem wyczerpania się możliwości awansu;
>*r powstaje świadomość zmniejszających się zdolności rozwoju kwalifikacji (uczenia się) i utrzymania wysokiej wydajności pracy;
*r następuje obwinianie siebie lub organizacji za niepowodzenia (stagnację kariery), pojawia się postawa wycofania i/lub obrony dotychczas osiągniętej pozycji.
Powstaje pytanie, czy w środkowym etapie kariery musi wystąpić spadek wydajności pracy? Na rysunku 5.1 zilustrowano trzy możliwości: „A” - stabilizacja wydajności - uniknięcie syndromu stagnacyjnego, jB" _ wzrost wydajności pracy — uruchomienie nowych stymulatorów charakterystycznych dla etapu środkowego,
„C” — spadek wydajności pracy — rozwój syndromu stagnacyjnego.
Spadek wydajności nie jest więc nieuchronny, a przeciwdziałanie skutkom syndromu stagnacyjnego ma na celu uniknięcie tej sytuacji.
Istnieje wiele sposobów przeciwdziałania skutkom syndromu stagnacyjnego, takich jak [31, s. 12]:
f j- tworzenie innych niż awans możliwości odzyskania poczucia wartości np. poprzez przydział do zespołów zadaniowych, szkolenie i wprowadzenie do pracy nowych pracowników; nw zauważenie i docenianie osiągnięć pracownika nie tylko przez bezpośredniego przełożonego ale także przez kierownictwo wyższego szczebla; i przydział zupełnie nowych zadań (ale nie przerastających możliwości J pracownika);
przesunięcie na równorzędne stanowisko, które wymaga nieco innych kompetencji, współpracy z nowym otoczeniem, niesie odmienne zadania; właściwie dobrany program doskonalenia zawodowego.
90