koagulopatie (7)

Tab. 30.2. Następstwa interakcji antywitamin K z innymi lekami

Wzmożenie działania		Zmniejszenie działania
Hamowanie metabolizmu	Allopurynol Chloramfenikol Disulfiram Feniraminol	Wzmożenie metabolizmu	Barbiturany Glutetimid Chlortalidon Gryzeofulwina
Wypieranie z wiązań z białkami	Fenylbutazon Metylfenidat Paracetamol Pochodne pirazolonu Fenytoina Salicylany Sulfonamidy Wodzian chloralu Sulfinpirazon Leki zwiotczające	Hamowanie wchłaniania	Gryzeofulwina
Działanie synergiczne	Chinidyna Fenotiazyny Salicylany Tetracykliny Steroidy anaboliczne Tyroksyna

Zastosowa

nie

Przeciw

wskazania

Dawkowanie

• Antywitaminy K stosuje się (na ogół po uprzednim podaniu heparyny) w zawale mięśnia sercowego, w ostrej zakrzepicy żył głębokich, w zapobieganiu pooperacyjnym i poporodowym zakrzepom żył głębokich, w migotaniu przedsionków, po leczeniu trombolitycznym.

1.    Choroba wrzodowa.

2.    Krwawienia miesiączkowe, ciąża, laktacja.

3.    Czynna gruźlica płuc.

4.    Żylaki przełyku i odbytnicy.

5.    Wiek powyżej 60 lat.

Efekt antywitamin K ocenia się stopniem zahamowania biosyntezy protrombiny, oznaczając aktywność protrombiny we krwi przez określenie tzw. czasu protrombinowego (czasu Quicka).

Tylko pierwsza i druga dawka jest dawką znormalizowaną, następne są dobierane indywidualnie, zależnie od poziomu protrombiny (konieczność kontroli czasu protrombinowego co drugi dzień - dążymy do uzyskania przeciętnie 20-40% prawidłowego poziomu protrombiny). Nigdy nie należy nagle przerywać podawania antywitamin K, może to grozić zakrzepicą wewnątrznaczyniową. Czas wycofywania się z leczenia - co najmniej 6 tygodni.

▲    Największym niebezpieczeństwem są krwawienia rozpoczynające się od krwiomoczu, ale najbardziej istotne są krwawienia śródtkankowe (np. śródmózgowe). Poza tym podawanie antywitamin K może wywołać uczulenia, uszkodzenie wątroby, nerek i inne.

Między antywitaminami K a innymi Ickami zachodzą różne interakcje wynikające najczęściej z wpływu na ich wchłanianie, wiązanie z białkami krwi, metabolizm (indukcja enzymów mikrosomalnych lub inhibicja) oraz antagonizm farmakodynamiczny. Z drugiej strony pochodne hydroksyku-maryny hamują biotransformację tolbutamidu i fenytoiny, nasilając i przedłużając ich działanie.

Zalety - możliwość doustnego stosowania, długi czas działania, niska cena.

Wady - późne wystąpienie działania, różna wrażliwość osobnicza powodująca trudności dawkowania (konieczność kontroli czasu protrombinowego), niebezpieczeństwo przedawkowania.

1.    Accnocoumarol (Sintrom, Syncumar) - acenokumarol, tabletki 0,004 g; działa szybko i krótkotrwale, po przerwaniu podawania w ciągu kilku godzin krzepliwość krwi wraca do normy (nie kumuluje się). Stosuje się doustnie pierwszego dnia 2-3 tabl., drugiego 1-2 tabl., a od trzeciego dnia pod kontrolą czasu protrombinowego wg Quicka.

2.    Pclcntan - etylodikumaryna, tabletki 0,3 g; stosuje się doustnie pierwszego dnia 0,6-1,2 g, drugiego dnia 0,3-0,6 g, a kolejnego dnia dawkę zależną od czasu protrombinowego (zazwyczaj 0,3-0,45 g/dobę).

3.    Coumadine - warfaryna, tabletki 0,002 i 0,01 g; stosuje się początkowo doustnie 0,03--0,05 g. następnie dawka podtrzymująca 0,005-0,01 g/dobę.

4.    I)indevan - fcnindion, tabletki 0,01,0,02 i 0,05 g; stosuje się doustnie początkowo 0,2 g/dobę, drugiego dnia 0,1 g/dobę i następnie 0,05-0,1 g/dobę.

5.    Unidone - anisyndion, tabletki 0,05 g; stosuje się doustnie pierwszego dnia 0,3 g, drugiego 0,2 g, trzeciego 0,1 g. Dawki podtrzymujące ustala się indywidualnie.

Antytroinbina III (AT-III)

Anlytrombina III jest fizjologicznym inhibitorem krzepnięcia obecnym we krwi. Należy do inhibitorów proteaz serynowych. AT-III jest polipep-tydem o ciężarze cząsteczkowym 61 000. W organizmie hamuje działanie trombiny oraz czynników IX, X, XI i XII. AT-III uaktywnia działanie heparyny jako antykoagulantu (heparyna jest kofaktorem antytrombiny III).

• Antytrombinę III stosuje się w jej wrodzonych i nabytych niedoborach (w marskości wątroby, w DIC oraz w chorobach zakrzepowo-zatoro-wych o ciężkim przebiegu).

▲    Może niekiedy wywoływać reakcje uczuleniowe.

Antithrumbin III immuno (Kybemin) - fiolki 250, 500 i 1000 j.m.

Działanie

niepożąda

ne

Interakcje

Ocena

wartości

Preparaty i dawkowanie

Działanie

Zastosowa

nie

Działanie

niepożądane

Preparat

571