krew5

Zdolne są również do rozpoznawania obcych antygenów. Wśród populacji limfocytów T wy rózniamy 3 subpopulacje komórek- limfocyty Th - pomocnicze (wytwarzają limfokiny, dzięki czemu uczestniczą niemal we wszystkich etapach reakcji immunologicznej),Jimfo^Jbs^ytotoksyczne (dzięki wytwarzanym perforynom bezpośrednio niszczą komórki i patogeny) i»limfocyty~Ts*-supresorowe (regulują czynność poszczególnych subpopulacji limfocytów). Za ruszczenie komórek¹ zakażonych'Winisem'"!¹ komórek nowotworowych odpowiedzialne aą komórki NK. Wzrost ilości limfocytów we krwi<(limfocytoza) obserwuje się npwinfekojaoh wirusowych..

IV J. Krwinki czerwone

Krwinki czerwone (erytrocyty) to najliczniejsze ze wszystkich elementów morfotycznych krwi komórki ,(5 - 6 milionów w 1 mm³ u mężczyzn i około .4,5 - S milionów w 1 mm³ u kobiet). Odpowiadają za transport tlenu we krwi. Mają charakterystyczny kształt. dwuwklęsłego..krążka, pozbawionego jądra i«rganeHi*komórkowych. Taki kształt sprawia, że erytrocyty cechuje korzystny stosunek powierzchni do masy, dzięki czemu łączna powierzchnia wszystkich krwinek u człowieka jest ogromna (2500 - 3 500 m²), co bardzo znacznie zwiększa wymianę tlenu z otoczeniem. Na przeciskanie się przez drobne naczynia włosowate pozwala tym komórkom duża adoioaść.odk&aalcMia się (przybierają kształt ‘'rogalika"). Krwinki czerwone ątątprzeciętnie J 00-120 dni. Tak jak i inne komórki krwi ptnwstąjąoW ■*zpiku kostnym,«.e-zuzyte. tracąc zdolność odkształcania się, są usuwane—w , .układzie siateczkowo-śródblonkowym śledziony. Zawarta w erytrocytach hemoglobina traci żelazo; -przekształcając -się w bilirubinę, *a żelazo po połączeniu z transferyną (białkiem nośnikowym) tworzy ferrytynę, która transportowana jest do wątroby, stanowiąc źródło substratu do budowy nowej hemoglobiny. Erytrocuiy.sa cięższe,od;osocza, dlatego opadają w niekizepnącej kiwi na dno naczynia, a nad nimi gromadzi się osocze. Jest to tzw. odczyn Biernackiego - opad (OB), metoda laboratoryjna wykorzystywana na co dzień w diagnostyce klinicznej. Szybkość opadania krwinek zależy nie tylko od samych erytrocytów, ale również od składu i właściwości fizycznych osocza, np. wzrost ilości globulin w osoczu (w przebiegu choroby nowotworowej), przyspiesza opadanie krwinek - OB wzrasta. W warunkach fizjologii OB po I godzinie nie powinno przekraczać 10 mm.

IVJ.l. Hemoglobina

Najważniejszym składnikiem krwinek czerwonych jest hemoglobina Zawierająca w swoim składzie żelazo. Barwnik ten uczestnicy w oddechowej > funkcji kiwi, przyłączając tlen w naczyniach włosowatych płuc i transportując go do tkanek. Wiążąc się przejściowo z tlenem, hemoglobina ulega procesowi utlenowania i przechodzi w tzw. oksyhemoglobinę. W tkankach obwodowych, pod' "wpływem odpowiedniego pH i temperatury, oddaje tlen. Składa się z czterech podjednostek (2 dimery), z których każda zawiera pochodną póifiryny- hem i białko- globinę. Ze względu na rodzaj łańcucha białkowego 'rozróżnia się:

•    hemoglobinę A, zbudowaną z 2 łańcuchów alpha i 2 łańcuchów beta globiny,

•¹ hemoglobinę A₂ zbudowaną z 2 łańcuchów alpha i 2 łańcuchów delta,

*    hemoglobinę F zbudowaną z 2 łańcuchów alpha i 2 gamma.

97% hemoglobiny dorosłego człowieka stanowi hemoglobina A_h hemoglobina Aj

około-2^%. Hemoglobina F to hemoglobina płodowa, zastępowana w ciągu pierwszego roku życia przez Hb A|. Hemoglobina F oprócz odmiennej budowy ma .również większe powinowactwo do tlenu, co ułatwia wymianę tlenową w naczyniach łożyska. Zdolność przenoszenia tlenu związana jest z istnieniem ^hemoglobiny w dwóch stanach konformacyjnych: ścisłym - o małym powinowactwie do tlenu i rozluźnionym — o dużym powinowactwie do tlenu (przesuwanie się dinerów hemoglobiny względem siebie). Najważniejszą rolę regulacyjną w tych procesach odgrywa syntetyzowany w erytrocycie 2^-difbsfbglicerynian. Głównym składnikiem hemu jest żelaza Z całej puli znajdującego się w organizmie człowieka około 60% stanowi żelazo wbudowane w hem, 20% zmagazynowane jest w komórkach (fenytyna, hemosydeiyna), 10% to żelazo wbudowane w enzymy (cytochrom, katalaza), a tylko około 0.2% związane jest z transferyną, podstawową formą transportową tego pierwiastka we fawi i przestrzeni międzykomórkowej. Niedobór żelaza w diecie , upośledzone jego wchłanianie w przewodzie pokarmowym lub utrata z organizmu w przebiegu przewlekłego krwawienia są przyczyną niedokrwistości z niedoboru *■!«»« Prawidłowy poziom hemoglobiny wynosi u kobiet: 12 - 15 mg na 100 ml pełnej krwi, a u mężczyzn: 13 - 17 mg/100 ml. Synteza hemoglobiny może ulec zaburzeniu, prowadząc do powstania tzw. hemoglobinopaiii, charakteryzujących się nieprawidłową budową łańcuchów polipeptydowych globiny. Najlepszym przykładem tego rodzaju zaburzeń jest niedokrwistość sierpowatokrwinkowa (genetycznie uwarunkowany defekt w budowie łańcuchów beta globiny, polegający na zamianie jednego aminokwasu: kwasu glutaminowego na walinę). Niedobór erytrocytów we krwi, a więc i nośnika tlenowego - hemoglobiny jest przyczyną niedokrwistości (anemii). Wzrost liczby erytrocytów we krwi (poligtobulia) może być względny, gdy w wyniku odwodnieni* organizmu