Kukułka5

XiL Kwestia praw człowieka w stosunkach międrynarodowych

Sehmitz H.P, and Sdckink K._r International Humań Rights, (w:} Carl-seaes W., Risse T.< Simmons B.A. (eds.), Handbook of Internationa i Rdations, London 2002, s. 517-537.

Sonnenfełd R,, Ochrona praw człowieka w Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej, Warszawa 1993.

Svmonides J., Międzynarodowa ochrona praw człowieka. Warszawa

' 1.977.

Tokarczuk R., Klasyk P^raw natury, Lublin 1988.

Yincent R.L. Humon Rdghts and International Relations, Cambridge 1986.

XIII. Kwestia ładu międzynarodowego

1. Geneza i rozwój pojęcia lądu społecznego

Pojęcie ,jacT pojawiło się wtedy, kiedy człowiek zaczął szukać sensu dziejów świata. Poprzez wieki liczni filozofowie i myśliciele uzasadniali marzenia i tęsknotę ludzi za ideałem dobra, piękna i prawdy. Dociekając ładu myślowego, poszukiwali jego potwierdzenia w ladzie rzeczywistym, w życiu społecznym w mniejszej lub w większej skali.

Pierwszy znany nam filozof starożytnych Chin. Konfucjusz (551-479 pne.) głosik źe wieczny spokój w kraju, a zatem i spokój powszechny, może zapewnić postępowanie zgodne z prawem nieba, zarówno jednostek jak rodzin i państwa. Jego uczniowie wskazywali. źe obowiązkiem człowieka jest poznać świat, aby doskonalić własną osobę, rodzinę i państwo. Na tej podstawie dostrzegali możliwość zapanowania ładu społecznego i pokoju. Nie precyzowali tych określeń, lecz opisywali je jako stan świetności, szczęścia i powszechnej harmonii.

Z konfucjanizmem skutecznie konkurował (również od VI wieku pne.) taoizm, uznający własny porządek (drogę) istnienia różnych rzeczy i istot, Temu porządkowi przypisywał możliwość zachowania ładu społecznego, sprawiedliwego i trwałego pokoju. Tao-iści głosili, iż podstawą porządku świata jest zasada umiaru. Ich zdaniem, mądry człowiek może osiągnąć pełnię i spokój dzięki uznaniu jedności wszystkich rzeczy oraz przyrodniczego ładu i porządku.

W kręgu kultury śródziemnomorskiej na przełomie V i IV wieku przed naszą erą pitagoreizm pochwala! ideał mądrości ludzkiej, której podstawą miało być rozumienie harmonii. Pitagorejczycy ro-

225