s/ym, 86 skierowaniem swych octeMum* t
d/ieńczcj podatności na wPlvwV SSl S pr/ywKw'< ^imlwy o ml„. urtfilnmtmnrt *aa i . * ' środowiska pracy. Siwnmi to możliwość ^ebmkiego oddziaływania na nowo zatrudnionych absolwentów.
^ u °°^0H,C I wracają również uwagę nu proces subiektywnie trudnych przemian osobowości w wieku średnim, polegających na konfrontacji z faktem czasowej ograniczoności życia, rewa Innej i celów i dążeń życiowych ora/ konieczności reinterpretacji własnego miejscu w życiu, Pozytywne znaczenie dla przebiegu tego procesu przypisuje się dojrzałości psychicznej jednostki, określonej przez orientację problemowi} i sumiennie spełniane postępowanie, zorientowane na przyszłość. Kryzys wieku średniego. w nowych warunkach wzmacniany przez trudności okresu transformacji systemowej, wymaga podejmowania działań kompensacyjnych, m.in. w obszarze podziału pracy i wewnętrznej ruchliwości pracowników, doskonalenia potencjału ludzkiego czy organizacji czasu pracy.
Znaczenie podziału według płci dla postaw i zachowań pracowników bardziej wiąże się ze stereotypem mężczyzny i kobiety, czyli ze sposobem definiowania ról męskich i kobiecych, niż z psychologiczną charakterystyką obu płci [13). Powszechnie sądzi się bowiem, żc mężczyźni są bardziej agresywni, zdolni do obiektywnych sądów, aktywni, kompetentni, logicznie myślący, otwarci na świat, utalentowani w działalności zawodowej, wierzący w siebie, ambitni, a ponadto mało wrażliwi, szorstcy, małomówni, mało dbający o wygląd zewnętrzny i nie umiejący wyrazić swoich uczuc. Natomiast kobiety, zgodnie ze stereotypem charakteryzują się zaprzeczeniem wymienionych cech. Są bierne, mało kompetentne, nie myślą logicznie, są mało otwarte na świat i niezbyt utalentowane w działalności zawodowej, nic wierzą w swoje możliwości, są mało ambitne. Nie są agresywne, niezależne i obiektywne, ale są obdarzone taktem, łagodnością, chętnie nawiązują kontakty i umieją wyrażać swoje uczucia. Porównanie cech obydwu stereotypów wskazuje, że więcej cenimy właściwości mężczyzn niż kobiet.
Badania psychologiczne cech osobowości nie potwierdzają wszystkich elementów wymienionych stereotypów. Prezentując wyniki uzyskane przez widu zachodnich autorów G. Karaas [ 13] ustaliła, że mężczyźni są jednak bardziej agresywni i dominujący niż kobiety, słabiej poddają się perswazji i gorzej interpretują ludzkie emocje. Natomiast nie potwierdziły się takie cechy kobiet, jak większa zależność czy skłonność do niesienia pomocy, większe poczucie zagrożenia czy częstszy zły nastrój, chociaż, zgodnie ze stereotypem, kobiety odznaczają się silniejszym niepokojem w porównaniu z mężczyznami.
W pracy zawodowej kobiety tak samo jak mężczyźni pragną awansu, pod ic oceniają ważnośc i treść pracy oraz są zainteresowani zawieraniem
ze po nie cenią odpowiednie kompetencje i zaangażo-
J[i^! j 4innowi»ka i środowisko imperia uli^ f inutycyjmi rolą kobiety w Bpi K' typowych poMiiw i /Httiowiłii pr»u *i* noir/cb motywowania wypływa -.1*1*1 P^rtrtiilno nic milo/y pr/eicnuu • << ihJ m
✓flln/nnych Natomiast wyżej, w ^ ''iiill sporne * rmocjonulnr »infH‘k lv
porównaniu do w#że/y/n, war* pracy, dobry iloja/d c/y wypił* łne lf ostatni# cuchy wiążą nif iłec/uńsłwir, stanowtiica źródło odawców I współpracowników, wniosek, źe podiłmuhta dicy/)c *ow podziału pracy według pluł* imlnyeh, (Mydiokipcniycłi i upo-zawodowego mężczyzn i k ubiel
fków mdc/y uwzględnić kolejne yks/tałmim. zawini 1 treść wyko* iafpJ wiif/ii się bowiem określone tu mamy do c/yniania w żytni wfcjtych podstawę uznania tych głębszy sens |6|,
r j^k/c nic mo/mi abstrahować od jmui jJ^jych uwarunkowań zaangażowania ii/ /wiir^ttttyoh / nimi oczekiwań pruciu
4 VV procesie motywowania pracowni
^gorlc społeczno-zawodowe: poziom w yWimcJ Prucy* / wymienionymi kation tftteny wartości; konkretnych. / któryt ^dziennym ora/ abstrakcyjnych, stano pierwszych i nadających życiu ludzkiemu Nu wartości konkretne składa ja się:
f/ wartości życia codziennego związane z aktywności,) człowieka, takie jak praca zawodowa, życic rodzinne, kształcenie się, odpoczynek i rozrywki, praca społeczna i polityczna, praca w gospodarstwie domowym itp., Fr szczegółowe elementy wymienionych dziedzin, np rodzaj wykonywanych czynności, rozkład czynności w czasie, środowisko społeczne łub fizyczne, płaca itp.
Wartości abstrakcyjne mają charakter osobisty, jak np. prcsiiź, sława, władza nad innymi, dobrobyt lub ogólnospołeczny, jak np. dobro społeczne, postęp* pokój, równość społeczna, itp
Z badań przeprowadzonych w Polsce i w krajach zachodnich wynika, 2g wartość pracy dla jednostki wiąże się przede wszystkim z poziomem kwalifikacji i treścią pracy [6], a w mniejszym stopniu z podziałem na pracowników fizycznych 1 umysłowych. Im wyższe kwalifikacje 1 bardziej złożona praca, tym częściej człowiek orientuje się na pracę, ceni swojr czynności zawodowe i szuka w pracy możliwości realizacji swoich potrzeb. Wiązać to można z faktem, że długi czas kształcenia wciąga człowieka do jego przyszłych zadań, czyni je coraz hardziej interesującymi i ważnymi. Z kolei przezwyciężanie trudności, związanych z wykonywaniem /łożonych czynności zachęca do dalszych starań, daje zadowolenie i rozwija poczucie własnej wartości. To wszystko wzmacnia orientację na pracę Przeciwnie, praca prosta, nie wymagająca specjalnego przygotowania, nic absorbuje uwagi człowieka i nic stanowi bodźca do jego rozwoju, a powoduje przesunięcie zainteresowań i aspiracji w innym kierunku, najczęściej na
163